Łuszczyca – przyczyny, objawy, leczenie. Zobacz, jak radzić sobie z chorobą?

Rozróżnia się łuszczycę typu 1 i 2. Pierwszy z nich daje objawy już u osób młodych i jest dziedziczny, a drugi zwykle objawia się u osób po 50 r.ż. Pamiętaj, że łuszczyca to choroba niezakaźna i niezłośliwa. Charakteryzuje się okresami wzmożenia objawów i remisji. Zwykle nasilenie objawów występuje po infekcjach, czy w stanach, kiedy organizm jest osłabiony. Zmiany łuszczycowe wiążą się z występowaniem stanu zapalnego i nadmiernym, patologicznym namnażaniem się komórek naskórka (stąd swędzące zmiany)”.

Łuszczyca skóry – objawy i diagnostyka

Farmaceutka Irmina Turek kontynuuje:

„Jakie są objawy łuszczycy? Podstawowym symptomem tej choroby są zmiany skórne. Na początku pojawiają się na skórze jako małe grudki o ciemnoczerwonym kolorze. Zgrubienia te zwykle mają wyraźne kontury i wyraźnie odznaczają się od zdrowej skóry. Powierzchnia zewnętrzna zmian może się lekko łuszczyć. Najczęściej początkowe objawy to właśnie te drobne grudki, które mogą zajmować całkiem spore powierzchnie skóry. Często możesz zauważyć ich obecność po przebyciu infekcji czy w stanach osłabionej odporności. Z czasem mogą się powiększać i mieć średnicę kilku centymetrów. Ich powierzchnia zmienia się i zaczynają ją pokrywać srebrzyste łuski, nazywane blaszkami łuszczycowymi. 

Innym typowym dla łuszczycy objawem jest pojawienie się zmian łuszczycowych wzdłuż zadrapania naskórka, po czasie od 6 do 12 dni. Jest to tzw. objaw Koebnera. Występuje on w czasie, kiedy choroba jest aktywna i nie pojawia się w okresie remisji. Grudki mogą być rozmieszczone na różnych partiach skóry, jednak najczęściej występują w okolicach łokci i kolan oraz na owłosionej skórze głowy. Przeczytaj także: Łuszczyca skóry głowy − leczenie ogólne, miejscowe i domowe sposoby.

Łuszczyca może przybierać różne formy, w zależności od dokładnej odmiany choroby. Najczęstsze postacie to łuszczyca krostkowa miejscowa i ogólna, zwyczajna, uogólniona (dotyka praktycznie całej powierzchni ciała i przebiega z gorączką), a także stawowa. Ta ostatnia charakteryzuje się stanami zapalnymi i uszkodzeniem stawów. Może występować razem ze zmianami na skórze. Czasem ogranicza się to jednego stawu (najczęściej dystalnych stawów palców), powodując np. nawracające zapalenie palca lub też obejmuje więcej stawów. Powoduje pojawienie się stanu zapalnego, ból i sztywność stawów oraz ich deformacje. 

Innym rodzajem choroby jest łuszczyca paznokci, która polega na rozwarstwianiu i złuszczaniu się blaszki paznokciowej. Łuszczyca paznokci może występować równolegle ze zmianami tego typu na skórze lub być jedynym objawem choroby.

Jeśli na Twojej skórze pojawiają się nietypowe zmiany i podejrzewasz u siebie łuszczycę, w celu wystawienia dokładnej diagnozy skonsultuj się z dermatologiem. Lekarz dokładnie przyjrzy się zmianom, a w sytuacjach niejasnych może zlecić Ci również wykonanie ich biopsji i oceny laboratoryjnej”.

Łuszczyca skóry – leczenie 

Farmaceutka Irmina Turek pisze:

„Dokładny dobór sposobu leczenia łuszczycy przypisuje lekarz dermatolog, w zależności od stopnia zaawansowania choroby i powierzchni występujących zmian skórnych. W przypadkach, kiedy zmiany są niewielkie, leczenie miejscowe choroby jest wystarczające. Jeśli zmiany są duże i choroba ma ciężki przebieg, łączy się terapię miejscową z leczeniem preparatami doustnymi. 

