Alergia na leki: objawy, które warto zapamiętać

Czy to możliwe, żeby leki, które mają Ci pomóc, powodowały alergię? Niestety tak. Alergia na leki to dość często spotykane działanie niepożądane rozmaitych substancji leczniczych. Skąd bierze się alergia na leki? Jakie są jej objawy? Co może oznaczać wysypka po lekach?

Alergia  na leki − co to jest?

Alergia na leki należy do szerokiej grupy tak zwanych reakcji nadwrażliwości. Reakcje te stanowią ogromne wyzwanie nie tylko dla lekarzy, ale również dla pacjentów, bo dają niezwykle szerokie spektrum objawów i czasami mogą być nieprzewidywalne.

Wśród działań niepożądanych leków wyróżnia się 6 typów reakcji, w tym 2 najczęstsze to:

• typ A − reakcja zależna od właściwości leku, czyli najczęściej od jego dawki, stąd jest łatwa do przewidzenia i uniknięcia. To dlatego na lekach podawana jest zawsze maksymalna dzienna dawka leku np. przeciwbólowego. Nie wolno jej przekraczać.
• typ B − reakcje niezależne od dawki, trudne do przewidzenia, na przykład pokrzywka po podaniu aspiryny.

Sprawdź też leki i preparaty na alergię.

Mimo bardzo podobnych objawów, jakie te reakcje powodują, mechanizmy, w jakich powstają są różne. Jest to bardzo istotne, bo ma to wpływ na sposób leczenia. Wśród reakcji typu B wyróżnić można te o podłożu niealergicznym (kiedyś nazywane reakcją rzekomoalergiczną) i alergicznym, czyli alergią na leki.

Alergia na leki – objawy

Pomimo tego, że we wszystkich rodzajach alergii na leki podłoże stanowi nieprawidłowa reakcja immunologiczna, objawy mogą być bardzo różne. Wszystko zależy od tego, jakie komórki układu odpornościowego są w proces zaangażowane. Większość uczuleń na leki daje objawy na skórze, więc chory, po ich zobaczeniu zwykle szybko udaje się do lekarza.

Do objawów alergii na leki należą:

1. Pokrzywka

Swędzące, czerwone, różowe lub porcelanowobiałe bąble, które nagle pojawiają się na skórze, to jeden z najczęstszych objawów alergii na leki. Zmiany skórne pojawiają się w ciągu kilku godzin od podania leku i znikają bez pozostawienia śladu. Pokrzywce może towarzyszyć skurcz oskrzeli oraz wstrząs anafilaktyczny, dlatego wymaga konsultacji z lekarzem

2. Wyprysk kontaktowy

Objawy wyprysku mogą pojawić się nawet 21 dni po zażyciu leku, stąd czasem trudno skojarzyć czynnik sprawczy. Uczulenie na leki w postaci wyprysku objawia się zapaleniem skóry, silnym swędzeniem i zaczerwienieniem. Na skórze mogą pojawić się też surowicze pęcherzyki, które łatwo ulegają nadkażeniu przez bakterie.

3. Choroba posurowicza

Po około tygodniu od podania czynnika wywołującego, np. antytoksyny błoniczej czy tężcowej na skórze pojawia się swędząca osutka plamisto-grudkowa, rumieniowa, z możliwą obecnością bąbli pokrzywkowych. Objawom tym towarzyszy gorączka, bóle stawowe czy powiększenie węzłów chłonnych. Więcej o chorobie posurowiczej dowiesz się z artykułu: Choroba posurowicza. Gdy antidotum staje się trucizną.

4. DRESS

Czyli polekowa reakcja z eozynofilią i objawami ogólnymi (ang. DRESS drug reaction with eosinophilia and systemic symptoms) to jeden z nagłych stanów w dermatologii, który wymaga szybkiego leczenia. W przebiegu DRESS na skórze widoczna jest plamisto-grudkowa osutka, charakterystyczny jest też obrzęk twarzy i powiększenie węzłów chłonnych. Dochodzi także do zajęcia narządów wewnętrznych, np. wątroby, co może zagrażać życiu pacjenta.

5. Zespół Stevensa-Johnsona (SJS) i toksyczna nekroliza naskórka (TEN- toxic epidermal necrolysis)

Kolejnym bardzo poważnym rodzajem alergii polekowej jest SJS i TEN, które wymagają jak najszybszej pomocy lekarskiej. Na skórze pojawiają się charakterystyczne rumieniowe zmiany o wyglądzie tarczy strzelniczej i pęcherze, dochodzi też do zajęcia błon śluzowych. Więcej na temat Zespołu Stevensa-Johnsona dowiesz się z tekstu: Zespół Stevensa-Johnsona. Skórne skutki uboczne działania leków

Objawy alergii na leki są tak różnorodne, że bardzo często dopiero po pewnym czasie udaje się znaleźć przyczynę dolegliwości. Jedynym sposobem, żeby uniknąć skutków uczulenia na leki jest unikanie szkodliwej substancji. Błędem jest myślenie, że każdy lek jest dla Ciebie odpowiedni. Pamiętaj o tym, że leki to substancje chemiczne, które poza działaniami pożądanymi mają też te niepożądane. Leki nie są nigdy obojętne dla Twojego organizmu i zawsze warto brać je w porozumieniu z lekarzem.