Zapalenie spojówek może być wynikiem zakażenia wirusowego, bakteryjnego lub alergii. Wybór odpowiedniego leczenia jest zależny od podejrzewanej przyczyny. Poznaj charakterystyczne objawy!
Data aktualizacji: 31.01.2025
Świąd oczu, pieczenie, zaczerwienienie, obecność patologicznej wydzieliny w worku spojówkowym to objawy mogące sugerować zapalenie spojówek. Nierzadko współistnieją z nimi symptomy zakażenia górnych dróg oddechowych. Dowiedz się, jak radzić sobie z tym schorzeniem, żeby jak najszybciej zniwelować towarzyszące mu dolegliwości.
Zapalenie spojówek u dorosłych i dzieci to jedna z najczęściej występujących dolegliwości oczu. Jest to stan zapalny cienkiej błony śluzowej, która pokrywa białą część gałki ocznej oraz wewnętrzną stronę powiek.
Wirusowe oraz bakteryjne zapalenie spojówek są zaraźliwe. Z tego powodu zaleca się unikanie kontaktu z osobami prezentującymi ich objawy. Wirusowe zapalenie spojówek wywołane przez adenowirusy jest szczególnie częste wśród dzieci. Masowe zachorowania w szkole zdarzają się szczególnie często w okresie wiosennym.
Jak rozpoznać zapalenie spojówek od np. podrażnionego oka? Do głównych symptomów dolegliwości należą:
Jakie są objawy zapalenia spojówek dodatkowo towarzyszące infekcji? Nierzadko to symptomy ogólne, takie jak powiększenie węzłów chłonnych, a także stan zapalny gardła, kaszel i katar. Są to oznaki infekcji wirusowej górnych dróg oddechowych lub reakcji alergicznej.
U dorosłych jest rzadka, częściej pojawia się u dzieci. Jeśli gorączka i stan zapalny oczu występują jednocześnie, warto skonsultować się z lekarzem.
Zapalenie spojówek może być wynikiem infekcji bakteryjnej lub wirusowej, a także reakcji alergicznej. Nierzadko za objawy kliniczne stanu zapalnego odpowiada zespół suchego oka spowodowany zaburzeniem wytwarzania filmu łzowego. Zazwyczaj na podstawie samych objawów klinicznych lekarz jest w stanie postawić właściwe rozpoznanie i zlecić odpowiednie leczenie.
Najczęstszą przyczyną zapalenie spojówek u dzieci jest zakażenie adenowirusami, które może wystąpić w postaci epidemicznego zapalenia rogówki i spojówki lub gorączki gardłowo-spojówkowej. W przypadku tej ostatniej dodatkowo stwierdza się symptomy zakażenia górnych dróg oddechowych i powiększenie okolicznych węzłów chłonnych.
Pacjent z wirusowym zapaleniem spojówki skarży się z powodu nadmiernego łzawienia, obecności wydzieliny surowiczej, zaczerwienienia oka, a także uczucia ciała obcego pod powieką. Na wewnętrznej powierzchni powieki może być widoczne charakterystyczne grudkowanie. Towarzyszący światłowstręt wskazuje współtowarzyszące zapalenie rogówki. Do rzadszych przyczyn zapalenia spojówek należy zakażenie wirusem opryszczki zwykłej (HSV) lub ospy wietrznej i półpaśca (VZV).
Zapalenie spojówki o podłożu bakteryjnym zazwyczaj wywołuje infekcja paciorkowcowa lub gronkowcowa. Charakterystyczną cechą, która na nią wskazuje, jest obecność ropnej lub śluzowo-ropnej wydzieliny sklejającej powieki i rzęsy po nocy. Na wewnętrznej powierzchni powieki mogą być widoczne zmiany w postaci brodawek. Pacjent skarży się na nadmierne łzawienie i uczucie ciała obcego pod powieką.
Chlamydiowe zapalenie spojówek najczęściej dotyczy aktywnych seksualnie młodych osób – zakażenie rozwija się przez brudne ręce w następstwie przeniesienia patogenu z okolic intymnych na oko. Nierzadkie są również przypadki zachorowania wśród noworodków, u których do infekcji dochodzi w trakcie porodu siłami natury przez kobietę z nierozpoznanym chlamydiowym zapaleniem szyjki macicy. Pierwsze objawy pojawiają się u nich po 5. do 14. dniach od porodu. Charakterystyczną cechą jest obecność śluzowo-ropnej wydzieliny oraz odczynu grudkowego w spojówce.