Jak leczyć łuszczycę na skórze? Postępowanie ze zmianami polega na usunięciu blaszek łuszczycowych i zahamowaniu nadmiernej proliferacji naskórka. W tym celu stosuj produkty takie jak maść na łuszczycę lub kremy do ciała, zawierające składniki keratolityczne, np. mocznik czy kwas salicylowy. Zmniejszają one liczbę łusek i ułatwiają innym lekom dotarcie w głąb skóry. Inne substancje pomocne w miejscowym leczeniu łuszczycy to dziegcie (produkty suche destylacji drewna), które hamują namnażanie komórek naskórka.

Innym keratolitycznym związkiem jest cygnoliną, którego używa się w terapii minutowej (czas przebywania na skórze preparatu z tą substancją jest ograniczony i ustala go lekarz, potem preparat się zmywa). Do terapii miejscowej możesz użyć również glikokortykosteroidów w formie maści czy kremów. Działają one przeciwzapalnie i hamują nadmierną aktywność układu immunologicznego. Kolejną grupą są analogi witaminy D3.

W leczeniu ogólnym zaawansowanych postaci choroby stosuje się leki, takie jak metotreksat czy cyklosporyna, które hamują aktywność układu immunologicznego. W procesie rekonwalescencji używa się również fototerapii. Polega ona na ekspozycji zmian skórnych na światło ultrafioletowe. W tym celu lekarze posługują się specjalnymi lampami wytwarzającymi promieniowanie wąskopasmowe. Innymi opcjami terapii jest wykorzystanie retinoidów. Leki te są jednak przeciwwskazane dla kobiet w wieku rozrodczym, gdyż mają bardzo silne działanie teratogenne. 

Osobna grupa leków na łuszczycę to leki biologiczne. To substancje działające na konkretne przekaźniki stanu zapalnego, które odgrywają istotną rolę w autoimmunologicznym mechanizmie rozwoju choroby. Zwykle podawane są podskórnie lub dożylnie w ciężkich postaciach choroby. 

Poszczególne grupy leków do stosowania ogólnego i miejscowego w łuszczycy mają charakterystyczna dla siebie działanie niepożądane i istotne przeciwskazania. Dlatego tez dokładną terapię ustala lekarz indywidualnie pod kątem konkretnego pacjenta”.

Łuszczyca – leczenie domowe

Farmaceutka Irmina Turek pisze:

“Łuszczyca to choroba przewlekła. Ma okresy zaostrzenia i remisji, jednak nie da jej się całkowicie pozbyć. Do domowych sposobów wspomagania terapii łuszczycy należy postępowanie prewencyjne, które może uchronić Cię przed nawrotem i zaostrzeniem choroby. Czynnikami, które prowokują nawrót choroby, są infekcje, stres, alkohol, czy palenie tytoniu. Dlatego też należy zrezygnować lub maksymalnie ograniczyć używki tego typu, ale i zadbać o swoją odporność.

Aby okres wyciszenia choroby trwał jak najdłużej, powinieneś unikać pojawiania się w organizmie stanów zapalnych. Takie sytuacje mogą doprowadzić do ogólnej aktywacji układu odpornościowego i nasilenia choroby. Dlatego też wykorzystaj czas remisji i zadbaj o siebie, wykonaj zaległe zabiegi dentystyczne, a także skontroluj inne ewentualne problemy zdrowotne, jakie u Ciebie występują”.

Łuszczyca − natłuszczanie skóry

„Czym natłuszczać skórę przy łuszczycy?” – to pytanie, które dermatolodzy często słyszą od swoich pacjentów. Dbanie o skórę z łuszczycą nie ogranicza się jednak do samego tylko natłuszczania. Ważną rolę grają wszystkie preparaty pielęgnacyjne: od tych przeznaczonych do mycia, po te o właściwościach nawilżających, natłuszczających czy złuszczających. Czego zatem szukać w dermokosmetykach do skóry z łuszczycą?

