Grzybica stóp – jak rozpoznać początek grzybicy na stopach?

Grzybica stóp nie jest groźnym schorzeniem, a preparaty, które pomogą w jej leczeniu są ogólnodostępne. Infekcja ta jest dosyć powszechna, ponieważ szacuje się, że cierpi na nią od 15 do 30% ludzi zamieszkujących naszą planetę. Problem polega jednak na tym, że czas leczenia może być bardzo długi. Skąd się bierze i jak sobie z nią poradzić?

Początki grzybicy na stopach − przyczyny

Uważa się, że zdrowy organizm jest w stanie samodzielnie uchronić się przez infekcjami grzybiczymi.  Kiedy jednak Twoja odporność zostanie nieco zachwiana, grzyby będą w stanie przeniknąć przez skórę i zadomowić się tam na dobre.

Aleksandra Wolska podaje najczęstsze powody, które dają początek grzybicy stóp:

Choroba bardzo często przenosi się między osobami. Zarazić możesz się więc używając przedmiotów osobistych, które należą do osoby chorej na grzybicę, np. ręczników, skarpetek, gąbek, a także szczoteczek do paznokci czy pumeksu lub tarki do stóp (to ogromne siedlisko zarazków!). Do przeniesienia grzybów może także dojść w skutek stosowania nieoczyszczonego pilnika (pozostają na nim komórki naskórka z drobnoustrojami!). Oczywiście, częstym źródłem grzybicy jest także korzystanie z cudzego obuwia. Chodzi nie tylko o pożyczanie butów od koleżanki, ale np. korzystanie z wypożyczonych butów na kręgielni czy łyżew na lodowisku.

Olga kontynuuje:

Do tej pory panowało przekonanie, że grzybicy można się nabawić głównie wtedy, gdy wchodzi się w kontakt w zakażonymi przedmiotami. Tymczasem okazuje się, że czynnikami, które sprzyjają rozwojowi grzybów, są np. podróże! Przypomnij sobie swoje ostatnie wakacje. Czy podczas kontroli bezpieczeństwa kazano ściągnąć Ci buty i przejść przez bramkę? Jeśli tak, a byłaś w skarpetkach, miałaś spore szczęście. Przed Tobą, tylko tego jednego dnia, bramkę przekroczyło tysiące osób, które również ściągnęły buty i boso przespacerowały się pod tej części lotniska. Cześć z nich mogła borykać się z grzybicą i pozostawiła drobnoustroje na podłożu.

Innymi czynnikami, które sprzyjają nabawieniu się grzybicy, są regularne korzystanie z saun i basenów, a nawet częste wizyty u kosmetyczki! Kiedy następnym razem wybierzesz się na manicure i pedicure, zapytaj o to, w jaki sposób w Twoim salonie dezynfekuje się narzędzia, których używa się chociażby podczas wycinania skórek. Być może to czas, żeby zmienić salon piękności?

Istnieją jednak również inne okoliczności, w których Twoje stopy są bardziej podatne na złapanie infekcji. Jeśli:

• cierpisz na nadmierną potliwość stóp,
• masz suchą skórę,
• problemy z ukrwieniem kończyn,
• drobne urazy lub ranki,
• znajdujesz się w grupie ryzyka.

Aleksandra Wolska, opowiada o medycznych przyczynach rozwoju grzybicy:

Za grupę ryzyka narażoną w większym stopniu na rozwój grzybicy stóp uznaje się:

• osoby, które leczą się na cukrzycę
• osoby, które chorują na choroby niedokrwienne (niedokrwistość)
• osoby z niedoborami odporności
• osoby otyłe
• osoby z zaburzeniami hormonalnymi
• osoby z chorobami jelitowymi

Z medycznego punktu widzenia, za grzybicę stóp odpowiadają grzyby z kategorii dermatofitów. Wnikają one w skórę przez uszkodzony naskórek. Grzyby, które najczęściej odpowiedzialne są za pojawienie się objawów to Trichophyton interdigitale, Trichophyton rubrum czy Epidermophyton floccosum. Idealnymi warunkami do rozwoju tych grzybów są ciepłe i wilgotne miejsca. Dlatego tak łatwo rozwijają się na basenie czy w przepoconych butach.

Grzybica stóp objawy

Początki grzybicy stóp zwykle są podobne. Skóra na stopach jest delikatnie zaczerwieniona, potem pojawia się swędzenie, pieczenie, a niekiedy nawet obrzęk. Kiedy jednak już zobaczysz na swoich stopach drobne pęcherzyki, oznacza to, że grzyby zadomowiły się tam na dobre. Objawem

Grzybica może objawiać się w różny sposób, w zależności od jej rodzaju. Często spotykana jest tzw. grzybica złuszczająca. Jak rozpoznać grzybicę na stopach w tej odmianie? Skóra na stopach robi się twarda, zrogowaciała, przez co często boleśnie pęka. Charakterystyczne objawy grzybicy to także łuszczący się naskórek.

