Lęk przed chorobami − jak poradzić sobie z nim w dobie pandemii?

Osoby, które odczuwają lęk przed chorobami są szczególnie narażone na stres w czasie, gdy wirus SARS-CoV-2 zbiera swoje żniwa. Panika prowadzi do ryzykownych zachowań czy nawet przyjmowania jedynie wybranych informacji na temat własnego zdrowia. Ma to szereg konsekwencji w wielu dziedzinach życia, w tym społecznej, rodzinnej i prywatnej. Zobacz, jak okiełznać strach przed chorobami w czasie pandemii.

Hipochondria − lęk przed chorobami

Hipochondria jest nadmiernym i uporczywym strachem przed chorobami lub przekonaniem, że cierpi się na poważną chorobę. Wszystko to nawet mimo zapewnienia ze strony lekarzy, że nie ma powodów do obaw. Czasem nawet wyniki badań diagnostycznych nie są dla hipochondryka przekonujące.

Zaabsorbowanie chorobą jest na tyle intensywne, że powoduje duże cierpienie lub zakłóca codzienne funkcjonowanie i może powodować utratę pracy lub rezygnację z kontaktów towarzyskich.

Lęk przed chorobą – czy to już zaburzenie?

Kryteria, które pomagają zdiagnozować chorobę zostały umieszczone w DSM-IV (klasyfikacja zaburzeń psychicznych Amerykańskiego Towarzystwa Psychiatrycznego). Strach lub przekonanie pacjenta, że jego zdrowie ​​jest poważnie zagrożone musi trwać co najmniej 6 miesięcy i mogą mu towarzyszyć określone objawy somatyczne, niejasne objawy lub też całkowity brak objawów. Lęk przed zachorowaniem może się zmienić, np. ze strachu przed zawałem serca na lęk przed chorobami zakaźnymi.

Zniekształcenie poznawcze podsyca lęk

Osoby z hipochondrią wykazują tendencję do nadmiernej czujności w odniesieniu do normalnych wahań fizjologicznych i odczuć cielesnych. Często błędnie interpretują je jako zagrażające życiu lub na tyle poważne, że poszukują natychmiastowej pomocy lekarskiej. To nadmierne skupienie się na łagodnych objawach (takich jak przyspieszone tętno, pocenie się lub guz na skórze) i zniekształcenie poznawcze powoduje zwiększony lęk. Z niego wynikać mogą częstsze badanie swojego ciała czy ciągłe wizyty u lekarza.

Strach przed chorobami występuje u 4 do 6% ogólnej populacji.  W klinikach psychiatrycznych lub medycznych kobiety są diagnozowane pozytywnie 3 do 4 razy częściej niż mężczyźni. Co ciekawe, średni wiek występowania zaburzenia to 20 − 25 rok życia.

Pacjenci nie udają, ani nie chcą odczuwać tego niepokojącego stanu. Dlatego relacja lekarz-pacjent oparta na wzajemnym zaufaniu i szacunku jest niezbędna podczas leczenia pacjenta z hipochondrią.

Strach przed chorobą w czasie pandemii

Niezależnie od tego, czy zmagasz się z zaburzeniami obsesyjno-kompulsywnymi, uogólnionym lękiem, czy inną chorobą psychiczną, która jest bardziej nasilona w czasach paniki i dezinformacji, będziesz w stanie przejść przez tę pandemię w ten sam sposób, w jaki przeżywasz wszystko na co dzień. Jednym ze sposobów radzenia sobie z paniką jest unikanie rozmów i dyskusji na temat choroby i stanowcze zakomunikowanie tego innym. Próby utrzymania zdrowego dystansu do sytuacji nie oznaczają rezygnacji z podstawowych zasad profilaktyki zdrowotnej.

Po niezbędne informacje warto sięgać jedynie do sprawdzonych źródeł, bo jak pokazują badania prowadzone na Uniwersytecie w Illinois, media społecznościowe wzmagają niepokój przez co postrzeganie ryzyka wzrasta.

Twoje poczucie ryzyka jest napędzane przez emocje.

„Ryzyko oceniamy na podstawie naszych odczuć bardziej niż na podstawie danych, statystyk i dowodów”

− jak mówi profesor psychologii P. Slovic.

Pewne czynniki mogą zwiększyć lęk i postrzeganie niebezpieczeństwa, zwłaszcza gdy zagrożenie jest nowe i nieznane. Gdy jesteś narażony na alarmujące historie o chorobie i śmierci, spada poczucie kontroli i pojawia się strach.