Jak wyleczyć ostre zapalenie gardła? Sposoby na ostre zapalenie gardła
Do objawów ostrego zapalenia gardła należy ból, utrudnione przełykanie oraz uczucie drapania w gardle. Sprawdź, jakie są farmakologiczne i domowe sposoby na ostre zapalenie gardła.
Spis treści
Ostre zapalenie gardła to stan zapalny jego błony śluzowej. Symptomy pojawiają się nagle, ich największe nasilenie trwa kilka-kilkanaście dni, po czym choroba zwykle ulega samoograniczeniu. Jest to jedna z najczęstszych przyczyn zgłoszeń pacjentów do lekarza pierwszego kontaktu – zarówno dzieci, jak i osób dorosłych. Sprawdź, jak leczyć ostre zapalenie gardła.
Ostre zapalenie gardła – przyczyny
Najczęstszym patogenem odpowiedzialnym za wywoływanie objawów ostrego zapalenia gardła są wirusy: rynowirusy, adenowirusy, koronawirusy, wirusy grypy i paragrypy. Zakażenie ma wówczas postać choroby przeziębieniowej z zapaleniem gardła.
Mniej powszechne patogeny wirusowe to m.in.:
- Wirus opryszczki zwykłej – odpowiedzialny za ostre opryszczkowe zapalenie gardła;
- Wirus Epsteina-Barr (EBV) – odpowiedzialny za zachorowanie na mononukleozę;
- Wirus HIV;
- Wirus Coxsackie.
Sprawdź powiązane kategorie
Rzadziej zapalenie gardła może być spowodowane infekcją bakteryjną. Najczęściej są to paciorkowce z grupy A, czyli bakteria Streptococcus pyogenes odpowiedzialna za paciorkowcowe zapalenie gardła i migdałków (anginę paciorkowcową).
Rzadsze przyczyny ostrego bakteryjnego zapalenia gardła to m.in.:
- Paciorkowce z grupy B i C;
- Fusobacterium necrophorum;
- Streptococcus pneumoniae (dwoinka zapalenia płuc);
- Haemophilus influenzae;
- Neisseria gonorrhoeae (dwoinka rzeżączki).
Grzybicze zapalenie gardła ma zwykle przebieg przewlekły i jest związane z obecnością chorób i stanów osłabiających odporność organizmu.
Jakie są objawy ostrego zapalenia gardła?
Głównym objawem ostrego zapalenia gardła jest ból. Pozostałe symptomy to:
- Uczucie drapania w gardle,
- Dyskomfort podczas mówienia i głębokiego oddychania przez usta,
- Ból gardła przy przełykaniu,
- Zaczerwienienie i obrzęk gardła oraz łuków podniebiennych.
Dla zapalenia gardła w przebiegu przeziębienia charakterystyczne jest współwystępowanie:
- Kaszlu,
- Gorączki lub stanu podgorączkowego,
- Kataru,
- Spływania wydzieliny po tylnej ścianie gardła,
- Powiększenia okolicznych węzłów chłonnych.
Czasem występują również bóle mięśniowe, ogólne rozbicie, nudności i wymioty oraz objawy zapalenia spojówek.
Zapaleniu gardła w przebiegu mononukleozy zakaźnej towarzyszy powiększenie migdałków podniebiennych, które może znacznie utrudniać przełykanie pokarmów i płynów, a czasem także oddychanie.
Dla opryszczkowego zapalenia gardła charakterystyczna jest obecność bolesnych pęcherzyków na ścianie gardła, migdałków i łuków podniebiennych.
Ostre zapalenie gardła – leczenie
Jak wyleczyć ostre zapalenie gardła? Najważniejsze to działać szybko i nie pozwolić, by objawy nasilały się.
W przypadku zakażeń bakteryjnych konieczne jest stosowanie antybiotykoterapii. Rodzaj preparatu i jego dawkowanie zawsze ustalane jest przez lekarza. Należy przyjąć wszystkie leki, które będą przepisane na recepcie. Zalecenia powinny być ściśle przestrzegane – nie przerywaj antybiotykoterapii, nawet jeśli poczujesz znaczną poprawę samopoczucia i ustąpienie objawów. Podczas stosowania antybiotyku warto jednocześnie przyjmować probiotyki, w celu profilaktyki zaburzeń mikrobioty jelit.
Stosowanie leków przeciwwirusowych bez recepty nie jest zalecane. Udowodniono, że preparaty takie jak np. inozyna nie uśmierzają objawów ostrego zapalenia gardła i nie skracają czasu choroby. Osoby z ciężką postacią opryszczkowego zapalenia gardła mogą odnieść korzyści ze stosowania acyklowiru.