Przede wszystkim na stopach pojawiają się małe pęcherzyki wypełnione płynem surowiczym. To oznaka grzybicy potnicowej (choć pęcherzyki mogą pojawiać się także przy grzybicy złuszczającej). Tu także naskórek silnie się łuszczy. Uważaj na pękające pęcherzyki − mogą one pęknąć i spowodować zakażenie bakteryjne. Wtedy uszkodzonej skórze towarzyszy ropny wysięk.

W końcu może przytrafić Ci się grzybica między palcami stóp. Najczęściej pojawia się w przestrzeniach między małymi palcami. Możesz mieć wtedy uczucie mokrej stopy. Zakażenie grzybami powoduje też świąt i pieczenie, a skóra robi się czerwona w zajętych chorobowo miejscach.

Pamiętaj, że to schorzenie stóp może też dać początek grzybicy paznokci. Dlatego lepiej zapobiegać jej rozprzestrzenieniu jak najszybciej.

Grzybica stóp − profilaktyka

Co robić, żeby uniknąć grzybicy stóp, a jesteś w grupie ryzyka narażonej na zakażenie? Dbaj o nie podwójnie. Kiedy na weselu obetrą Cię buty, nie szalej na parkiecie boso, ale ubierz japonki lub sandały. Pozwolą Twoim stopom odetchnąć od przylegającego obuwia, a przy okazji odizolują Cię od brudnej podłogi.

Jeśli jesteś bardzo aktywna i przynajmniej kilka razy w tygodniu uprawiasz sport, również powinnaś mieć się na baczności. Podczas zwiększonego wysiłku stopa się poci i zaczyna macerować, tak jak w czasie długich kąpieli, a w takim stanie grzybom łatwiej jest zaatakować.

Żeby uniknąć tego niewielkiego, ale dokuczliwego problemu, pamiętaj o kilku rzeczach. Część z nich jest oczywista i zapewne zawsze masz je z tyłu głowy, ale o innych mogłaś jednak w ogóle nie pomyśleć.

Z pewnością zawsze, kiedy idziesz na basen czy do sauny, nie chodzisz po posadzce boso, ale masz założone gumowe klamki lub japonki. Ale czy przyszło Ci do głowy, żeby po każdej kąpieli dokładnie osuszyć stopy i przestrzenie międzypalcowe? Grzybica lubi wilgoć, dlatego staraj się jej unikać jak ognia.

Latem pełne obuwie schowaj głęboko w szafie! Jeśli jednak już sytuacja wymusi na Tobie założenie całych butów, pamiętaj o skarpetkach z naturalnej bawełny.

Nigdy nie noś za ciasnego obuwia i takiego, w którym po prostu czujesz, że Twoja stopa się „dusi”.

Aleksandra Wolska dodaje:

Do rozwoju grzybicy mogą też przyczynić się: za ciasne lub nieprzewiewane obuwie, uszkodzony naskórek i problem pękających pięt. Problem potliwości stóp dotyczy nie tylko osób często uprawiających sport. Może dotknąć każdego! Dlatego warto zaopatrzyć się w odpowiedni antyperspiranty do stóp, który będzie miał także działanie antyseptyczne (zwalczać będzie grzyby i bakterie). Takim produktem jest np. Acerin Dezodorant do stóp, FUNGI czy Scholl Dezodorant do stóp 3w1. Zwróć też uwagę na problem pękających pięt. Żeby zabezpieczyć się przed uszkodzeniem naskórka codziennie stosuj krem nawilżający, np. Gehwol Med, Maść na spękane stopy.

Sprawdź też, jak poradzić sobie z pękającymi piętami: Dlaczego pękają pięty? Czyli tajemnica przesuszonych stóp, a także sposoby na przesuszoną skórę stóp: 6 trików, które sprawią, że twarda skóra na piętach zniknie!

Grzybica stóp − powikłania

Warto, żebyś zaczęła leczenie już po zauważeniu pierwszych objawów. W końcu... po co czekać? Nieleczona grzybica stóp może sprawić, że sandałki, japonki i szpileczki na paseczki będą musiały pozostać w szafie. Zaniedbana infekcja może zrobić na Twoich stopach niezły bałagan, o którym nie śniłaś nawet w najgorszych koszmarach. Łuszczenie, pieczenie, a nawet ból i pękanie to tylko początek listy. Ale spokojnie! Skoro już wiesz, co i jak, to na pewno zareagujesz w odpowiednim momencie.

Aleksandra Wolska uzupełnia:

Kiedy zauważysz objawy grzybicy, najlepiej skonsultuj się z lekarzem pierwszego kontaktu lub dermatologiem. Choć istnieje wiele środków na grzybicę, choroba ta lubi nawracać, a nieodpowiednie leczenie na własną rękę może wydłużyć okres gojenia się skóry.

Co na to farmaceuta?

