Czym jest PEG w kosmetykach?

PEG to substancja wykorzystywana w przemyśle kosmetycznym i farmaceutycznym, przez wiele lat uznawana za surowiec szkodliwy i niepożądany, zwłaszcza w składach preparatów do pielęgnacji twarzy i ciała. Czy PEG rzeczywiście stanowi zagrożenie? Czym jest i jaką pełni funkcję w kosmetykach? Odpowiadamy!

Co to jest PEG w kosmetykach?

PEG, czyli glikol polietylenowy (Polyethylene Glycol), to związek syntetyczny złożony z polimerów tlenku etylenu. Jest to surowiec bezbarwny, bez charakterystycznego zapachu, rozpuszczalny w wodzie, nierozpuszczalny w tłuszczach. Nie jest również biodegradowalny. Ponieważ pozyskuje się go sztucznie, zalicza się do substancji wegańskich, niezawierających związków odzwierzęcych.

W kosmetykach związek ten może występować pod kilkoma nazwami: glikol polietylenoglikol, poliethylene glikol, PEO, poliethylene oxide czy poliglikol oksyetylenowy. W składzie INCI występują najczęściej w towarzystwie konkretnej cyfry lub liczby, np. PEG-4, PEG-10. Numer widoczny po myślniku wskazuje liczbę jednostek glikolu etylenowego w jednej cząsteczce. Struktura PEG-ów, czyli tzw. długość łańcucha polimerowego i wielkość cząsteczek, określają ich działanie i właściwości.

W kosmetykach PEG-i pełnią różnorodne funkcje. Mogą być:

• Emulgatorami, umożliwiającymi połączenie dwóch faz – wodnej i tłuszczowej, w wyniku czego powstaje emulsja,
• Rozpuszczalnikami dla innych substancji,
• Humektantami, czyli substancjami higroskopijnymi wiążącymi i zatrzymującymi wodę w skórze,
• Środkami powierzchniowo-czynnymi używanymi do mycia i oczyszczania,
• Substancjami zwiększającymi lepkość kosmetyku,
• Stabilizatorami,
• Promotorami przenikania składników odżywczych do głębszych warstw skóry.

Wśród popularnych PEG-ów spotykanych w produktach kosmetycznych znajdują się między innymi:

• PEG-4 (Glikol polietylenowy oksyetylenowany 4 molami tlenku etylenu) – humektant wykazujący działanie nawilżające,
• PEG-6 (Glikol polietylenowy oksyetylenowany 6 molami tlenku etylenu) – rozpuszczalnik dla substancji aktywnych, zapobiega wysychaniu kosmetyku,
• PEG-8 Glyceryl Laurate (Monogliceryd kwasu laurynowego oksyetylenowany 8 molami tlenku etylenu) – substancja stabilizująca w postaci bezbarwnej cieczy, ułatwiająca tworzenie emulsji,
• PEG-10 Cocoate (Kwasy tłuszczowe oleju kokosowego oksyetylenowane 10 molami tlenku etylenu) – środek powierzchniowo-czynny o właściwościach myjących.

PEG – w jakich kosmetykach występuje?

Ze względu na różnorodność działania, stosunkowo niskie koszty wytworzenia oraz szerokie możliwości wykorzystania PEG-i znajdują zastosowanie w wielu gałęziach przemysłu. Najczęściej możemy je spotkać w składach leków, takich jak tabletki, czopki, syropy, zawiesiny i maści. Oprócz branży farmaceutycznej potencjał glikolu polietylenowego na dużą skalę wykorzystywany jest w przemyśle kosmetycznym. Skrót PEG zobaczymy w składach INCI wielu grup produktów do pielęgnacji włosów, twarzy i ciała.

W jakich kosmetykach znajdziemy glikol polietylenowy i jego pochodne?

