ABC pielęgnacji seniora – skąd się biorą odleżyny i jak sobie z nimi radzić?

19. 11. 2017 · Aleksandra Malewska · 4 minuty czytania
  • porady dla opiekuna

Jednym z trudniejszych zadań geriatrii, czyli gałęzi medycyny poświęconej osobom starszym, jest problem odleżyn. Czym właściwie są odleżyny? Czy można je wyleczyć? Jak dbać o skórę osoby, która jest przykuta do łóżka?

W dzisiejszych czasach, dzięki dynamicznemu rozwojowi medycyny, żyje się coraz dłużej, a choroby, które jeszcze kilkadziesiąt lat temu nieuchronnie prowadziły do śmierci, dziś udaje się skutecznie leczyć. W krajach wysokorozwiniętych żyje coraz więcej starszych osób, a ich problemy zdrowotne stanowią duże wyzwanie dla współczesnej opieki zdrowotnej.

Co to są odleżyny i gdzie tworzą się najczęściej?

Najprościej rzecz ujmując – odleżyna to obszar martwicy skóry, tkanki podskórnej i przyległych tkanek, który powstaje na skutek przewlekłego ucisku.

Zobacz maści na odleżyny.

Odleżyna najczęściej tworzy się:

  • z tyłu głowy
  • wzdłuż kręgosłupa
  • nad kością krzyżową i ogonową
  • na piętach i kostkach

Dlaczego dokładnie w tych miejscach? Odpowiedź jest banalnie prosta: właśnie one, kiedy leżysz, są najbardziej uciskane. Krew nie jest w stanie dopłynąć do wszystkich tkanek, a to skutkuje ich niedotlenieniem i w efekcie martwicą.

Na co dzień pewnie nie zastanawiasz się, w jaki sposób odżywiane są tkanki Twojego organizmu, prawda? To właśnie stały przepływ krwi gwarantuje dostawy życiodajnego tlenu i składników odżywczych do każdej komórki Twojego ciała. Bez tych substancji Twój organizm nie jest w stanie przeżyć.

Zobacz kremy i maści na problemy skórne.

Jeśli skóra jest niedotleniona, tworzą się odleżyny.  Mogą powstawać zaskakująco szybko, dlatego ważne jest, aby jak najwcześniej zauważyć problem i podjąć szybkie działanie.

Jak ocenić stopień zaawansowania odleżyn?

Istnieje wiele skal, za pomocą których lekarz precyzyjnie może ocenić stopień zaawansowania odleżyny i dzięki temu wdrożyć odpowiednie leczenie. To bardzo ważne, ponieważ postępowanie różni się w zależności od stadium problemu.

Sprawdź, jak leczyć odparzenia u dorosłych.

Odleżyny – stopnie według skali Torrance’a. 5 stopni zaawansowania odleżyn:

Stopień I – początkowa faza procesu. Skóra podczas ucisku staje się blada.

Stopień II – na tym etapie mikrokrążenie tkankowe jest już uszkodzone, a skóra jest zaczerwieniona. Mogą pojawić się pęcherze, obrzęk oraz ból.

Stopień III – proces obejmuje skórę na całej jej grubości, rana jest ostro odgraniczona od skóry zdrowej, a jej dno zawiera rozpadające się masy tkankowe lub ziarninę

Stopień IV – proces postępuje i zajmuje tkankę podskórną. Mogą być widoczne martwicze masy tkankowe o czarnej barwie.

Stopień V – to najbardziej zaawansowana faza odleżyn. Zajęta jest już nie tylko skóra, ale również sąsiadujące tkanki – mięśnie, ścięgna, powięzi i kości.

Jak leczyć odleżyny? Zacznij od… profilaktyki

Istnieje wiele metod radzenia sobie z odleżynami, np. plastry na odleżyny ze srebrem czy pochirurgiczne opracowywanie rany. Wszystko zależy oczywiście od stopnia zaawansowania odleżyn. Dlatego gdy tylko zaniepokoi Cię na przykład przewlekłe zaczerwienienie skóry lub niegojąca się rana – udaj się jak najszybciej do lekarza.

W przypadku odleżyn podstawę postepowania nie stanowi samo leczenie, a profilaktyka, czyli niedopuszczanie do tworzenia się martwicy.

Zobacz, na czym polega masaż geriatryczny.

odleżyny

Co robić, kiedy bliska Ci osoba, jest narażona na rozwój odleżyn?

1. Zmieniaj pozycję chorego co 2 godziny, dzięki czemu poprawi się ukrwienie tkanek.


2. Kup sprzęt, który ogranicza nieustanny ucisk skóry np. materace przeciwodleżynowe, podpórki pod pięty z poliuretanu, żelowe podkładki czy wałki podpierające nogi.


3. Regularnie oglądaj skórę chorego i sprawdzaj, czy nie pojawiły się na niej zaczerwienione i bolesne obszary. Zwracaj szczególną uwagę na miejsca tuż nad kośćmi!


4.Nie pozwól, by chory się „zastał”. Bardzo ważna jest fizykoterapia, czyli wykonywanie czynnych i biernych ćwiczeń pod okiem fizjoterapeuty.


5. Zadbaj o prawidłową pielęgnację skóry chorego. Używaj delikatnych środków do mycia ciała, które nie podrażniają skóry.


6. Dbaj o to, by skóra chorego była odpowiednio natłuszczona. Idealnie sprawdzą się tu preparaty z lanoliną. Pamiętaj, że sucha skóra jest bardziej narażona na uszkodzenie!

Zobacz balsamy do ciała.


7. Regularnie zmieniaj bieliznę oraz pościel i zwróć uwagę, by zawsze były one wykonane z przewiewnych i naturalnych materiałów.

