Dysplazja włóknista kości − jak ją leczyć?

Dysplazja włóknista kości to choroba związana ze zmianą tkanki kostnej na tkankę włóknistą w kości. Efektem tego są deformacje i obniżona odporność mechaniczna kości. Dostępne leczenie to regularna fizjoterapia, leki przeciwbólowe, a w cięższych przypadkach i operacje. Zobacz, jak wygląda leczenie dysplazji kostnej.

Dysplazja kostna − co to takiego?

Dysplazja włóknista kości to rzadka nowotworopodobna zmiana tkanki kostnej. Polega ona na zastąpieniu tkanką włóknistą prawidłowych komórek tkanki kostnej i szpiku. W związku z tym, że właściwości i odporność tkanki włóknistej są odmienne od tkanki kostnej, dochodzi do deformacji i patologicznych złamań. Jest to efekt mniejszej wytrzymałości tkanki włóknistej na bodźce zewnętrzne.

Układ kostny, na którego funkcjonowanie składają się rożnego rodzaju komórki i tkanki, do prawidłowego funkcjonowania potrzebuje odpowiedniego odżywienia i regeneracji. Dodatkowo, jak każdy układ w organizmie jest podatny na regulacje hormonalną. Zaburzenia tych warunków i patologie, które wynikają z mutacji genów, mogą skutkować dysplazjami. Niestety, wiele przypadków dysplazji przez długi czas przebiega bezobjawowo.

Dysplazji kości i kręgosłupa nie należy mylić z dysplazją szpiku kostnego, która wiąże się z nowotworzeniem w obrębie układu krwiotwórczego.

Dysplazja włóknista kości − rodzaje

Występują 3 główne typy dysplazji. Taka, która zajmuje jedną kość, taka, która dotyka wielu i dysplazja wiążąca się z zaburzeniami endokrynologicznymi.

Najczęściej spotykane przypadki dysplazji obejmują pojedynczą kość. Zmiany pojawiają się najczęściej w okresie dojrzewania. Co ważne, choroba zwykle sama ustępuje, gdy okres wzrostu kości dobiegnie do końca. Tego typu dysplazje dotykają zwykle żeber, kości czaszki, kości udowej lub piszczeli.

Postać rozsiana, która atakuje wiele kości, najczęściej ujawnia się wcześniej niż postać, która zajmuje pojedynczą kość. Ze względu na to, że proces chorobowy obejmuje wiele kości, typ ten bardzo często powoduje deformacje, złamania patologiczne czy problemy poruszaniem kończynami. Część przypadków postaci rozsianej wynika z mutacji genetycznej i ma charakter dziedziczny. Postać rozsiana atakuje często kości twarzoczaszki, miednicy i obręczy barkowej.

Ostatni rodzaj dysplazji, który łączy się z zaburzeniami endokrynologicznymi, charakteryzuje się jednostronnym usytuowaniem. Zmiany dotykają przeważnie jednej strony ciała i często łącza się z przebarwieniami skóry. Połączenie dysplazji z zaburzeniami endokrynologicznymi sprawia, że równocześnie obserwuje się u chorego przedwczesne dojrzewanie płciowe. Często dodatkowo może występować nadczynność tarczycy czy zespól Cushinga (to grupa objawów związana z nadmiarem hormonów sterydowych we krwi).

Dysplazja włóknista kości − jak leczyć?

Dysplazje to w zdecydowanej większości zmiany o podłożu genetycznym. Mutacje przekazywane są z pokolenia na pokolenie lub powstają spontanicznie. Choroba często potrafi przebiegać bezobjawowo lub daje mało charakterystyczne objawy. U osób dotkniętych dysplazją mogą pojawiać się obrzęki i ból. W bardziej zaawansowanych stadiach choroby można zaobserwować powstające deformacje.

Dysplazje można często zaobserwować już we wczesnym dzieciństwie. Objawy u dziecka, takie jak zbyt niski wzrost, dolegliwości bólowe czy nieprawidłowy chód mogą wskazywać na występowanie dysplazji kostno-stawowych. W takich przypadkach lepiej skonsultować się z pediatrą, żeby przeprowadzić pełną diagnostykę. Zwykle do potwierdzenia choroby konieczne jest wykonanie dodatkowych badań, takich jak rezonans magnetyczny, zdjęcia rentgenowskie, czy badanie ultrasonograficzne (USG).

Leczenie dysplazji zależy od stopnia jej zaawansowania i od konkretnego przypadku. Ogólnym zaleceniem jest oczywiście odpowiednio dobrana fizjoterapia. W wielu przypadkach dysplazji dostępne jest leczenie wyłącznie objawowe, które ma poprawić jakości życia chorego. Najczęściej stosowane są preparaty o działaniu przeciwbólowym i fizjoterapia. Odpowiednio dobrane dla chorego ćwiczenia pomogą wzmocnić mięśnie i wyrobić prawidłowe wzorce ruchowe. W zaawansowanych przypadkach lekarz może zalecić leczenie operacyjne, żeby skorygować deformacje.

Ogólnym zaleceniem przy dysplazjach jest też odpowiednio dobrana aktywność fizyczna, która zarówno wzmocni mięśnie, przez co odciąży kręgosłup i stawy, ale również poprawi wydolność oddechową. Ma to dobry wpływ na utrzymanie odpowiedniej masy ciała, co uchroni szkielet przed dodatkowymi obciążeniami.

W konkretnych przypadkach dysplazji pomocne może okazać się korzystanie ze sprzętów ortopedycznych takich jak np. chodziki czy kule.