Achalazja przełyku − powód problemów z przełykaniem?

Achalazja to motoryczna choroba przełyku, w której dochodzi do upośledzenia rozkurczu dolnego zwieracza przełyku i braku ruchów perystaltycznych jego trzonu. Przez to w przełyku gromadzi się jedzenie, a typowym objawem choroby jest dysfagia, czyli trudności w połykaniu. Sprawdź, jakie inne objawy daje achalazja przełyku i jak ją leczyć. 

Co to jest achalazja przełyku?

Główną funkcją przełyku jest przemieszczanie jedzenia z gardła do żołądka. Kęs jedzenia stymuluje mięśnie do skurczu. Wtedy otwiera się górny zwieracz przełyku i powstaje fala perystaltyczna. Po dojściu do żołądka, doprowadza ona do otwarcia dolnego zwieracza przełyku, a kęs pokarmowy przechodzi dalej.

Achalazja przełyku to choroba, która doprowadza do zaburzeń czynności motorycznych przełyku. Brak pierwotnej fali perystaltycznej i upośledzenie rozkurczu dolnego zwieracza przełyku. Z biegiem czasu, doprowadza to do zwężenia przełyku i jednocześnie poszerzenia nad zwężeniem, ścieńczenia jego ściany i zapalenia błony śluzowej.

Sprawdź też leki i preparaty wspomagające funkcjonowanie układu pokarmowego.

Pochodzenie choroby pozostaje niejasne, ale najprawdopodobniej dochodzi do uszkodzenia i zaniku komórek nerwowych w splotach warstwy mięśniowej przełyku.

Achalazja przełyku − objawy i powikłania

Typowym objawem achalazji jest dysfagia, czyli problemy z połykaniem − najpierw stałych, a później także płynnych pokarmów. Objawy, które towarzyszą achalazji to krztuszenie się, ból i pieczenie w klatce piersiowej, zgaga, przewlekły kaszel i zarzucanie pokarmu do jamy ustnej (co doprowadzić może do zachłystowego zapalenia płuc i powstania ropnia płuca). Kiedy choroba się rozwija dochodzi do spadku masy ciała i niedożywienia. Może rozwinąć się zapalenie błony śluzowej przełyku, uchyłek dalszej jego części, a rzadziej krwawienie. Szacuje się, że po kilkunastu latach choroby, ryzyko raka płaskonabłonkowego przełyku jest około 30 razy większe niż w ogólnej populacji.

Sprawdź też leki na nadkwaśność, zgagę, refluks.

Achalazja przełyku − rozpoznanie choroby

Istnieje wiele przyczyn dysfagii, więc jeśli zauważysz u siebie problemy z połykaniem, niekoniecznie musi oznaczać to achalazję. Pamiętaj jednak, że dysfagia należy do objawów alarmowych, czyli takich, które lepiej skonsultować z lekarzem, żeby wykluczyć nowotwór przełyku i wpustu.

Po przeprowadzeniu dokładnego wywiadu, lekarz może skierować Cię na RTG przełyku ze środkiem cieniującym, endoskopię górnego odcinka przewodu pokarmowego i na manometrię przełyku.

Zdjęcie RTG wykonywane jest po doustnym przyjęciu środka kontrastowego, który pochłania promieniowanie rentgenowskie. Uzyskanie obrazu, tzw. ptasiego dzioba (szerokie światło bliższej części przełyku, gładkie zarysy ścian i ostre, szpiczasto zakończone zwężenie dolnej części przełyku) jest charakterystyczne dla achalazji.

Wykonanie endoskopii, jest niezbędne, żeby wykluczyć inne przyczyny zwężenia, np. nowotwór. Na zaawansowaną achalazję wskazuje kręty, poszerzony przełyk, zmiany błony śluzowej spowodowane stałym drażnieniem przez zalegające jedzenie i zamknięty dolny zwieracz przełyku, który nie otwiera się przy wdmuchiwaniu powietrza.

W manometrii przełyku obserwuje się brak perystaltyki trzonu przełyku, upośledzenie rozkurczu dolnego zwieracza przełyku, a czasem także zwiększenie jego spoczynkowego napięcia.

Sprawdź też, na czym polega zespół złego wchłaniania.

Achalazja przełyku − leczenie

Leczenie achalazji to leczenie endoskopowe i operacyjne, a także wspomagająco − farmakologiczne.

Endoskopowo, czyli za pomocą specjalnej sondy, którą wprowadza się do przełyku przez gardło, przeprowadzane są zabiegi:

• mechanicznego rozszerzania przełyku
• wstrzykiwania toksyny botulinowej − co zmniejsza skurcz dolnego zwieracza przełyku, ale jedynie krótkotrwale)
• miotomia endoskopowa − podłużne przecięcie mięśniówki przełyku.

Leczenie operacyjne polega na podłużnym nacięciu mięśni przełyku i wpustu − co nazywane jest kardiomiotomią. Niestety, efekty nie zawsze są w pełni zadowalające, a zabiegi poszerzania przełyku lub wstrzykiwania toksyny botulinowej często muszą być wielokrotnie powtarzane. Pomocne mogą okazać się leki zmniejszające napięcie dolnego zwieracza przełyku.

Pamiętaj także o ogólnych zaleceniach dla chorych z achalazją. Staraj się nie spożywać pokarmów trudnych do połknięcia − suchych, gorących i bardzo zimnych. Posiłki jedz w pozycji pionowej, bez pośpiechu i w spokojnej atmosferze. W nocy śpij z nieco uniesioną górną częścią ciała (lub nawet w pozycji półsiedzącej), żeby uniknąć zachłyśnięcia. Czasami, w zaawansowanej chorobie, konieczne może okazać się spożywanie rozdrobnionych i papkowatych potraw.

Zwróć uwagę na powikłania, jakie może spowodować achalazja przełyku. Po operacji (nawet skutecznej), ryzyko raka prawdopodobnie nadal jest zwiększone i zalecane są kontrolne gastroskopie w celu jego wczesnego wykrycia.