1. ZŁUSZCZANIE

W przebiegu łuszczycy na skórze chorego tworzą się grube, nawarstwione łuski. Żeby się ich pozbyć, możesz stosować preparaty, które zawierają substancje złuszczające i keratolityczne, takie jak alfa- i beta-hydroksykwasy czy mocznik.

Jedną z podstawowych substancji, którą zawierają preparaty do pielęgnacji skóry łuszczycowej, jest kwas salicylowy. To, jak działa na skórę, zależy od jego stężenia. W zależności od tego, na jakiej partii ciała pojawiają się zmiany łuszczycowe, lekarz doradzi Ci preparat w odpowiedniej postaci, np. maść czy krem na skórę gładką lub oliwkę bądź roztwór na owłosioną skórę głowy.

2. NAWILŻANIE

Nawilżanie to podstawa pielęgnacji skóry z łuszczycą. Nawilżona skóra szybciej się goi i jest mniej podatna na podrażnienia. Odpowiednie nawilżenie zapewnią Ci substancje zwane emolientami i humektantami. Te pierwsze, czyli emolienty tworzą na powierzchni skóry barierę ochronną, dzięki której dochodzi do mniejszej utraty wody przez naskórek. Drugą grupę substancji o właściwościach nawilżających stanowią humektanty, a te, w przeciwieństwie do emolientów, przenikają przez naskórek i wiążą w nim wodę. Poprawia to nawilżenie skóry. Do substancji o tych właściwościach należą między innymi gliceryna, kwas mlekowy czy mocznik.

3. NATŁUSZCZANIE

Poza złuszczeniem uporczywej łuski i zapewnieniem skórze właściwego nawilżenia zadbaj o jej natłuszczenie i odbudowę płaszcza lipidowego. Skóra z łuszczycą ma niewłaściwie funkcjonującą barierę lipidową, która dodatkowo naruszana jest przez środki złuszczające i keratolityczne. Do odbudowy tej istotnej bariery służą preparaty, które zawierają brakujące skórze substancje jak ceramidy, niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe czy cholesterol.

Łuszczyca − pielęgnacja skóry

Skóra chorych często swędzi i piecze. Jak jeszcze możesz dbać o skórę przy łuszczycy? Staraj się wybierać preparaty do pielęgnacji, które zawierają w swoim składzie substancje łagodzące. Swędzenie i pieczenie, a także wszelkie podrażnienia można uśmierzyć przy pomocy takich składników dermokosmetyków jak alantoina czy dekspantenol (pochodna witaminy B5).

Farmeceutka Irmina Turek dodaje:

„Wiele marek dermokosmetycznych ma w swojej ofercie specjalne produkty, np. balsam nawilżający, mleczka do ciała czy emolienty dla dzieci, które mają działanie kojąco-łagodzące. Część firm ma też specjalne serie dedykowane łuszczycy”.

Czym natłuścić skórę przy łuszczycy? W chorobie bardzo ważne jest wzmacnianie bariery lipidowej skóry. Pomogą Ci w tym preparaty, które zawierają cholesterol, ceramidy czy niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe. Oprócz odpowiedniego natłuszczania skóry z łuszczycą pamiętaj także o jej regularnym złuszczaniu i nawilżaniu. 

Mimo że dobór odpowiednich preparatów pielęgnacyjnych może na początku wydawać się bardzo trudny, w krótkim czasie spokojnie opanujesz zasady pielęgnacji skóry z łuszczycą. Obecnie na rynku istnieje szeroka gama produktów do pielęgnacji skóry dotkniętej rozmaitymi chorobami, między innymi właśnie łuszczycą. Z pomocą w doborze właściwych preparatów pomoże Ci także lekarz dermatolog.

Źródła: 

1. Gajewski P., Szczeklik A., Interna Szczeklika, MP, Kraków 2013.

2. Mutschler E., Farmakologia i toksykologia, red. Buczko W., Wyd. III polskie, MedPharm Polska, Wrocław 2013.

3. Brunton L.L., Lazo J.S., Parker K.L., Farmakologia Goodmana i Gilmana, Czelej, 2007.