Doula − kim jest asystentka porodu?

Doula to kobieta, której głównym zadaniem jest zagwarantowanie rodzącej poczucia bezpieczeństwa i dbanie o jej potrzeby. Czym jednak różni się od położnej czy partnera? W artykule odpowiadam na pytanie kim jest doula i czy warto zdecydować się na jej asystę przy porodzie.

Kim jest doula?

Zgodnie z definicją przygotowaną przez Stowarzyszenie DOULA w Polsce, doula to „wykształcona i doświadczona w swoim macierzyństwie kobieta zapewniająca ciągłe niemedyczne, fizyczne, emocjonalne i informacyjne wsparcie dla matki i jej rodziny na czas ciąży, porodu, a także po porodzie”.

Doule działają w krajach Europy Zachodniej i USA od kilkudziesięciu lat. Prawda jest taka, że już od wieków w wielu społeczeństwach funkcjonowały kobiety, których zadaniem było przeprowadzenie rodzącej przez poród. Często jednak rolę douli przejmowały położne, których głównym zadaniem było odebranie porodu, a dopiero potem wspieranie kobiety w tym wyczerpującym procesie.

Popularność tej profesji w krajach zachodnich związana jest z rozwojem idei „odmedykalizowania” porodów, czyli rodzenia drogami natury (najlepiej w domu czy w wodzie) i unikania interwencji medycznych.

Sprawdź też, jak przygotować się do porodu.

W Polsce doula wciąż nie jest zawodem w sensie prawnym. Dopiero od kilkunastu lat doule zaczęły działać również w naszym kraju. W ostatnich latach doula stała się coraz bardziej popularna. Organizowanych jest coraz więcej kursów (np. przez Fundację Rodzić po: Ludzku czy Stowarzyszenie DOULA), które przygotowują kobiety do tej roli.

„Poród to dla kobiety ogromny stres i wyzwanie, dlatego dobrze jest, gdy przyszła mama ma przy sobie kompetentną i zaufaną osobę, która da jej psychiczne wsparcie. Trzeba jednak pamiętać, że najważniejsze jest bezpieczeństwo porodu, które zapewnia wykwalifikowana położna oraz lekarza ginekolog”

− komentuje lek. med. Aleksandra Malewska.

Jaką rolę spełnia doula podczas porodu?

Przede wszystkim, doula towarzyszy kobiecie podczas porodu. Zazwyczaj jej pomoc zaczyna się jeszcze w ciąży. Pomaga przygotować się na poród zarówno psychologicznie, jak i organizacyjne. Pomoże przy przygotowaniu planu porodu. Doradzi co spakować do szpitalnej torby, a co można sobie odpuścić.

Z mojego doświadczenia mogę podpowiedzieć, że naprawdę trzeba pamiętać o całej dokumentacji medycznej i artykułach higienicznych (takich jak majtki poporodowe czy podkłady poporodowe, np. Oddychające podkłady poporodowe na noc Canpol). Doula podpowie Ci, które produkty porodowe są warte użycia (chociażby środki uśmierzające ból np. żel położniczy Gynotal), a które całkiem zbędne.  Przede wszystkim jednak, podczas ciąży, doula powinna poznać przyszłą mamę i nawiązać z nią więź. Tak, żeby zdobyć jej zaufanie i wiedzieć, jak najlepiej może jej pomóc, kiedy już nadejdzie „ten moment”.

Doula przy porodzie ma za zadanie przede wszystkim wspierać kobietę emocjonalnie i fizycznie na każdym etapie porodu. Korzystając ze swojej wiedzy i doświadczenia, zapewnia jej przede wszystkim pełnię swojej uwagi i poczucie bezpieczeństwa. Po porodzie doula zostaje z kobietą tak długo, jak tego potrzebuje. Często wspiera ją również w okresie połogu.

Jakie kompetencje posiada doula?

• Ma wiedzę na temat tego, jak przebiegają poszczególne fazy porodu.
• Zna niefarmakologiczne sposoby łagodzenia bólu (aromaterapia, muzykoterapia, masaż, odpowiednie pozycje porodowe).
• Jest doświadczoną mamą, która sama przeszła przez poród i byłą również świadkiem wielu porodów.

Sprawdź też, czy warto chodzić do szkoły rodzenia.

Jakie korzyści niesie za sobą obecność douli przy porodzie?

• Badania wskazują, że poród przy obecności douli przebiega krócej (o 25%). Jest on też w opinii kobiet mniej bolesny. Rodzące z pomocą douli rzadziej korzystały z farmakologicznych środków łagodzenia bólu.
• Kobiety radzące z doulą częściej rodziły siłami natury i rzadziej wykorzystywano przy ich porodzie kleszcze lub próżnociąg położniczy.
• Kobiety rodzące w obecności asystentki porodu miały lepsze wspomnienia z porodu. Nie był on dla nich tak traumatycznym przeżyciem.
• Obecność douli przy porodzie zmniejsza ryzyko wystąpienia depresji poporodowej.

Asystentka porodu, w przeciwieństwie do ojca dziecka, nie jest emocjonalnie zaangażowana w to, co się dzieje. W tym sensie, że nie musisz się bać, że spanikuje czy zemdleje. Wiem, że wiele par nie decyduje się na wspólny poród właśnie z tego powodu, że kobiety podczas porodu, zamiast skupiać się na sobie, skupiają się na tym jak czuje się ich partner.

Zadaniem douli jest zaś całkowite skupienie się na Twoich potrzebach, zaopiekowanie się Tobą w każdy możliwy sposób. Daje ona rodzącej kobiecie poczucie bezpieczeństwa i trwałości. Doula posiada rozbudowaną wiedzę na temat przebiegu porodu. Dlatego może ona być również dobrym łącznikiem między Tobą a personelem medycznym i skutecznym obrońcą Twoich praw. Nie udziela ona jednak porad medycznych!

Dola nie jest położną. Należy rozgraniczyć te 2 funkcje. Doula razem z personelem medycznym współpracują ze sobą podczas porodu i uzupełniają się wzajemnie. To położna, a nie doula przyjmuje poród. Niemniej jednak, w patryce niektóre doule są również z wykształcenia położnymi.

Sprawdź też, jak przyspieszyć poród.

Doula przy porodzie − wskazówki praktyczne

Zgodnie z obecnie obowiązującymi Standardami Opieki Okołoporodowej masz prawo do obecności osoby towarzyszącej. Tylko od Ciebie zależy, kto to będzie. Nigdzie nie jest zapisane, że ma to być ojciec dziecka czy ktoś z rodziny (np. mama). Równie dobrze może to być przyjaciółka czy właśnie doula.

Co więcej, coraz więcej szpitali pozwala na obecność douli i partnera podczas porodu. Wynika to z tego, że doule w praktyce odciążają położne właśnie poprzez to, że pomagają kobiecie w radzeniu sobie z bólem i emocjami.

Niestety, w niektórych ośrodkach medycznych doule „nie są mile widziane”. Personel medyczny obawia się bowiem, że będą one podważać ich kompetencje czy decyzje medyczne. Takie obawy są jednak nieuzasadnione! Doula nie jest konkurencją dla położnej ani lekarza, ale ich uzupełnieniem!