 

Jeśli mimo przestrzegania wszystkich zasad profilaktyki u seniora i tak dojdzie do rozwoju odleżyny, pamiętaj, by jak najszybciej zasięgnąć porady lekarza. Im wcześniej wdroży leczenie, tym większa szansa na pozbycie się problemu.

    Najnowsze artykuły

    • Suplementacja witaminy D u osób starszych – jaką wybrać i w jakich dawkach podawać?

      Niedobór witaminy D u osób starszych inicjuje szereg niekorzystnych następstw. Dlatego istotne jest, aby była stale suplementowana. Dobranie odpowiedniej dawki zawsze powinno być poprzedzone pomiarem jej stężenia.
      • składniki odżywcze
      • porady dla seniora
      Suplementacja witaminy D u osób starszych – jaką wybrać i w jakich dawkach podawać?
      • składniki odżywcze
      • porady dla seniora
    • Artretyzm – przyczyny, objawy i leczenie

      Podstawą leczenia artretyzmu jest terapia farmakologiczna. Dużą wagę zwraca się również na modyfikację diety i ograniczenie produktów bogatych w puryny, takich jak czerwone mięso czy alkohol, które mogą zaostrzać objawy choroby.
      • reumatoidalne zapalenie stawów
      • zdrowie seniora
      Artretyzm – przyczyny, objawy i leczenie
      • reumatoidalne zapalenie stawów
      • zdrowie seniora
    • Kawa w diecie seniora – czy osoby starsze mogą pić kawę?

      Picie kawy niesie za sobą szereg korzyści dla seniorów, ma jednak również wady. W artykule prezentujemy najważniejsze aspekty związane z wpływem tego napoju na zdrowie osób starszych.
      • porady żywieniowe
      Kawa w diecie seniora – czy osoby starsze mogą pić kawę?
      • porady żywieniowe
    • Jak odmłodzić twarz? Sprawdź sprawdzone domowe sposoby, ćwiczenia i zabiegi

      Z objawami upływającego czasu możesz walczyć na wiele sposobów. Przeczytaj, w jaki sposób odmłodzić twarz w domu i gabinecie kosmetycznym. Poznaj skuteczne metody na młody i promienny wygląd twarzy.
      • cera dojrzała
      Jak odmłodzić twarz? Sprawdź sprawdzone domowe sposoby, ćwiczenia i zabiegi
      • cera dojrzała
    • Pieluchomajtki dla dorosłych a refundacja - odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania

      Jakie są najważniejsze zasady refundacji pieluchomajtek dla dorosłych? Odpowiadamy na najczęstsze pytania nurtujące opiekunów i pacjentów.
      • porady dla opiekuna
      • zdrowie seniora
      Pieluchomajtki dla dorosłych a refundacja - odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania
      • porady dla opiekuna
      • zdrowie seniora
    • Obrzęk nóg u starszej osoby – przyczyny, objawy i leczenie

      Najczęstszą przyczyną obrzęku nóg u seniorów jest przewlekła niewydolność żylna, a także zaburzenia pracy serca, nerek oraz inne choroby współistniejące. Dlatego osoby starsze powinny być pod stałą kontrolą lekarską.
      • zaburzenia krążenia
      Obrzęk nóg u starszej osoby – przyczyny, objawy i leczenie
      • zaburzenia krążenia
    • Krwawienia po menopauzie – przyczyny i leczenie

      Krwawienie po menopauzie to objaw, który może wynikać z wielu przyczyn. Jednak ze względu na to, że może być to pierwszy symptom raka endometrium, zawsze należy udać się do ginekologa.
      • seksualność dojrzałej kobiety
      Krwawienia po menopauzie – przyczyny i leczenie
      • seksualność dojrzałej kobiety
    • Kaszel u starszej osoby – jakie są przyczyny i jak go wyleczyć?

      Lista potencjalnych przyczyn kaszlu u starszej osoby jest bardzo długa. Objaw może zwiastować infekcje górnych dróg oddechowych lub przewlekłe dolegliwości układu oddechowego, dlatego wymaga kompleksowej diagnostyki.
      • kaszel
      Kaszel u starszej osoby – jakie są przyczyny i jak go wyleczyć?
      • kaszel

    Przeczytaj też

    Więcej artykułów na ten temat

    O autorze
    Aleksandra Malewska
    Jestem lekarzem w trakcie szkolenia specjalizacyjnego z dermatologii i wenerologii. W szczególności interesuję się chorobami autoimmunologicznymi, które stanowią ścisłe połączenie dermatologii z wieloma innymi gałęziami medycyny. Moja działalność naukowa, w tym publikacje, dotyczą przede wszystkim pacjentów chorujących na autoimmunologiczne choroby tkanki łącznej. Nieodłączną częścią dermatologii jest też wenerologia, czyli dziedzina związana z chorobami przenoszonymi drogą płciową. Codzienny kontakt z pacjentami jest dla mnie wyzwaniem oraz źródłem ogromnej satysfakcji. Nieustannie się szkoląc, zdobywam wiedzę, która pozwala mi być lepszym lekarzem. Razem z dwiema koleżankami prowadzę blog o tematyce dermatologiczno-lifestyle’owej: DermaToLook, gdzie prosty w sposób mówimy o problemach dermatologicznych i o tym, jak dbać zdrową i piękna skórę.
    Przeczytaj więcej od tego autora
    O autorze
    Aleksandra Malewska
    Jestem lekarzem w trakcie szkolenia specjalizacyjnego z dermatologii i wenerologii. W szczególności interesuję się chorobami autoimmunologicznymi, które stanowią ścisłe połączenie dermatologii z wieloma innymi gałęziami medycyny. Moja działalność naukowa, w...
    Przeczytaj więcej od tego autora