Czas samoleczenia wynosi 2 − 4 tygodni. Jeśli po tym czasie nie zauważysz poprawy lub stan skóry się pogorszy, nie zwlekaj z wizytą u lekarza. Zalecone przez specjalistę preparaty przyjmuj regularnie. Systematyczność i stosowanie ich według zaleceń uchroni Cię przed lekoopornością, czyli sytuacją, w której grzybek przestanie być wrażliwy na lek, a przy okazji i na parę innych preparatów. W przypadku rozwiniętej grzybicy skóry (zwłaszcza paznokci) leczenie trwa od kilku tygodni do kilku miesięcy. Dlatego we własnym zakresie radzę leczyć się jedynie przy początkowych, łagodnych objawach.

− mówi mgr farmacji, Michał Jedlecki.

Grzybica stóp − naturalne sposoby leczenia

Lekiem o właściwościach bakteriobójczych i przeciwgrzybicznych jest warzywo, które z pewnością masz w domu. Mowa oczywiście o zawierającej spore ilości siarki... cebuli!

Doktor Jadwiga Górnicka w swoim bestsellerze pt. „Apteka natury” radzi, żeby jeść nawet pół kilo tej jarzyny dziennie. Nie chodzi oczywiście o to, żeby wcinać cebulę niczym jabłka. Dodaj do niej nieco kminku, majeranku i pieprzu i gotuj ją na małym ogniu, aż zupełnie zmięknie.

Taki wywar można również stosować miejscowo, np. w postaci okładów. Przed pójściem spać owiń stopy namoczonym w wywarze bandażem, następnie zabezpiecz je przed przeciekaniem woreczkami nylonowymi i załóż ciepłe skarpety.

Jeśli ten sposób nie wywołuje w Tobie entuzjazmu, możesz wypróbować nieco mniej drastyczną wersję. Po prostu wieczorem przelej ciepły wywar do miski, zanurz w nim stopy, a jednocześnie zajmij się tym, co sprawia Ci największą przyjemność. Włącz ulubiony serial albo sięgnij po książkę.

Ogólny stan skóry poprawi również kąpiel w drożdżach. Jak ją przygotować? Rozpuść 50 dkg drożdży w napełnionej do połowy wannie.

Grzybica stóp − preparaty i leki

Aby jak najszybciej pozbyć się grzybicy stóp, sięgnij po preparaty na grzybicę stóp, które w swoim składzie zawierają bifonazol. Substancję tę stosuj miejscowo na zmiany skórne wywołane przez grzyby, drożdżaki i pleśni. Bifonazol uszkadza ich błony komórkowe i tym samym uśmierca komórki chorobotwórcze. Ten związek chemiczny zawierają m.in. takie preparaty jak Steper Pro czy Canespor (kiedyś pod nazwą Mycospor).

A co z pieczeniem, swędzeniem i pogorszonym stanem skóry? Najlepiej szukać kremów, które oprócz łagodzenia tych dolegliwości, dodatkowo nawilżą i ochronią skórę.

Dobre kremy mają w swoim składzie naturalne składniki, takie jak:

• wyciąg z ziela tymianku,
• olejek z eukaliptusa,
• olejek eteryczny z drzewa herbacianego
• oraz klimbazol - związek chemiczny, który wykazuje działanie grzybobójcze.

Wszystkie te składniki znajdziesz chociażby w preparacie, jakim jest Steper. Jeśli grzybica zaatakowała Twoje paznokcie, możesz też rozejrzeć się za specjalnym lakierem. Klimbazol, uzupełniony o wyciąg z rozmarynu, zawiera chociażby lakier Oliprox.

Grzybica stóp − zapobieganie nawrotom

Kiedy grzybica zostanie w pełni wyleczona, czas na dezynfekcję butów! Warto zrobić to nawet tuż po rozpoznaniu choroby. Lekarz może zalecić Ci użycie formaliny, którą w aptece przygotuje farmaceuta. Nasącz wacik w formalinie i wsadź do buta. Następnie obuwie umieść w foliowym woreczku i zostaw na noc.

Nie zapomnij również o najważniejszym, czyli o Twoich stopach. Nie dopuszczaj, żeby przez długi czas były wilgotne. Stosuj zasypki lub aerozole. Mają one działanie przeciwgrzybiczne, antybakteryjne i ochronne. Możesz użyć ich przed pójściem na basen, do sauny, czy na siłownię, żeby zmniejszyć ryzyko ponownego pojawienia się u Ciebie choroby. W zapobieganiu nadmiernej potliwości może pomóc Ci nawet zwykły talk (np. Talk kosmetyczny bezzapachowy). Wystarczy zasypać nim stopy.

I najważniejsze, pamiętaj, że grzybica to tylko infekcja. Odpowiednia profilaktyka i natychmiastowe leczenie są kluczem, żeby zapomnieć o niej na dobre.

Źródła:

1. J. Szepietowski, A. Franczuk, Tinea pedis
2. G. Kądziela-Wypyska, R. Miturska, B. Wawrzycki, G. Chodorowska, Prophylaxis and treatment of fungal infections
3. K. Matuszkiewicz, B. Podsiadło, Z. Zwolska, E. Augustynowicz-Kopeć, Zakażenia grzybicze skóry w materiałach od chorych diagnozowanych w Zakładzie Mikrobiologii w latach 2000-2010