Mleko dla dzieci
Mleko modyfikowane a mleko matki – czym się różnią?
To mleko od matki, a nie od krowy, stanowi naturalny, pełnowartościowy i bezpieczny pokarm dla niemowlaka. Dlatego aby mleko w proszku dla dzieci zaspokajało ich potrzeby, producenci wprowadzają liczne modyfikacje w składzie bazy produktu. Celem tych zabiegów jest jak najlepsze zbliżenie składu mleka modyfikowanego do składu mleka kobiecego.
Najważniejsze zmiany w mleku krowim obejmują:
- modyfikację proporcji białek i tłuszczów,
- dodanie witamin, żelaza i cynku,
- zmniejszenie poziomu sodu, potasu i chloru.
Poza tym mleko modyfikowane uzupełnia się również w prebiotyki, nukleotydy wzmacniające odporność dziecka, wielonienasycone kwasy tłuszczowe i błonnik.
Kiedy podawać dziecku mleko modyfikowane?
Najlepiej, gdy przez pierwsze 4-6 miesięcy życia niemowlę jest karmione mlekiem matki lub pokarmem odciągniętym. Wystarczy, że dietę takiego malucha uzupełnia się jedynie przez podawanie witamin. Jednak pojawiają się sytuacje, w których specjaliści nie zalecają karmienia piersią.
Najczęściej wskazaniem do podawania dziecku mleka modyfikowanego jest:
- ciężki stan ogólny dziecka,
- wystąpienie u malucha rozszczepu podniebienia lub innych dolegliwości zaburzających ssanie (dotyczy to np. niektórych wad serca),
- wrodzona nietolerancja pokarmowa u niemowlaka (galaktozemia, nietolerancja laktozy),
- przewlekła choroba matki wymagająca przyjmowania leków, które zmieniają skład jej pokarmu,
- niektóre choroby matki wpływające na stan mleka (czynna i nieleczona gruźlica, zakażenie wirusem HIV, HTLV-1 lub HTLV-2).
Poza tym mleko modyfikowane może być częścią tzw. karmienia mieszanego, czyli stosowania w diecie maluszka zarówno mleka matki, jak i mieszanki mlecznej. Warto pamiętać o tym, że po 6. roku życia dziecka mleko kobiece nie zapewnia już odpowiedniej podaży białka, cynku, żelaza oraz witamin. Wtedy konieczne staje się wprowadzenie żywności uzupełniającej.
Rodzaje mleka modyfikowanego ze względu na wiek dziecka
Głównym kryterium wyboru odpowiedniej mieszanki mlecznej jest wiek dziecka. Mleka modyfikowane oznacza się kolejnymi numerami informującymi o docelowej grupie wiekowej:
- 1 — mleko dla noworodka od urodzenia do 6. miesiąca życia (mleko początkowe),
- 2 — mleko modyfikowane dla niemowląt do ukończenia 1. roku życia (mleko następne),
- 3 — mleko dla dzieci do 2. roku życia,
- 4 — mleko do 3. roku życia,
- 5 — mleko dla juniorów.
Mleko następne różni się od mleka początkowego przede wszystkim kompozycją składników. Zawiera ono więcej węglowodanów, witamin (głównie A i D) oraz żelaza, a poza tym ma inną gęstość. Mleka oznaczone numerami 3 i 4 zawierają odpowiednią dawkę witamin i minerałów zapobiegających wystąpieniu anemii oraz niezbędnych do prawidłowego rozwoju układu ruchu (m.in. kości).
Jeśli zauważysz, że Twój maluszek dobrze toleruje mieszankę od konkretnego producenta, warto przy niej pozostać, przechodząc z mleka początkowego (1) na mleko następne (2 i kolejne).
Mleka dla dzieci do zadań specjalnych
Standardowe mleko modyfikowane jest dedykowane niemowlakom, które nie mają alergii na białka mleka krowiego. Jednak proces technologiczny pozwala również na uzyskanie mieszanek do zadań specjalnych, takich jak mleka modyfikowane dla wcześniaków, maluchów z uczuleniami czy kolkami niemowlęcymi. Czasami w przypadku konkretnych wskazań klinicznych dziecku podaje się preparaty mleko zastępcze należące do żywności specjalnego przeznaczenia medycznego.
Mleko dla wcześniaków
Początkowe mleko dla niemowląt nie jest odpowiednie dla wcześniaków z niską masą urodzeniową. Grupa produktów żywieniowych dla takich maluszków jest określana jako tzw. preparaty po wypisie (PDF). Mleko dla noworodka urodzonego przedwcześnie powinno mieć wyższą zawartość witamin i minerałów (m.in. żelaza) oraz kaloryczność. W wyborze odpowiedniego preparatu pomoże Ci lekarz pediatra.
