Amikacyna
Wskazania do stosowania amikacyny
Amikacyna dostępna jest w formie kropli do oczu oraz roztworu do iniekcji. Jej zastosowanie w celach leczniczych jest szerokie.
W okulistyce służy do:
- Profilaktyki przed operacją gałki ocznej,
- Leczenia ostrych i przewlekłych zapaleń spojówek,
- Leczenia zapalenia rogówki,
- Leczenia zapalnych schorzeń powiek i woreczka łzowego,
- Leczenia jęczmienia.
W formie iniekcji stosowana jest przy:
- Zakażeniach dróg oddechowych,
- Infekcjach układu nerwowego,
- Ciężkich zakażeniach układu moczowego,
- Zapaleniu otrzewnej,
- Zakażeniach skórnych,
- Infekcjach pooperacyjnych,
- Zakażeniach kości, stawów i mięśni,
- Oparzeniach,
- Posocznicy.
Mechanizm działania amikacyny
Amikacyna to antybiotyk z rodziny aminoglikozydów. Działa poprzez łączenie się z 30S rybosomu bakterii, zakłócając w ten sposób produkcję ich białek. Antybiotyk ten jest efektywny głównie przeciwko bakteriom gram-ujemnym, w tym: Pseudomonas, Serratia, Enterobacter, Proteus, Providencia, Acinetobacter, Klebsiella, Escherichia coli, Citrobacter freundii.
Jest również aktywna przeciwko pewnym bakteriom gram-dodatnim, takim jak niektóre szczepy Streptococcus i enterokoków. Mimo to, rzadziej jest stosowana przeciwko tym bakteriom z uwagi na obecność skuteczniejszych antybiotyków. Warto jednak zaznaczyć jej skuteczność przeciwko metycylinoopornym szczepom Staphyllococus.
Dawkowanie amikacyny
- W formie kropli do oczu, amikacyna aplikowana jest kilka razy dziennie. Leczenie trwa od 7 do 10 dni.
- W przypadku iniekcji, amikacyna podawana jest domięśniowo lub dożylnie. W sytuacjach krytycznych preferowane jest podanie dożylnie, trwające 30 minut. Dawka zależy od wieku, wagi, stanu zdrowia oraz czynności nerek pacjenta. Leczenie trwa zazwyczaj do 10 dni, ale poprawa powinna być widoczna już po 1-2 dniach. Maksymalna dawka to 15-20 mg/kg masy ciała dziennie. Ważne jest monitorowanie stężeń amikacyny w surowicy w trakcie terapii.
Dostosowanie dawki jest konieczne dla: wcześniaków, noworodków, dzieci do 12 lat, seniorów, pacjentów z obniżoną czynnością nerek. W sytuacjach krytycznych dawka może osiągnąć do 1.5 g dziennie. Aktywność amikacyny rośnie wraz z pH, stąd jej skuteczność w leczeniu zakażeń układu moczowego.
Przeciwwskazania do stosowania amikacyny
Nie należy stosować amikacyny w przypadku nadwrażliwości na ten lek lub inne antybiotyki aminoglikozydowe. Ryzyko krzyżowych reakcji alergicznych jest wysokie. Lek jest również przeciwwskazany dla osób z miastenią.
Ostrzeżenia i środki ostrożności przy stosowaniu amikacyny
Skutki uboczne
Podanie w postaci kropli:
- Może wystąpić pieczenie, swędzenie, podrażnienie, zaczerwienienie, obrzęk powiek.
- Możliwe zapalenie spojówek.
Podanie w postaci iniekcji:
- Możliwa niedokrwistość, eozynofilia, hipomagnezemia, parestezja, ból głowy, utrata wzroku, szumy uszne, spadek ciśnienia, gorączka, pokrzywka, ból stawów, skąpomocz, wzrost kreatyniny we krwi, obecność albumin, erytrocytów, leukocytów w moczu, drżenie mięśni.
- Rzadsze: nadkażenia opornymi bakteriami, nudności, wysypki, wymioty.
- Bardzo rzadkie: reakcje anafilaktyczne, nadwrażliwość, paraliż, głuchota, skurcz oskrzeli, bezdech, ostre uszkodzenie nerek, komórki w moczu.
Wpływ na ciążę
- Amikacynę w ciąży należy stosować tylko w przypadku wyraźnych wskazań i pod kontrolą lekarza. Niewiele wiadomo o jej wpływie na dziecko, wiadomo jednak, że niektóre antybiotyki z grupy aminoglikozydów powodowały głuchotę u noworodków. Brak danych o bezpieczeństwie kropli amikacyny w ciąży.
Wpływ na laktację
- Niewiele jest informacji na temat kropli amikacyny podczas karmienia piersią. Amikacyna w mleku matki pojawia się w niewielkich ilościach lub wcale. W trakcie stosowania tego leku wskazane jest rozważenie ewentualnego przerwania karmienia na czas terapii.
Interakcje z lekami
- Amikacyna może wchodzić w interakcje z lekami wpływającymi na przewodnictwo nerwowo-mięśniowe oraz niektórymi środkami znieczulającymi. Istnieje ryzyko bloku nerwowo-mięśniowego oraz problemów z oddychaniem podczas łączenia leków.
Inne środki ostrożności
- Lek należy stosować zgodnie ze wskazaniami lekarza.
- Dawka powinna być dostosowana do wagi, stanu nerek oraz stanu słuchu pacjenta.
- Brak danych na temat bezpieczeństwa stosowania powyżej 14 dni. Przy leczeniu powyżej 7 dni zaleca się badanie słuchu.
- Amikacyna może oddziaływać z innymi aminoglikozydami i lekami ototoksycznymi (uszkodzenia słuchu powodowane przez aminoglikozydy mają charakter trwały).
- Dłuższa terapia zwiększa ryzyko uszkodzenia nerek.
- W trakcie leczenia należy pić dużo wody podczas leczenia.
- Zaleca się regularne sprawdzanie stężenia leku w osoczu.
- U osób starszych zalecane jest regularne badania klirensu kreatyniny.
- Amikacyna może powodować rozwój bakterii opornych.
- Używając kropli ocznych, należy zachować ostrożność, zwłaszcza jeśli wystąpią objawy nadwrażliwości.
Portal ma charakter edukacyjny. Staramy się, aby treści były poprawne merytorycznie, jednak nie powinny zastępować porady lekarza lub farmaceuty, dietetyka, kosmetologa czy fizjoterapeuty odnoszącej się do indywidualnej sytuacji pacjenta. Redakcja i wydawca nie ponoszą odpowiedzialności za skutki zastosowania się do zamieszczonych informacji. Prosimy, skonsultuj się ze specjalistą, zanim zdecydujesz o podjęciu danej terapii mającej wpływ na Twoje zdrowie.