• Szampony do włosów. Zawiera je między innymi szampon z olejem rycynowym Ziaja, zapobiegający wypłukiwaniu się koloru z włosów farbowanych, a także szampon przeciwko wypadaniu włosów dla mężczyzn Phytolium z wyciągiem z kory chinowca czerwonosoczystego.
• Preparaty do oczyszczania twarzy, np. żel aktywny do mycia twarzy Iwostin Purritin o działaniu odświeżającym, odblokowującym i zwężającym pory, delikatnie złuszczającym i redukującym wydzielanie sebum.
• Dezodoranty i antyperspiranty.
• Pasty do zębów.
• Balsamy do ciała.
• Kremy i emulsje do twarzy, takie jak krem odżywczy Avene o działaniu nawilżającym, kojącym, odżywiającym i uelastyczniającym bardzo suchą, wrażliwą skórę oraz krem wzmacniający 50+ Dermika Neocollagen przywracający jędrność, gładkość, niwelujący zmarszczki, a także korygujący mikrorzeźbę naskórka.
• Płyny do higieny intymnej, np. płyn do higieny intymnej Lactacyd Pharma Prebiotic+ z naturalnymi prebiotykami, dzięki czemu odbudowuje i wzmacnia mikroflorę okolic intymnych.
• Płyny do kąpieli i żele pod prysznic.
• Preparaty do demakijażu.
• Kosmetyki kolorowe do makijażu.

Patrząc na powyższą listę, można wysnuć wniosek, że PEG-i znajdują się w większości dostępnych kosmetyków. I rzeczywiście tak jest! Dzieje się tak głównie ze względu na ich wszechstronność, ale również niskie koszty pozyskania surowca. Producenci chętnie korzystają z glikolu polietylenowego i jego pochodnych, ponieważ poprawiają konsystencję, wydłużają termin przydatności do zużycia, zapobiegają wysychaniu, zwiększają właściwości higroskopijne oraz wchłanialność kosmetyków. Glikol polietylenowy jest surowcem, który podnosi walory kosmetyku na wielu różnych płaszczyznach.

Oprócz PEG-ów powyższe grupy kosmetyków mogą zawierać również szereg innych substancji, między innymi NMF, czyli naturalny czynnik nawilżający, który docenią zwłaszcza cery suche, odwodnione i dojrzałe. Zapewnia skórze optymalny poziom nawilżenia oraz redukuje świąd i pieczenie.

Glikol polietylenowy w kosmetykach naturalnych

Jeśli szukasz produktów, które w swoim składzie nie zawierają glikolu polietylenowego, zerknij na kosmetyki naturalne, które są alternatywą dla kosmetyków konwencjonalnych. Receptury oparte na ekstraktach roślinnych, drogocennych olejach i masłach umożliwiają skuteczną ochronę, nawilżenie i regenerację skóry i włosów. Nie ma w nich substancji syntetycznych, takich jak PEG-i, parabeny, silikony czy ftalany, a co więcej – powstają z poszanowaniem natury. W składzie kosmetyków naturalnych często nie występują substancje pochodzenia odzwierzęcego, dzięki czemu mogą być stosowane przez wegan. 

Jeżeli interesuje Cię naturalna pielęgnacja, koniecznie przeczytaj nasze artykuły opisujące konserwanty w kosmetykach i silikony w szamponach. Dowiesz się z nich, co to za substancje i jakie wykazują działanie na skórę oraz włosy.

PEG w kosmetykach – szkodliwość

PEG to jedna z kontrowersyjnych substancji, która znalazła się na czarnej liście zawierającej potencjalnie szkodliwe składniki w kosmetykach. Czy słusznie? Czy faktycznie należy się bać glikolu polietylenowego? Syntetyczne pochodzenie surowca wzbudza podejrzenie głównie u zwolenników produktów naturalnych. Często można spotkać się z zarzutem, że glikol polietylenowy wykazuje działanie toksyczne dla skóry, a nawet rakotwórcze. PEG-i wielokrotnie brano pod lupę i poddawano szczegółowej analizie. Przeprowadzone testy jednoznacznie dowiodły, że:

• Glikol polietylenowy jest bezpieczny dla konsumentów, nie wykazuje działania toksycznego, mutagennego i genotoksycznego, a więc nie powoduje niepożądanych mutacji w obrębie genów lub chromosomów. 
• Dodatkowo nie działa drażniąco, nie wywołuje świądu, podrażnienia, stanów zapalnych i innych niepokojących objawów skórnych.

Wyniki te zostały potwierdzone między innymi przez amerykański zespół ekspertów Cosmetics Ingredients Review (CIR) Panel Expert. Zakwalifikowali oni PEG-i do związków bezpiecznych zarówno w aplikacji na skórę, jak i podaniu doustnym. Co więcej, Agencja żywności i leków (Food and Drug Administration w skrócie FDA) dopuściła wybrane związki: PEG-200 Dilaurate oraz PEG-400 Stearate również do stosowania w żywności.

