Trądzik młodzieńczy – lepiej zapobiegać niż leczyć [Porady lekarza]

Zaskórniki, grudki, krosty… Niemal każdy człowiek w pewnym momencie swojego życia przechodzi ten trudny czas pełnoobjawowego trądziku. Pomiędzy 11. a 30. rokiem życia problem ten dotyczy większości osób, stąd właśnie chorobę tę określa się trądzikiem młodzieńczym. W ostatniej dekadzie zwiększyła się znacząco liczba pacjentów po 30. roku życia, zgłaszających się po poradę, związaną z tym schorzeniem. Z tego powodu należy jak najszybciej rozpoznać problem i wdrożyć prawidłowe postępowanie - zarówno odpowiednią pielęgnację, jak i w bardziej zaawansowanych przypadkach, leczenie dermatologiczne.

Jak rozpoznać trądzik młodzieńczy?

Najczęstszymi oznakami początkowej fazy trądziku są typowe zaskórniki, potocznie zwane wągrami. Są to drobne zagłębienia w skórze, wypełnione białymi lub brunatnymi masami. Pojawiają się, gdy gruczoły łojowe produkują zbyt dużo łoju (sebum), a dodatkowo komórki naskórka złuszczają się niewłaściwie, prowadząc do powiększenia rozmiarów tych gruczołów.

W przypadku nieprawidłowej pielęgnacji takiej skóry, wykwity te mogą przekształcać się w grudki i krosty. Zmiany te są uniesione ponad skórę. Często bywają bolesne, wypełnione treścią ropną.

W najbardziej zaawansowanych przypadkach, dochodzi do powstania guzków zapalnych i czopów ropnych, które, ustępując, pozostawiają po sobie głębokie blizny i przebarwienia skóry.

Właśnie z tego powodu trzeba bacznie obserwować swoją skórę i zadziałać niezwłocznie po zaobserwowaniu pierwszych objawów - pozwoli to uniknąć stygmatyzujących i budzących duży dyskomfort następstw nieleczonego trądziku.

Gdzie szukać trądziku?

Wykwity trądzikowe obserwujemy najczęściej:

• na twarzy (okolica strefy T: czoło, nos, broda),
• w okolicach karku,
• na ramionach
• i plecach.

Są to tak zwane okolice łojotokowe - miejsca bogate w gruczoły łojowe, odpowiadające za produkcję sebum, czyli naturalnej substancji natłuszczającej i stanowiącej obronę mechaniczną przed czynnikami zewnętrznymi.

W trądziku dochodzi do jego nadmiernej produkcji, co stanowi dobrą pożywkę dla bakterii Propionibacterium acnes, których nadmierny rozwój stwierdzono w grudkach i krostach trądzikowych.

Czy od razu trzeba leczyć?

Przy początkowych, słabo nasilonych zmianach, najczęściej wystarczająca jest prawidłowa pielęgnacja. Odpowiednio dobrane dermokosmetyki, przeznaczone do cery łojotokowej, pozwolą na profilaktykę trądziku.

Zawarte w nich substancje aktywne, takie jak: glukonolakton, niacynamid, kwas salicylowy, kwas azelainowy, czy cynk, pozwalają pozbyć się zaskórników i zatrzymać kaskadę ich przemiany w bardziej zaawansowane formy trądziku.

U osób, u których doszło do rozwoju licznych grudek, krost lub guzów zapalnych konieczna jest porada dermatologa i natychmiastowa reakcja - włączenie leczenia miejscowego lub ogólnego. Należy pamiętać, że leczenie dermatologiczne nie zwalnia z odpowiedniego oczyszczania i pielęgnacji skóry - wszystkie te czynności wspomagają terapię, a po jej zakończeniu pozwalają długo cieszyć się osiągniętym efektem.

Ważne jest również tzw. leczenie podtrzymujące. Pacjenci z trądzikiem nawracającym lub wymagającym leczenia doustnego, po wyleczeniu zmian skórnych, informowani są o konieczności kontynuacji stosowania preparatów miejscowych w schemacie: 1-3 razy w tygodniu na zdrową skórę, w celu jak najdłuższego zachowania jej w takim stanie.

Praktyczne porady

1. Bacznie obserwuj swoją skórę. Wypatruj pierwszych zmian o charakterze zaskórników, a pozwoli Ci to na szybką reakcję

2. Jeśli znajdziesz wągry, to czas na zmianę kosmetyków i codziennej pielęgnacji skóry. Najlepiej skorzystaj ze sprawdzonych marek dermokosmetyków. Wybieraj produkty, które zawierają substancje aktywne, o typowym działaniu hamującym nadmierną produkcję sebum.

3. Pamiętaj o dokładnym demakijażu! Nieprawidłowy demakijaż jest jedną z najważniejszych przyczyn trądziku wieku dorosłego;

4. Gdy prawidłowa pielęgnacja nie pomaga i dochodzi do rozwoju bardziej zapalnych zmian, zasięgnij porady lekarza rodzinnego lub dermatologa. W większości przypadków wystarczające jest leczenie miejscowe, ale wprawne oko lekarza i doświadczenie pozwoli na szybką reakcję w „trudniejszych przypadkach”.