Geriatria — interdyscyplinarny dział medycyny zajmujący się dolegliwościami osób starszych

Trudności w geriatrii

Lekarz geriatra musi umieć rozróżnić cechy typowo starcze od obrazu klinicznego choroby. Dobrym przykładem jest wiotkość skóry i jej suchość. To cecha osób starszych, ale może również świadczyć o odwodnieniu. Podobnie sprawa wygląda w przypadku nowotworów złośliwych skóry, a typowych dla ludzi w podeszłym wieku — brodawek łojotokowych. Zapoznaj się z tekstem Oli, jak powinna wyglądać pielęgnacja skóry osoby starszej.

Niejednokrotnie też pacjent podczas wywiadu wspomina o dolegliwościach najbardziej uciążliwych, zapominając o tych mniejszych, ale wciąż istotnych sprawach. Rolą geriatry jest odpowiednie pokierowanie wywiadem, by dowiedzieć się możliwie jak najwięcej o chorobach pacjenta.

Dodatkową trudność stanowi to, że seniorom przeważnie towarzyszy kilka różnych chorób przewlekłych, których objawy nakładają się lub znacznie różnią od objawów ludzi młodszych.

Pierwsza wizyta u geriatry

Kiedy warto zdecydować się na pierwszą wizytę u geriatry? Na konsultację ze specjalistą powinniśmy umówić się, gdy mamy powyżej 60 lat i chorujemy na przynajmniej dwie choroby przewlekłe, typowe dla wieku podeszłego, np. nadciśnieniem, cukrzycą, osteoporozą, zwyrodnieniem stawów. Spotkanie z geriatrą ograniczy konieczność odwiedzania kilku różnych lekarzy specjalizujących się w poszczególnych dziedzinach medycyny. Konsultacja z geriatrą jest również wskazana, gdy osoba powyżej 60 roku życia przeżyła ciężki uraz, przeszła długą hospitalizację (np. połączoną z zabiegiem chirurgicznym) i konieczna jest dalsza obserwacja stanu zdrowia wymagająca często wiedzy kompleksowej, łączącej kilka różnych dziedzin medycyny.

Do lekarza geriatry musimy mieć skierowanie, chyba że geriatrą jest również nasz lekarz rodzinny. Należy zabrać wszelką dotychczasową historię chorób, szczególnie tych przewlekłych oraz sporządzić listę wszystkich zażywanych leków i dawkowanie zapisane przez lekarza specjalistę (w tym leki na uspokojenie oraz zwykłe przeciwbólowe).  Chorzy na cukrzycę powinni zabrać dzienniczek pomiaru cukru, a nadciśnieniowcy muszą pokazać ostatnie pomiary ciśnienia. Do pierwszej wizyty u geriatry nie trzeba przychodzić na czczo, chyba że wcześniej mamy zaplanowane badanie laboratoryjne. 

Sprawdź też leki przeciwbólowe.

Geriatria a gerontologia

Jaka jest różnica między tymi dwoma pojęciami? Jak już wiemy, geriatria to dziedzina medycyny lecząca osoby starsze. Gerontologia natomiast zajmuje się poznaniem procesów związanych ze starzeniem się skóry i całego organizmu. Co więcej, w tej dziedzinie nauki zgłębia się też takie aspekty jak: informacje o dochodach, warunki życia, organizacji czasu wolnego czy zawodowego seniorów. To nauka łącząca czynniki psychologiczne, medyczne, społeczne i ekonomiczne.

Geriatria stanowi dział gerontologii, a geriatrzy zajmują się dbaniem o zdrowie fizyczne i psychiczne konkretnych pacjentów.

Sprawdź też, jak zatrzymać procesy starzenia skóry.

Geriatria w Polsce

Przewidywania Głównego Urzędu Statystycznego jasno wskazują na zmianę w strukturze ludności. W roku 2050 liczba osób starszych będzie stanowiła ponad 30% ogółu populacji. Mówi się nawet o tym, że na jedno dziecko będą przypadać aż dwie starsze osoby. Przeważający udział osób starszych w Polsce stawia wyzwania przed całym społeczeństwem. Trudności związane z leczeniem seniorów oraz potrzeba kompleksowej opieki medycznej spowodują wzrost znaczenia geriatrii, a lekarze geriatrzy staną się jednymi z najbardziej pożądanych specjalistów. 

Źródła:

1. https://www.wl.cm.umk.pl/panel/wp-content/uploads/Problemy-pacjent%C3%B3w-w-wieku-podesz%C5%82ym.pdf. [dostęp: 05.12.2020].
2. https://gerontologia.org.pl/wp-content/uploads/pliki/ol/stardiagnoz.pdf. [dostęp 05.12.2020].
3. Wieczorkowska-Tobis K., Talarska D., Geriatria i pielęgniarstwo geriatryczne, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Wydanie I, 2014, ISBN 978-83-200-4067-8.
4. https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/ludnosc/prognoza-ludnosci/prognoza-ludnosci-na-lata-2014-2050-opracowana-2014-r-,1,5.html. [dostęp: 13.12.2020].