Skąd więc przekonanie, że surowiec znajdujący się w kosmetykach używanych codziennie przez miliony osób, poddawanych przed wprowadzeniem na rynek rygorystycznym ocenom bezpieczeństwa i oficjalnie dopuszczonych do sprzedaży, mógłby być groźny dla zdrowia? Informacje o ewentualnej szkodliwości surowca wiążą się z możliwością występowania w nim śladowych ilości 1,4-dioksanu, czyli związku będącego produktem ubocznym podczas jego wytwarzania, zakwalifikowanego jako substancja o potencjalnym działaniu rakotwórczym.

Należy jednak podkreślić, że poziom zanieczyszczenia produktów kosmetycznych 1,4-dioksanem jest bardzo dokładnie kontrolowany. Komitet Naukowy ds. Bezpieczeństwa Konsumentów potwierdził, że produkty zawierające do 10 ppm (parts per milion) są całkowicie bezpieczne i nie stanowią zagrożenia. W produktach pielęgnacyjnych ilość dioksanu jest znacznie mniejsza i rzadko przekracza 5 ppm, co oznacza, że kosmetyki zawierające PEG-i są bezpieczne.

Kosmetyki z PEG – przeciwwskazania

Choć badania wielokrotnie potwierdziły brak skutków ubocznych w wyniku stosowania produktów zawierających w swoim składzie glikol polietylenowy, warto zwrócić uwagę na reakcje skórne. Szczególną ostrożność powinny zachować osoby, których problemem jest cera alergiczna, podatna na wysypki, zaczerwienienie, napięcie i swędzenie. W przypadku tego rodzaju skóry zaleca się, by przed pierwszym użyciem nowego kosmetyku przeprowadzić próbę uczuleniową i obserwować skórę przez minimum dobę. Jeśli po upływie 24 godzin nie wystąpią niepokojące objawy skórne, można zacząć używać danego preparatu z zalecaną przez producenta częstotliwością.

Może się również zdarzyć, że dany organizm jest uczulony na PEG-i, a w kontakcie z substancją mogą pojawić się wysypka, świąd, kichanie, a nawet nudności. Ryzyko wystąpienia reakcji alergicznej w kontakcie z glikolem polietylenowym może być np. przyczyną odmowy szczepienia przeciwko SARS-Cov-2. Nie ma badań na temat szkodliwości PEG-ów u kobiet w ciąży, karmiących piersią i u małych dzieci, dlatego nie ma oficjalnych przeciwwskazań dla tych grup konsumentów. Jeśli mimo wszystko wystąpi reakcja alergiczna lub skóra zaczerwieni się po użyciu, należy zaprzestać stosowania, a także obserwować miejsce zmiany.

Podsumowanie

Glikol polietylenowy, czyli popularny PEG, to osławiona substancja znajdująca się w większości produktów do pielęgnacji ciała i włosów. Liczne badania dowiodły, że nie stanowi zagrożenia i nie wykazuje profilu toksykologicznego. Jak zawsze w takich przypadkach zalecamy zdrowy rozsądek i obserwację ciała. Zawsze dokładnie sprawdzaj skład INCI stosowanych kosmetyków. Wyrzucaj produkty po terminie przydatności do zużycia. Pamiętaj również, że nawet pozornie bezpieczne, naturalne substancje i wyciągi roślinne mogą wywołać niepożądane reakcje skórne. Dlatego niezależnie od składu używanego kosmetyku, warto zachować ostrożność.

Źródła:

1. Czy PEG-i są szkodliwe dla zdrowia?, https://www.kosmopedia.org/fakty-i-mity/skladniki-kosmetykow/czy-peg-i-sa-szkodliwe-dla-zdrowia/ [dostęp 16.08.2022]
2. Q. Yang, S.K. Lai, Anti-PEG immunity: emergence, characteristics, and unaddressed questions, Wiley Interdisciplinary Reviews. Nanomedicine and Nanobiotechnology, nr 7 (5) 2015
3. 1,4-Dioxane in Cosmetics: A Manufacturing Byproduct, https://www.fda.gov/cosmetics/potential-contaminants-cosmetics/14-dioxane-cosmetics-manufacturing-byproduct [dostęp 16.08.2022]
4. https://ec.europa.eu/health/scientific_committees/environmental_risks/opinions/sctee/sct_out77_en.htm, [dostęp 16.08.2022]