Stres zjada zęby! Jak powstrzymać ścieranie zębów?

Zęby się ścierają i ten proces jest całkiem normalny, o ile nie jest zbyt nadmierny i nie powoduje go… np. stres. Czym jest bruksizm, skąd się bierze i jak można mu zapobiegać?

Skąd się bierze ścieranie się zębów?

Ścieranie zębów jest naturalnym procesem, do którego dochodzi podczas fizjologicznych czynności, takich jak żucie czy przełykanie. Gdy destrukcji ulega więcej niż 65 nm szkliwa na rok, to znak, że zęby zbytnio się ścierają.

Patologiczne ścieranie zębów może być spowodowane np.:

• zbyt erozyjną dietą
• stosowaniem pasty o dużej abrazyjności
• myciem zębów różnego rodzaju „domowymi” pastami i mieszankami (np. z zawartością sody spożywczej)
• nawykami takimi jak nagryzanie na twarde przedmioty

O ile wszystkie wyżej wymienione przyczyny łatwo określić i wyeliminować, to gorzej sprawa wygląda, jeżeli chodzi o ścieranie zębów na tle stresowym, czyli o tzw.bruksizm.

Co to jest bruksizm?

Bruksizm to słowo, które pochodzi z języka z greckiego i oznacza zgrzytanie zębami. W medycynie to określenie stosowane jest przy niekontrolowanym, mimowolnym zaciskaniu zębów lub zgrzytaniu nimi.

Bruksizm występuje najczęściej:

• w nocy
• podczas snu
• w dzień w sytuacjach stresowych

Mimowolne zaciskanie zębów może być nawet 10 razy silniejszeniż podczas żucia pokarmów. Gdy ścieranie zębów występuje podczas snu, często możesz nie mieć świadomości, że ten problem dotyczy właśnie Ciebie. Często to dopiero „współspacz” informuje Cię, że coś jest nie tak.

Jak objawia się bruksizm?

Zaniepokoić mogą Cię pojawiające się rano przewlekłe bóle głowy, ból karku oraz mięśni obręczy karkowej i twarzoczaszki. Powtarzający się cyklicznie ból głowy jest często mylony z migreną, jednak przy bruksiźmie oprócz tego, że ból występuje rano tuż po przebudzeniu, to dodatkowo towarzyszy mu ból żuchwy i w okolicy stawów skroniowo-żuchwowych.

Bruksizm to choroba, której podłoże stanowią czynniki emocjonalne, głównie stresujący tryb życia. Mocne zaciskanie mięśni prowadzi do degradacji struktur stawu skroniowo-żuchwowego, która objawia się bólem przy szerokim otwarciu ust. Dodatkowo występują trzaski i przeskakiwanie krążka stawowego.

Co może świadczyć o bruksiźmie?

• pionowe pęknięcia szkliwa i tarczki
• wyświechtania na powierzchniach zębów żujących
• ślady przygryzania na wewnętrznej ścianie policzka
• rozchwianie zębów
• zaniki przyzębia
• krwawienie z dziąseł
• zmiana rysów twarzy spowodowana przez silne i stałe napięcie mięśni żwaczy i skroniowych
• przerost mięśni, przez cotwarz staje się kwadratowa i bardziej „męska", bo zaznacza się linia żuchwy

Jak radzić sobie z problemem zaciskania i ścierania zębów?

1. Idź do dentysty

Po pierwsze udaj się do stomatologa, który oceni, w jakim stanie znajdują się Twoje zęby. Pamiętaj, że mocno starte zęby czy starte szkliwo mogą powodować dolegliwości bólowe w postaci nadwrażliwości na bodźce (ciepło, zimno, słodkie). Gdy będzie taka potrzeba, lekarz wykona dodatkowe zabiegi, które zlikwidują nadwrażliwość, takie jak np. fluoryzacja czy odbudowa brakującej tkanki zęba materiałem kompozytowym.

Zbada też, czy Twoje stawy skroniowo-żuchwowe pracują prawidłowo, oraz sprawdzi napięcie mięśni twarzoczaszki. Gdy wystąpią jakiekolwiek niepokojące dolegliwości, powinien skierować Cię do wykwalifikowanego fizjoterapeuty. Ten z kolei za pomocą odpowiedniego masażu rozluźni mocno napięte partie mięśni oraz nauczy Cię technik automasażu, który będzie można wykonać samodzielnie w domu.

Źródłem napięcia, które powoduje bruksizm, mogą być wszelkiego rodzaju asymetryczne obciążenia występujące w jamie ustnej, czyli np. źle wykonane wypełnienia, protezy, mosty, korony i wady zgryzu. Gdy zostaną one zdiagnozowane, lekarz stomatolog wyeliminuje je lub skieruje Cię dalej do konkretnego specjalisty.

2. Stosuj szynę relaksującą

Najbardziej powszechną metodą leczenia ścierania zębów i zaciskania ich jest wykonanie szyny relaksacyjnej, której używa się na noc. Gdy wszystkie problemy występujące w jamie ustnej, o których wspomniałam w punkcie pierwszym, zostaną rozwiązane, wtedy robiony jest wycisk zębów i na jego podstawie sporządzana jest nakładka.

Ma ona na celu wyeliminować możliwość ścierania się zębów o siebie nawzajem. Dodatkowo podwyższa wysokość zwarcia (przez brak możliwości całkowitego złączenia zębów) i eliminuje maksymalnie zaciskanie mięśni, a tym samym je rozluźnia. Gdy szyna ulegnie przetarciu bądź pęknięciu, należy ją wymienić na nową.

3. Pomyśl o… botoksie

Jeśli nakładki będą dla Ciebie zbyt uciążliwe i nie chcesz co wieczór zasypiać z „protezą”, medycyna oferuje wstrzykiwanie w mięśnie żwaczy toksyny botulinowej, czyli popularnego botoksu. Zabieg ten jest praktycznie bezbolesny (można dodatkowo znieczulić miejsce wkucia specjalnym żelem), a nadmierne zaciskanie zębów znika już po kilku dniach.

Dwa tygodnie po zabiegu następuje maksymalne rozluźnienie mięśni, a efekt działania utrzymuje się przez około 6 miesięcy. Rysy twarzy stają się łagodniejsze, a twarz z kwadratowej bardziej owalna. Gdy zauważysz u siebie, że efekt słabnie, zabieg należy powtórzyć. Każdy kolejny zastrzyk botoksu powinien starczać na dłuższy okres, ponieważ ponownie obstrzykiwane są te same mięśnie, które przez kilka miesięcy nie pracowały tak intensywnie, a ich masa uległa zmniejszeniu.

4. Stosuj techniki relaksacyjne

Zalecane są wszelkiego rodzaju techniki relaksacji i wyciszenia. Dobrym rozwiązaniem jest praktykowanie jogi czy wdrożenie każdego innego rodzaju aktywności fizycznej. W dzisiejszych czasach, w których tempo życia ciągle przyśpiesza zamiast zwalniać, trudno jest zmienić tryb życia na spokojniejszy. Dlatego w niektórych przypadkach intensywnego zgrzytanie zębami należy skonsultować się specjalistą, który może zalecić stosowanie środków uspokajających.