Częste bóle głowy - co może być ich przyczyną?

Częste bóle głowy mogą niepokoić. Nie panikuj! W większości przypadków objaw ten nie oznacza żadnej poważnej choroby, a rozwiązanie problemu jest prostsze, niż Ci się wydaje. Zobacz, co może stać za częstymi bólami głowy i jak można je wyeliminować.

Co oznaczają częste bóle głowy?

Ból głowy to bardzo powszechny objaw. Ciężko byłoby znaleźć osobę, która nigdy go nie doświadczyła. Może świadczyć o zmęczeniu, niewyspaniu, stresie czy wrażliwości na zmiany pogody, ale równie dobrze przyczyną mogą być choroby naczyniowe czy inne poważne procesy chorobowe.

Ta dolegliwość częściej występuje u kobiet. Patomechanizm bólu głowy jest bardzo zróżnicowany i zależy od podłoża zaburzenia. Pierwotny i samoistny nie ma przyczyny organicznej, a więc stanowi chorobę samą w sobie. Wtórny ból głowy jest natomiast objawem konkretnego schorzenia, np. towarzyszy zapaleniu zatok przynosowych.

Większość bólów głowy nie stanowi zagrożenia dla zdrowia i życia, aczkolwiek mogą w znaczący sposób obniżać jego jakość. Bardzo częste występowanie tej dolegliwości może uniemożliwiać wykonywanie pracy zawodowej i negatywnie wpływać na codzienne funkcjonowanie. Pamiętaj, że niekiedy ból głowy może być dominującym objawem poważnej i niebezpiecznej choroby. Warto wiedzieć, jakie cechy bólu powinny zwrócić Twoją uwagę i kiedy lepiej go nie lekceważyć.

Częste bóle głowy − postacie pierwotnego bólu głowy

Do najczęstszych typów pierwotnego bólu głowy należą: migrena, ból głowy typu napięciowego i trójdzielno-autonomiczne bóle głowy.

Migrena to napadowy silny, pulsujący ból, który zwykle obejmuje jedną stronę głowy (ale może być także obustronny). Dolegliwości nasilają się przy zwykłej aktywności fizycznej i uniemożliwiają normalne funkcjonowanie. Mogą towarzyszyć im nudności i wymioty, nadwrażliwość na światło, zapachy i dźwięki. Nieleczona migrena trwa od 4 do 72 godzin (powyżej 72 h to stan migrenowy) i może być poprzedzona tzw. aurą migrenową. Do jej objawów zalicza się m.in. zaburzenia widzenia (np. błyski, mroczki), objawy czuciowe (np. drętwienie twarzy, kończyny), zaburzenia mowy, a rzadziej objawy ruchowe (np. osłabienie jakiejś części ciała). Częstość napadów migrenowych jest cechą indywidualną. U niektórych pacjentów migreny występują sporadycznie, u innych mogą pojawiać się nawet co 2. dzień. U wielu osób nie udaje się znaleźć konkretnej przyczyny, ale u części napad migrenowy zostaje sprowokowany przez znane czynniki, np.: niektóre pokarmy, nieregularny sen, miesiączkę czy stres. Więcej o migrenie dowiesz się z artykułu: Migrena z aurą – jak zapobiegać?.

Ból głowy typu napięciowego to najczęstsza forma bólu głowy. Cechuje się mniejszym natężeniem bólu niż migrena. Ma charakter ściskający i umiejscawia się obustronnie. Jego podłożem może być stres, odwodnienie i głód, nadmierny wysiłek czy zaburzenia rytmu snu. Ból głowy typu napięciowego nie nasila się podczas rutynowej aktywności fizycznej i nie towarzyszą mu wymioty, ale może pojawić się nadwrażliwość na światło lub dźwięki. Trwa zwykle od kilkudziesięciu minut do kilku dni. Ból głowy typu napięciowego może pojawiać się epizodycznie, ale u niektórych osób ma charakter przewlekły i dokucza wówczas przez co najmniej 15 dni w miesiącu. Więcej o tym objawie przeczytasz: Napięciowy ból głowy dotyka nawet 80% populacji! Czym tak naprawdę jest?.

Do trójdzielno-autonomicznych bólów głowy należą:

• klasterowy ból głowy,
• hemikrania napadowa,
• SUNCT (czyli krótkotrwałe napady jednostronnego bólu głowy przypominającego nerwoból z przekrwieniem spojówek i łzawieniem).

