Migrena z aurą (oczna) – przyczyny, objawy, leczenie
Migrena to schorzenie neurologiczne, które w głównej mierze dotyczy młodych kobiet. U części z nich napad bólu głowy poprzedzają charakterystyczne objawy oczne. Dowiedz się więcej na temat migreny z aurą wzrokową.
Spis treści
Co to jest migrena z aurą?
Migrena to jedna z najczęściej występujących chorób układu nerwowego. Szacuje się, że jej objawów doświadcza nawet co dziesiąta osoba. Migrenowe bóle głowy mogą pojawić się w każdym wieku, jednak aż w 90% przypadków ma to miejsce jeszcze przed 40. rokiem życia. Większość chorych, bo aż 75%, stanowią kobiety. Migrena u mężczyzn występuje znacznie rzadziej.
Podstawowym objawem migreny jest jednostronny i pulsujący ból głowy. U części pacjentów jego pojawienie się mogą poprzedzać charakterystyczne objawy neurologiczne. Jest to tzw. aura migrenowa. Do jej symptomów należą:
- Zaburzenia widzenia – najczęściej mają charakter migoczących plam lub linii pojawiających się w polu widzenia. Jest to tzw. mroczek migocący. Rzadziej dochodzi do okresowego zaniewidzenia lub znacznej deformacji obrazu,
- Objawy czuciowe – drętwienie twarzy lub kończyn,
- Objawy ruchowe – pod postacią chwilowego niedowładu połowiczego ciała,
- Zaburzenia mowy pod postacią afazji – objawiają się kłopotem z artykulacją i rozumieniem słów,
- Objawy podstawne – zawroty głowy, podwójne widzenie, zaburzenia równowagi.
Migrena z aurą – przyczyny
Migrena zalicza się do grupy pierwotnych bólów głowy, czyli takich, które nie są wywołane innymi towarzyszącymi chorobami. Pomimo tego, że schorzenie dotyczy tak wielu osób, nadal nie znamy dokładnej przyczyny jego powstania. Odpowiedź na pytanie, dlaczego u części osób migrenowe bóle głowy poprzedzają charakterystyczne objawy neurologiczne, czyli tzw. aura, również pozostaje tajemnicą.
Do najistotniejszych koncepcji próbujących wytłumaczyć pochodzenie migreny należy hipoteza nerwowo-naczyniowa. Zgodnie z nią nieprawidłowo funkcjonujące komórki zlokalizowane w pniu mózgu mają obniżony próg pobudliwości. Na skutek pobudzenia wysyłają nieprawidłowy sygnał do unerwiającego naczynia mózgowego nerwu trójdzielnego. W efekcie wokół naczyń mózgowych rozwija się jałowy stan zapalny, co objawia się pulsującym bólem głowy. Z tego powodu komórki te nazywane są generatorem migreny. Co ważne, ich nieprawidłowe działanie jest uwarunkowane genetycznie – osoby zgłaszające objawy migreny bardzo często mają krewnych pierwszego stopnia cierpiących na tę przypadłość.
Choć napad migreny może pojawić się samoistnie, to zazwyczaj jest prowokowany przez czynniki takie jak:
- Niedobór, jak i nadmiar snu,
- Stres,
- Niektóre pokarmy zawierające histaminę – czekolada, kakao, czerwone wino, owoce morze, czy też sery pleśniowe,
- Miesiączka – u części kobiet napady migreny występują tylko raz w miesiącu: przed, w czasie lub zaraz po miesiączce. Jest to tzw. migrena miesiączkowa,
- Przyjmowanie środków antykoncepcyjnych zawierających estrogeny,
- Zmęczenie,
- Głód,
- Zbyt jasne światło,
- Hałas,
- Zmiany pogodowe,
- Zmiany ciśnienia atmosferycznego związane z pobytem na dużych wysokościach.
Migrena oczna – objawy
W przypadku migreny ocznej napad bólu głowy poprzedzają objawy neurologiczne ze strony narządu wzroku.
- Aura migrenowa najczęściej ma postać mroczków przed oczami, plam lub błysków pojawiających się w polu widzenia. U części pacjentów może dochodzić do częściowej utraty wzroku w czasie napadu. Objawy oczne trwają od kilku minut do godziny, po czym ustępują.
- Zazwyczaj w przeciągu godziny od ich wystąpienia pojawia się migrenowy ból głowy – ma charakter pulsujący, średnie lub duże natężenie i jest umiejscowiony jednostronnie, najczęściej w obszarze skroni, czoła lub oka. Objawy trwają zazwyczaj od 4 do nawet 72 godzin i nasilają się przez aktywność fizyczną, jasne światło i hałas. W trakcie napadu mogą również wystąpić nudności i wymioty, a po ustąpieniu migreny część pacjentów może odczuwać nadmierne zmęczenie i osłabienie.