Alergiczne zapalenie spojówek, w zależności od czasu trwania można podzielić na sezonowe oraz przewlekłe. To pierwsze jest wywołane przez alergeny powietrznopochodne, takie jak pyłki traw, drzew lub chwastów, a jego objawy pojawiają się najczęściej w okresie wiosenno-letnim. Przewlekłe alergiczne zapalenie spojówek utrzymuje się przez cały rok. Jest ono spowodowane narażeniem na roztocza kurzu domowego lub sierść zwierząt u osób uczulonych. Do typowych objawów alergicznego zapalenie spojówek należy bardzo nasilony świąd, obecność surowiczej wydzieliny, a także obrzęk powiek.
Zespół suchego oka powoduje zaburzona produkcja filmu łzowego. W następstwie czego dochodzi do nieprawidłowego nawilżenia powierzchni oka. Objawem zespołu suchego oka jest jego zaczerwienienie i pieczenie. Schorzenie to predysponuje do nadkażeń bakteryjnych oraz wirusowych spojówki. Przyczyną zespołu suchego oka mogą być współistniejące schorzenia autoimmunologiczne, przebyte zabiegi okulistyczne (np.: laserowa korekcja wady wzroku), a także przyjmowanie niektórych leków (np.: antykoncepcyjnych, przeciwhistaminowych).
Czas trwania zapalenia spojówek zależy od jego przyczyny i zazwyczaj wynosi:
| 2 do 3 tygodni | w przypadku zakażenia wirusowego. |
| 5 do 7 dni | jeśli patogenem odpowiedzialnym za infekcje są bakterie. |
| Nawet do miesiąca | w chlamydiowym zapaleniu spojówek. |
| Cały rok | z zaostrzeniem na okres wiosenny w przypadku przyczyny alergicznej. |
Leczenie zależy od przyczyny. Do jakiego lekarza z zapaleniem spojówek się zgłosić? W każdym przypadku zaleca się konsultację okulistyczną. Jej cel to wprowadzenie odpowiedniego leczenia zapalenia spojówek, a także wykluczenie poważniejszych przyczyn zespołu czerwonego oka.
W łagodzeniu objawów zapalenia spojówek warto sięgnąć po domowe sposoby, które przynoszą ulgę podrażnionym oczom.
Jeśli stosujesz domowe metody, zadbaj o higienę – ziołowe napary muszą być czyste, a kompresy przygotowywane ze świeżych składników. Pamiętaj jednak, że domowe sposoby wspomagają leczenie, ale nie zastąpią konsultacji lekarskiej.
Przy zapaleniu spojówek można wychodzić na dwór, o ile stan oczu na to pozwala. Należy jednak unikać wiatru, słońca i kontaktu z alergenami, które mogą nasilić podrażnienie. Warto również nosić okulary przeciwsłoneczne, by chronić oczy przed czynnikami zewnętrznymi oraz promieniowaniem UV.
Czy zapalenie spojówek jest groźne? Zazwyczaj schorzenie ma łagodny przebieg i ustępuje samoistnie lub po odpowiednim leczeniu. Jednak nieleczone lub przewlekłe zapalenie spojówek może prowadzić do powikłań. W cięższych przypadkach skutkuje uszkodzeniem rogówki i pogorszeniem ostrości wzroku. Szczególnie groźne są zakażenia bakteryjne lub wirusowe, które rozprzestrzeniają się na inne struktury oka, wywołując stan zapalny rogówki (zapalenie keratynowe) lub owrzodzenia. Ryzyko wzrasta u osób z osłabioną odpornością. Dlatego jeśli objawy zapalenia spojówek nie ustępują lub nasilają się, warto skonsultować się z lekarzem, by uniknąć powikłań i przywrócić oczom pełne zdrowie.
Oto kilka wskazówek, dzięki którym możesz zmniejszyć ryzyko rozwoju zapalenia spojówek:
Zapalenie spojówek stanowi jeden z najczęstszych powodów wizyt u okulisty. Towarzyszące mu objawy sprawiają, że chory szybko szuka pomocy medycznej. Wybór odpowiedniej metody leczenia jest ściśle zależny od przyczyny zapalenia spojówek.
![Co może oznaczać zatkany nos w nocy bez kataru? [Opinia lekarza]](/_i/-1660062039.webp?path=https%3A%2F%2Fbackend.drmax.pl%2Fmedia%2Famasty%2Fblog%2Fmagefan_blog%2Fzatkany_nos_bez_kataru_w_nocy.jpg&format=webp)