Najczęściej występuje klasterowy ból głowy, który charakteryzuje się bardzo silnym, przeszywającym bólem o jednostronnej lokalizacji. Obejmuje okolicę oczodołu i skroni (może promieniować do ucha lub potylicy) i trwa od 15 minut do 3 godzin. Po stronie bólu może pojawić się przekrwienie spojówek, łzawienie, zablokowanie nosa lub wodnisty wyciek, obrzęk lub opadanie powieki, pocenie się lub zaczerwienie czoła i twarzy czy zwężenie źrenicy. Takie napady nawracają seriami. Więcej na jego temat znajdziesz tu: Znasz najsilniejszy rodzaj bólu głowy? Klasterowy ból głowy [Leczenie].

Do innych, rzadziej występujących, pierwotnych bólów głowy zalicza się m.in. śródsenny ból głowy, ból głowy związany z aktywnością seksualną, kłujący ból głowy, kaszlowy ból głowy czy wysiłkowy ból głowy.

Częste bóle głowy − przyczyny wtórnego bólu głowy

Wtórne bóle głowy są objawem występującej choroby.

Co wywołuje te bóle głowy? Częste przyczyny to:

• urazy głowy lub szyi,
• choroby naczyń wewnątrzczaszkowych lub dogłowowych,
• inne zaburzenia wewnątrzczaszkowe (np. guzy mózgu),
• infekcje w obrębie ośrodkowego układu nerwowego (np. zapalenie opon mózgowo- rdzeniowych, zapalenie mózgu),
• zażywanie różnych substancji lub reakcja na ich odstawienie,
• zakażenia ogólnoustrojowe,
• choroby szyi, uszu, oczu, nosa i zatok przynosowych, zębów i jamy ustnej,
• zaburzenia na tle psychicznym (np. depresja),
• i inne.

Częste, silne bóle głowy − objawy alarmowe! PRZECZYTAJ UWAŻNIE!

W większości przypadków ból głowy nie jest objawem poważnej choroby i przemija (po zastosowaniu odpowiednich leków lub nawet bez leczenia) bez pozostawienia jakichkolwiek następstw. Warto jednak znać cechy bólu głowy, które sugerują istnienie innej choroby, ciężkiego zaburzenia lub nawet stanu zagrożenia życia.

Jeżeli cierpisz na bardzo częste bóle głowy, koniecznie zwróć uwagę na ból głowy:

• „najsilniejszy w życiu” (może być objawem np. krwotoku podpajęczynówkowego),
• pierwszy, silny lub nieznany, o nowym charakterze,
• który nasila się przez kilka dni bądź tygodni (może być objawem np. guza mózgu),
• któremu towarzyszy gorączka, sztywność karku, wymioty i inne niewyjaśnione objawy ogólnoustrojowe (może świadczyć np. o zapaleniu opon mózgowo- rdzeniowych),
• który pojawia się po schylaniu się, podnoszeniu ciężaru, podczas wysiłku czy kaszlu (może sugerować np. guz mózgu lub krwawienie podpajęczynówkowe),
• poprzedzany wymiotami,
• który pojawia się tuż po przebudzeniu lub zakłóca sen,
• nowy, który pojawił się po 50. roku życia,
• któremu towarzyszą inne objawy neurologiczne, np. zaburzenia świadomości, zaburzenia przytomności, drgawki, nierówność źrenic,
• który utrzymuje się po urazie głowy lub szyi,
• który pojawia się u pacjenta z inną poważną chorobą, np. nowotworową (może świadczyć o przerzucie nowotworowym),
• nowy, silny pojawiający się w czasie ciąży lub po porodzie (może być np. manifestacją zakrzepicy żył kory mózgowej lub krwotoku do przysadki mózgowej).

Co robić, gdy dopadają Cię częste bóle głowy?

Jeśli dokuczają Ci częste i uciążliwe bóle głowy, udaj się do swojego lekarza. Nie panikuj − pamiętaj, że w zdecydowanej większości objaw ten, choć męczący i nieprzyjemny, nie oznacza żadnej groźnej choroby. Dokładnie opisz swoje dolegliwości − zastanów się, od kiedy je miewasz, jak długo trwają i jak często nawracają. W miarę dokładnie opowiedz, jaki charakter ma ból  (ściskający, opasujący, gniotący, pulsujący, a może kłujący) i jakie jest jego maksymalne natężenie i intensywność. Postaraj się określić jego dokładną lokalizację. Częste bóle głowy z przodu mogą być związane z zapaleniem zatok, a częste bóle głowy z tyłu stanowią czasem manifestację zmian zwyrodnieniowych kręgosłupa szyjnego. Polecam Ci artykuł: Szyjnopochodny ból głowy możesz leczyć u fizjoterapeuty!. O tym rodzaju symptomów pisałam także w tekście: Ból z tyłu głowy − nadciśnienie, ból szyi czy migrena?.