Migrena z aurą – leczenie
Leczenie ataku migreny z aurą polega na jak najszybszym przyjęciu tabletki na ból głowy. Najlepiej zrobić to w przeciągu pierwszych 15 minut. Większość pacjentów sięga wówczas po niesteroidowe leki przeciwzapalne dostępne bez recepty – kwas acetylosalicylowy, ibuprofen, ketoprofen czy diklofenak. Kobiety w ciąży mogą zażyć paracetamol. Jednak, jeśli ból jest tak silny, że nie ustępuje po wymienionych lekach, konieczna jest wizyta u neurologa w celu dobrania odpowiedniego preparatu dostępnego na receptę. W przypadku silnych bóli głowy wskazane może być stosowanie tryptanów. Należy pamiętać o tym, że leki z tej grupy należy przyjmować dopiero wtedy, gdy aura minie, a jednocześnie jak najwcześniej od momentu pojawienia się bólu głowy.
Migrena oczna – domowe sposoby
Wiadomo, że światło, hałas oraz wysiłek fizyczny nasilają objawy migreny. Domowe sposoby walki z tym schorzeniem polegają na zadbaniu o odpowiednie warunki odpoczynku dla chorego.
- W czasie migreny powinien on przebywać w zaciemnionym oraz cichym pokoju, gdzie będzie mógł odpocząć.
- Ulgę w bólu mogą również przynieść okłady chłodzące nakładane na czoło, a także lekki masaż lub ucisk okolicy skroni, czoła lub potylicy.
- Niekiedy w przerwaniu napadu migreny pomaga wypicie kawy.
- Przydatne mogą okazać się również napary z ziół, które wykazują działanie uspokajające – melisa – oraz rozkurczowe – waleriana, dziurawiec czy imbir. Jednak pamiętaj o tym, że zioła mogą wchodzić w interakcje z Twoimi lekami. Z tego powodu, zanim po nie sięgniesz, zaczerpnij rady swojego lekarza lub farmaceuty.
Migrena z aurą – jak zapobiegać?
Zapobieganie napadom migreny z aurą polega na unikaniu czynników, które mogą ją wywołać. Jednak, jeśli objawy choroby występują często i w znaczny sposób utrudniają codzienne funkcjonowanie, konieczne może być zastosowanie odpowiedniej profilaktyki farmakologicznej. Przydatne okazują się tutaj β-blokery, trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne oraz niektóre leki przeciwpadaczkowe. W przypadku tego wskazania często okazują się one również doskonałymi lekami na uspokojenie chorego zmęczonego powtarzającymi się migrenami.
Czy migrena z aurą jest niebezpieczna?
Częste bóle głowy z towarzyszącymi objawami ze strony narządu wzroku niepokoją pacjentów. Nierzadko martwią się oni, że silne bóle głowy są wywołane przez nowotwór lub inną groźną chorobę. Tymczasem migrena nie stanowi zagrożenia dla życia, jednak jej objawy mogą w znacznym stopniu upośledzać codzienne funkcjonowanie, stanowić przyczynę nieobecności w szkole lub pracy i zmuszać do częstych zmian ustalonych wcześniej planów. Osoby cierpiące na migrenę mają też większe ryzyko zachorowania na choroby sercowo-naczyniowe.
Podsumowanie
Migrena charakteryzuje się napadowym występowaniem najczęściej jednostronnego i pulsującego bólu głowy. Nierzadko jej pojawienie poprzedza tzw. aura migrenowa, czyli specyficzne objawy ze strony układu nerwowego. Odpowiednie leczenie dobrane przez neurologa pozwala na złagodzenie objawów tej choroby.
- Gajewski, Interna Szczeklika, Medycyna Praktyczna, Kraków 2020
- Stępień, Kryteria diagnostyczne i leczenie migreny w oparciu o obowiązujące zalecenia międzynarodowe Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Bólu Głowy dotyczące leczenia migreny, https://podyplomie.pl/publish/system/articles/pdfarticles/000/010/874/original/Strony_od_MpD_2011_09-9.pdf?1468500015, [dostęp 31.08.2022 r.]
- P. J. Goadsby, Patogeneza i leczenie migreny, https://podyplomie.pl/medycyna/26265,patogeneza-i-leczenie-migreny, [dostęp 31.08.2022 r.]