Silne zioła przeciwbólowe – które gatunki należą do tej grupy?

Zioła przeciwbólowe i przeciwzapalne warto stosować w kilku przypadkach: gdy dolegliwość znajduje się w początkowym stadium, gdy bolesność jest duża, a medycyna konwencjonalna potrzebuje dodatkowego wsparcia lub gdy organizm źle reaguje na leki. Jakie są najsilniejsze zioła przeciwbólowe? Jak je właściwie stosować?

Naturalne zioła przeciwbólowe a mechanizm działania

Mechanizm działania ziół przeciwbólowych jest prosty – hamuje i niweluje stany zapalne, którym często towarzyszą bóle. Dodatkowo rośliny lecznicze działają rozgrzewająco. W przypadku chorób o podłożu reumatycznym, np. reumatoidalne zapalenie stawów, znaczenie mają także właściwości moczopędnie ziół. Naturalne leki o takim działaniu pozwalają usunąć nadmiar metabolitów z przestrzeni okołostawowej, które odpowiadają za ból. Na rynku dostępne są zioła spełniające takie wymagania.

Najsilniejsze zioła przeciwbólowe na bóle o podłożu reumatycznym (i nie tylko)

• Hakorośl rozesłana (Harpagophytum procumbens) - nazywana również czarcim pazurem pochodzi z Afryki. Surowcem zielarskim jest korzeń. To jeden z najskuteczniejszych naturalnych środków na ból. Stosuje się go m.in. w leczeniu zwyrodnieniowego zapalenia stawów, ścięgien, zapalenia kości i stawów. Najważniejszą substancją aktywnie czynną jest harpagozyd, glikozyd irydoidowy (1-3%), który ma właściwości przeciwbólowe, przeciwzapalne i przeciwreumatyczne. Ponadto stanowi bogate źródło fenoli i bioflawonoidów. Oprócz zwalczania bólu poprawia układ odpornościowy.
  
  
• Wierzba biała (Salicis cortex) – kora tego drzewa jest wykorzystywana w ziołolecznictwie od czasów starożytnych. Dioskorides zalecał stosowanie na zapalenie stawów. W średniowieczu była popularnym lekiem przeciwbólowym i gorączkowym. Współczesne badania pokazały, że właściwie korzystano z kory wierzby. Odwary pomagają m.in. na gorączkę, bóle głowy i dolegliwości reumatyczne. Głównym związkiem aktywnie czynnym jest salicyna.
  
  
• Imbir lekarski (Zingiber officinale) – to ceniona przyprawa, ale jednocześnie naturalny lek przeciwbólowy. Surowcem są świeże lub wysuszone kłącza. W Azji jest od wieków wykorzystywany leczniczo, m.in. na zmniejszenie poziomu bólu. Stosuje się go w bólach reumatycznych, stawowych i pourazowych. Działanie jest podobne jak u niesteroidowych leków przeciwzapalnych.

Dobre zioła przeciwzapalne i przeciwbólowe

Grupa obejmuje zioła, które warto stosować uzupełniająco do tych powyższych lub wspomagać nimi konwencjonalne leczenie. Pomogą zmaksymalizować ból.

• Kurkuma (Curcuma), nazywana ostryżem - to kolejna z przypraw o działaniu przeciwbólowym. Za jej dobroczynne właściwości w największym stopniu odpowiada kurkumina. Zwalcza stany zapalne, znajduje zastosowanie przy leczeniu żołądka i jelit. Ma właściwości antyoksydacyjne.
  
  
• Kozłek lekarski (Valeriana officinalis) – warto stosować go przy bólu wspomagająco do innych ziół lub leków. Wpływa na centralny układ nerwowy. Odpręża i zmniejsza podatność na ból. Może łagodzić objawy bólu migrenowego lub miesiączkowego.

• Kadzidłowiec indyjski (Boswellia serrata) – ekstrakty z kadzidłowca działają przeciwzapalnie i przeciwbólowo. Eliminują źródła bólu, a przy tym odprężają. Poza doustnym przyjmowaniem suplementów warto korzystać także z olejków w formie aromaterapii.
  
  
• Jiaogulan (Gynostemma Pentaphyllum) – nazywany zielem nieśmiertelności może być uprawiany na balkonie (w cyklu wiosna - jesień) lub w domu. Roślina ma wiele zastosowań, pomaga m.in. w przypadku bólu głowy i migren. Surowcem są liście, które parzy się jak herbatę.

Jakie zioła przeciwbólowe stosować na ból zęba?

Natura zna środki, które mogą uśmierzyć lub przynajmniej złagodzić ból zębów. Nie zastąpi to wizyty u dentysty, ale pozwoli doczekać do niej przy mniejszej bolesności, a przy tym zająć się codziennymi sprawami. Najlepiej w tym aspekcie sprawdza się goździkowiec korzenny (Syzygium aromaticum). Warto robić płukanki z wyciągów z goździkowca lub po prostu żuć suszone pączki kwiatów. Różnica jest zauważalna, goździki działają dosyć szybko.

Jak stosować przeciwbólowe zioła?

W większości przypadków surowcami ziół przeciwbólowych i przeciwzapalnych są części podziemne (korzenie, kłącza i bulwy) oraz kora, dlatego najlepiej przygotowywać z nich odwary. 2-3 łyżki rozdrobnionego surowca należy gotować przez 5-10 minut. Pije się po wystygnięciu – doraźnie. Można również stosować profilaktycznie, np. 1-2 szklanki dziennie.

• Jiaogulan zaparza się wrzątkiem jak herbatę. Można łączyć ze sobą 2-3 gatunki.
• Kadzidłowiec można używać w świecach zapachowych.
• Dobre rozwiązanie stanowi również korzystanie z suplementów diety w innej formie, np. wyciągów, nalewek, tabletek czy saszetek. Niektóre postacie są wygodniejsze (np. tabletki) i można mieć je zawsze przy sobie.
• W przypadku bólu mięśniowego sprawdza się stosowanie zewnętrzne ziół, np. w postaci okładów lub maści.

Zioła przeciwbólowe w ciąży – czy można stosować?

• Za bezpieczną roślinę leczniczą dla kobiet w ciąży z tych powyżej wymienionych uchodzi imbir.
• Wie wolno spożywać kurkumy, która może pobudzać pracę macicy.
• Stosowanie ziół przeciwbólowych zawsze należy skonsultować z lekarzem prowadzącym. Zasada jest podobna jak przy przyjmowaniu leków przeciwbólowych.
• Dodatkowo stosowanie ziół przeciwbólowych zaleca się uzgodnić z lekarzem, jeśli przyjmuje się konwencjonalne leki (aby wykluczyć ryzyko interakcji).

Zioła przeciwzapalne i przeciwbólowe – podsumowanie

Zioła przeciwbólowe zawsze warto mieć pod ręką, gdyż w przeciwieństwie do innych grup suplementów stosuje się je doraźnie. Wiele z nich to cenione przyprawy, więc z powodzeniem uda się połączyć przyjemne z pożytecznym.

Źródła:

1. E. Senderski; Prawie wszystko o ziołach; Podkowa Leśna 2007; Wydawca M. E. Senderski.
2. Baraniuk; M. Kania; Wybrane surowce zielarskie o działaniu przeciwbólowym, przeciwzapalnym i przeciwreumatycznym; Postępy Fitoterapii; 2/2021; str.: 94-99.
3. Stachowiak; Leczenie bólu w ujęciu historycznym; Farmacja Współczesna; 13/2020; str.: 35-41.