Objawowo można stosować leki na ból gardła pod postacią tabletek, pastylek do ssania lub w formie sprayu. W swoim składzie zawierają one substancje odkażające i znieczulające, czyli m.in.:
- Ekstrakty roślinne (np. porost islandzki),
- Chlorowodorek lidokainy,
- Hydrochlorek benzydaminy,
- Chlorowodorek benzydaminy,
- Hialuronian sodu.
Obecność wydzieliny spływającej po tylnej ścianie gardła, która dodatkowo podrażnia zapalne tkanki, może być wskazaniem do zastosowania leków rozrzedzających wydzielinę z dróg oddechowych, czyli mukolityków. Są to m.in.:
- Bromheksyna,
- Erdosteina,
- Ambroksol,
- Acetylocysteina.
Celem upłynnienia zalegającej w drogach oddechowych wydzieliny można również sięgnąć po inhalacje z soli fizjologicznej. Wybór inhalatora i częstość zabiegów omów z lekarzem.
W razie potrzeby można przyjmować leki przeciwgorączkowe i leki przeciwbólowe (np. paracetamol, ibuprofen, metamizol). Preparaty mają zwykle formę tabletek, kapsułek lub saszetek do rozpuszczenia w wodzie. Dla dzieci dostępne są syropy.
Ostre zapalenie gardła – domowe sposoby na wsparcie leczenia
Domowe sposoby na ostre zapalenie gardła to dobre wsparcie dla metod farmakologicznych.
- W początkowym okresie choroby zadbaj o odpoczynek i sen, ponieważ wówczas uruchamiają się mechanizmy obronne organizmu.
- Zadbaj o dobre nawodnienie. Warto pić przestudzone płyny i unikać gorących napojów. Nawodnienie jest szczególnie ważne, jeśli współwystępuje gorączka.
- Stosuj miód jako dodatek do herbat i innych napojów. Może on pomóc w nawilżeniu podrażnionej śluzówki gardła. Ma też działanie przeciwkaszlowe.
- Płukanie gardła wodą z solą i płukanki z szałwii lekarskiej mają działanie odkażające i delikatnie uśmierzają dyskomfort i ból.
Czy ostre zapalenie gardła jest zaraźliwe?
Ostre infekcje gardła są wywoływane przez wirusy i bakterie, co oznacza, że są zaraźliwe, a osoby prezentujące objawy zakażenia powinny poddawać się izolacji.
Rodzaj infekcji | Okres zakaźności |
Ostre wirusowe zapalenie gardła | 1-2 dni przed wystąpieniem objawów i do 3 tygodni po ich ustąpieniu |
Ostre paciorkowcowe zapalenie gardła nieleczone antybiotykiem | 1-2 dni przed wystąpieniem objawów i trwa do około 7 dni po ich ustąpieniu |
Ostre paciorkowcowe zapalenie gardła leczone antybiotykiem | 1-2 dni przed wystąpieniem objawów i trwa do 24 godzin od rozpoczęcia skutecznej antybiotykoterapii |
Do zakażenia dochodzi przede wszystkim drogą kropelkową (kichanie, kasłanie, mówienie) oraz przez bezpośredni kontakt z wydzieliną z górnych dróg oddechowych chorego.
Drogą zakażenia dla ostrego zapalenia gardła wywołanego przez dwoinkę rzeżączki jest oralny kontakt seksualny z osobą będącą objawowym lub bezobjawowym nosicielem rzeżączki.
Podsumowanie
Czas trwania oraz intensywność objawów ostrego zapalenia gardła zależą od patogenu chorobotwórczego, który je wywołał. Antybiotyki są skuteczne tylko w przypadku infekcji bakteryjnych. W pozostałych przypadkach dużo większe znaczenie ma leczenie objawowe. Pamiętaj, żeby zwracać szczególną uwagę na dobór leków dla dzieci i kobiet w ciąży. Nie wszystkie preparaty są dla nich bezpieczne – nawet te na bazie ziół i wyciągów roślinnych.
Źródła:
- Mrukowicz J., Sawiec P., Szenborn L., Ostre zapalenie gardła i migdałków (angina), https://www.mp.pl/interna/chapter/B16.II.3.3., [dostęp 10.07.2024 r.]
- Goyal A., Schaefer T.J., Syed S.Y.B., Wolford R.W., Pharyngitis, StatPearls Publishing, 2024
- R. Nurzyńska-Wierdak, Szałwia lekarska w tradycyjnych i współczesnych zastosowaniach leczniczych, https://czasopisma.up.lublin.pl/index.php/ah/article/view/4591, [dostęp 10.07.2024 r.]
- Chandra S., Jaybhaye D.L., Johar S., Nagre A.S, Comparative effect of mixture of ginger and honey with dextromethorphan in dry cough in children, International Journal of Basic & Clinical
- Pharmacology, 2021
Indeks Leków MP, https://indeks.mp.pl/, [dostęp 10.07.2024 r.]