Mleko na ulewania
Ulewanie się pokarmu u niemowlaka związane jest z niedojrzałością jego układu trawienia. Jeśli obserwujesz ten problem u swojego dziecka, na początku spróbuj karmić go częściej, ale mniejszą ilością mieszanki. Pamiętaj też o konieczności odbijania po karmieniu i odczekania przed ponownym włożeniem malucha do łóżeczka (szczególnie w pozycji na wznak, w której ryzyko ulewania jest największe).
Jeśli te zabiegi nie przyniosą oczekiwanych efektów, zacznij podawać dziecku mleko modyfikowane wzbogacone o substancje zagęszczające, które zapobiegają cofaniu się pokarmu.
Mleko na kolki i zaparcia
Wzdęcia, kolki i zaparcia u maluszka mogą sprawić, że konieczna będzie zmiana mieszanki na preparat o mniejszej zawartości laktozy. Mleko dla noworodka z takimi dolegliwościami zawiera to białko w formie częściowo rozdrobnionej. Istnieją również produkty zupełnie pozbawione tego cukru.
Mleko dla dzieci z ryzykiem wystąpienia alergii
Jeśli u kogoś z rodziny malucha stwierdzono alergię na białka mleka krowiego, warto sięgnąć po hipoalergiczne mleko dla niemowląt (HA). Są to mieszanki mleczne bez laktozy lub o jej obniżonej zawartości. Na rynku znajdziesz również mleka modyfikowane bez innych białek mleka krowiego oraz glutenu.
Mleko hipoalergiczne ma zdecydowanie mniejsze właściwości uczulające, chociaż musisz pamiętać, że zazwyczaj nie zostało ono całkowicie pozbawione białek mleka krowiego. Zamiast nich zawiera tzw. częściowo zhydrolizowaną frakcję białek mleka krowiego (pHF). Jeśli więc Twoje dziecko ma wrodzoną nietolerancję laktozy, nie możesz podawać mu takich preparatów.
Jak przygotowywać mleko dla dziecka?
Nie musisz gotować mieszanki mlecznej — wystarczy, że dodasz ją do gorącej wody. Odpowiednie proporcje i inne zalecenia znajdziesz na opakowaniu.
Pamiętaj o kilku ważnych zasadach przygotowywania i podawania mleka modyfikowanego.
- Mleko w proszku najlepiej rozpuścić w wodzie bezpośrednio przed podaniem go dziecku (maksymalnie godzinę przed). Jeśli z jakichś powodów musisz przechować niedopite mleko, nie poddawaj go działaniu wysokiej temperatury (czyli nie zostawiaj go w urządzeniu takim jak podgrzewacz do mleka albo w garnku z gorącą wodą).
- Zanim zaczniesz przyrządzać mleko modyfikowane, starannie umyj ręce wodą z mydłem.
- Wygotuj sprzęty użyte do przygotowania pokarmu (takie jak smoczek, butelka dla dziecka czy inne naczynia).
- Pozostałości mleka wylej i nie podawaj ich dziecku podczas następnego karmienia.
- Gdy już zorientujesz się, ile mleka jednorazowo wypija Twój maluch (np. 150 ml), na każde karmienie przygotowuj właśnie taką ilość. Dzięki temu unikniesz wylewania niewykorzystanego mleka.
- Jeśli wychodzisz z dzieckiem z domu, np. na spacer, zabierz ze sobą osobno spakowaną odpowiednią ilość mleka w proszku oraz wody o właściwej temperaturze (np. w termosie). Składniki wymieszaj dopiero tuż przed podaniem go maluszkowi — w żadnym razie przed wyjściem z domu!
- Karmiąc dziecko butelką, zwracaj uwagę na stan pierwszych ząbków malucha. Nie dopuszczaj do tego, by po skończonym posiłku niemowlak trzymał w buzi smoczek z resztkami pokarmu (zwłaszcza przed snem).
Jak przechowywać mleko modyfikowane?
Aby mleko dla dzieci w proszku spełniało swoją funkcję, należy je prawidłowo przechowywać. Oto kilka spraw, które warto uwzględnić:
- Opakowanie zawierające mleko modyfikowane przechowuj w suchym miejscu w temperaturze poniżej 25 stopni C (zarówno przed otwarciem, jak i po),
- Mieszankę mleczną należy zużyć w ciągu 4 tygodni od otwarcia, ponieważ po upływie tego czasu traci ona swoje właściwości odżywcze,
- Mleko modyfikowane w proszku przechowuj w opakowaniu producenta. Dzięki informacjom na etykiecie będziesz mogła się upewnić, jak przygotować mleko modyfikowane oraz jaką ma ono datę przydatności do spożycia. Opakowanie wyrzuć dopiero po całkowitym wykorzystaniu mieszanki,
- Pamiętaj o odpowiednim zabezpieczeniu otwartego opakowania (musi być ono szczelnie zamknięte).