Fobia szkolna. Realny problem czy szkolna wymówka?
Fobia szkolna to nie wymysł. Dzieci mogą unikać szkoły, żeby radzić sobie ze stresem lub strachem. Strach może mieć wiele przyczyn i czasem może nawet objawiać się fizycznie. Jeżeli Twoje dziecko nie chce chodzić do szkoły to jest to spore wyzwanie, tak dla rodziny, jak i nauczycieli. Fobia szkolna ma znaczący wpływ na rozwój społeczny, emocjonalny i edukacyjny dziecka. Zobacz, jak rozpoznać fobię szkolną.
Spis treści:
Co to jest fobia szkolna?
Fobia szkolna, zwana także nerwicą szkolną lub unikaniem szkoły, jest formą silnego niepokoju u dziecka, który związany jest z pójściem do szkoły. Te lęki, często głębokie, są chroniczne i mogą wywoływać skrajną panikę, stres i niepokój.
Fobię szkolną zalicza się do fobii społecznych. W klasyfikacji zaburzeń psychicznych określana jest jako zaburzenie lękowe, a dokładniej − nerwicowe.
Wiele różnych czynników może przyczynić się do rozwoju fobii szkolnej wśród dzieci i nastolatków. Mogą to być niepokojące wydarzenia w szkole, takie jak zastraszanie, dręczenie, ośmieszanie lub żenująca sytuacja. Przykra sytuacja rodzinna (śmierć w rodzinie, konflikty między rodzicami) również może przyczynić sie do zachowań lękowych u dziecka. Podobnie jak zmiana szkoły, powrót do szkoły po długiej przerwie czy problemy towarzyskie w szkole.
Przeczytaj również: Jak poradzić sobie z lękiem?
Fobia szkolna − objawy
Psycholog L. Muraszkiewicz zwraca uwagę na różne sfery, w których objawia się przeżywanie lęku szkolnego przez dziecko: psychiczna, fizjologiczna, behawioralna i społeczna.
Do głównych objawów fobii szkolnej można zaliczyć:
- widoczny lęk, który pojawia się tylko w tej jednej sytuacji dotyczącej szkoły
- unikanie wyjścia na zajęcia połączone z przeżywaniem nasilonego niepokoju, a nawet przerażenia
- objawy nasilają się, gdy rodzic nie ustępuje i szybko mijają, gdy dziecko może zostać w domu
- napady paniki, złości, agresywne zachowania
- szybsze tętno, słabnięcie, brak apetytu, ból brzucha, skargi na nudności, stan podgorączkowy
Sprawdź też: Kaszel psychogenny - skąd się bierze kaszel na tle nerwowym?
Fobia szkolna − jak pomóc dziecku i czego nie robić?
Na początku warto zrozumieć, że komfort życia dziecka narażonego na życie w ciągłym napięciu jest znacznie obniżony. Strach przed krytyką, ośmieszeniem czy odrzuceniem w połączeniu z niską samooceną na ogół sam nie mija. Wspólnymi siłami warto pomyśleć o innych rozwiązaniach niż nauka w domu czy godzenie się na kolejny dzień bez szkoły. To tylko pozorne łagodzenie problemu. Na dłuższą metę takie rozwiązania mogą jedynie sprawić, że dziecko będzie gorzej funkcjonować w społeczeństwie czy nawet gorzej się uczyć. To może też wpłynąć na jego późniejszą karierę i życie.
Dobrym pomysłem będzie rozmowa z nauczycielem, wychowawcą i zasygnalizowanie problemu, z którym boryka się Twoje dziecko. Najważniejsze jest zapewnienie dziecku bezpiecznego środowiska, w którym będzie mogło się uczyć i rozwijać. Dotyczy to zarówno domu, jak i przede wszystkim szkoły.
Rozmawiaj z dzieckiem bez gróźb, szantażu i bez osądzania. Tylko taka rozmowa może ujawnić rzeczy, które dzieją się w szkole lub inne stresory, które wywołują poważne lęki u Twojego dziecka. Postaraj się powstrzymać od ocen. Zamiast tego dziel się własnymi doświadczeniami ze zrozumieniem i omawiaj sposoby rozwiązania problemu.
Przeczytaj: Jak wychowywać dziecko bez krzyku? Pedagogiczne podejście do malucha
Fobia szkolna − leczenie
Zgodnie ze wskazówkami psycholog L. Muraszkiewicz, leczenie powinno być kompleksowe. Warto rozpocząć od ustalenia diagnozy. Doświadczony psycholog dzieci i młodzieży jest pierwszą osobą, do której najlepiej się udać.
Przeprowadzi on diagnozę psychodynamiczną, która uwzględnia wszystkie uwarunkowania, m.in. czynniki osobowościowe, środowiskowe, rodzinne i biologiczne. Dzięki temu możliwe dobranie właściwej psychoterapii (poznawczo-behawioralna lub psychodynamiczna). Badania pokazują pozytywne efekty terapii poznawczo-behawioralnej. Przy czym rodzina jest również angażowana w wybrane zajęcia i to poprawia jej skuteczność do 70%.
Sprawdź też: Nieśmiałe dziecko - problem czy charakter?
Więcej artykułów na ten temat
Bunt dwulatka – czym jest i jak się przygotować na burzę?
· 9 minut czytaniaBunt dwulatka to powszechne zjawisko. Żeby sobie z nim poradzić, stawiaj jasne granice i naucz się mówić „nie”. Jak to zrobić? Tego dowiesz się z naszego artykułu!
Jak być mamą i pozostać sobą? Bo bycie mamą to sztuka!
· 5 minut czytaniaWychowanie dzieci wiąże się z wieloma trudnościami. Jak znaleźć chwilę dla siebie? O czym pamiętać, aby zachować równowagę psychiczną? Szczegóły znajdziesz w naszym poradniku!
Brak koncentracji u dziecka − jak pomóc rozkojarzonemu 10-latkowi?
· 5 minut czytaniaBrak koncentracji u dzieci to częsty problem. Na szczęście istnieją sposoby na pomoc uczniowi. Co zrobić, by zwiększyć umiejętność skupienia? Jaki wpływa na mózg ma właściwa dieta? Sprawdź!