Zwróć uwagę, czy ból jest jednostronny, czy obustronny. Czy poprzedzają go jakieś objawy zwiastujące, a może towarzyszą mu inne symptomy (nudności, wymioty, światłowstręt, nadwrażliwość na hałas, omdlenia, sztywność karku). Zastanów się, czy istnieją okoliczności, które łagodzą ból (np. przebywanie w ciemnym i cichym pomieszczeniu, konkretna pozycja) lub takie które go nasilają (np. wysiłek, dana potrawa). Zapamiętaj, czy przemijał po zastosowaniu konkretnych leków.

Koniecznie poinformuj też lekarza o wszystkich zażywanych lekach i chorobach przewlekłych. Na podstawie wywiadu i badania specjalista zdecyduje o dalszym postępowaniu. Być może wystarczy wziąć leki przeciwbólowe, a może koniecznie okaże się przeprowadzenie dokładnej diagnostyki. Do badań przydatnych w poszukiwaniu przyczyny bólów głowy należą m.in. badania obrazowe (TK, MR, angio-TK), nakłucie lędźwiowe, badanie dopplerowskie tętnic szyjnych i kręgowych czy badania laboratoryjne krwi.

Jak leczyć częste bóle głowy?

Postępowanie w bólach głowy zależy od ich przyczyny. Wtórne bóle głowy wymagają oczywiście leczenia adekwatnego dla chorób, których jest objawem. Napady migreny o łagodnym i umiarkowanym nasileniu reagują zwykle na niesteroidowe leki przeciwzapalne i złożone preparaty (np. paracetamol + NLPZ + kofeina). Zapoznaj się też z artykułem: Paracetamol czy ibuprofen? Co uśmierzy ból lepiej?.

Żeby uśmierzyć silniejszy ból migrenowy, potrzebne okazują się tryptany lub dihydroergotamina, a w razie wymiotów − leki przeciwwymiotne. Częste migreny mogą wymagać leczenia zapobiegawczego, gdzie lekami pierwszego wyboru są np. metoprolol, propranolol czy flunaryzyna. W doraźnym leczeniu napięciowych bólów głowy, zastosowanie znajdują leki przeciwbólowe i przeciwzapalne (paracetamol, aspiryna, ibuprofen, diklofenak). Czasem pomocne okazują się także leki przeciwdepresyjne. Warto ponadto zastanowić się, jakie czynniki prowokują dolegliwości i postarać się ich unikać. Ulgę mogą przynieść także metody niefarmakologiczne, np. zastosowanie technik relaksacyjnych. O takim sposobie walki z częstymi bólami głowy pisała farmaceutka Irmina Turek: Naturalne sposoby na ból głowy – jak wyleczyć ból głowy bez leków?.

Częste bóle głowy − co warto zapamiętać?

Jedną z najpowszechniejszych dolegliwości człowieka są bóle głowy. Częste napady bólu mogą wyraźnie obniżać jakość życia i negatywnie wpływać na życie prywatne i zawodowe. Bóle głowy można podzielić na pierwotne (kiedy ból głowy sam w sobie jest chorobą) i wtórne (gdy stanowi objaw innego schorzenia). W większości przypadków bóle głowy nie są niebezpieczne, ale warto wiedzieć, że mogą być także manifestacją groźnych stanów- nawet zagrażających życiu i zdrowiu.

Źródła:

1. Gajewski P., Szczeklik A.: Interna Szczeklika. 2013
2. Siemiński M.: Napięciowe bóle głowy w praktyce lekarza rodzinnego. W: Journals Via Medica, Tom 11, Nr 6 (2017), Wybrane problemy kliniczne. Opublikowany online: 26.01.2018. Dostępny w Internecie: https://journals.viamedica.pl/forum_medycyny_rodzinnej/article/view/56451. [Dostęp: 12.02.2021]
3. Zajkowska A.: Bóle głowy. W: Po dyplomie [online]. Dostępny w Internecie: https://podyplomie.pl/neurologia/26726,bole-glowy. [Dostęp: 12.02.2021]