Bezdech senny – objawy, przyczyny i leczenie
Budzisz się w nocy z bólem głowy? Może to świadczyć o tym, że cierpisz na bezdech senny. Objawy, jakie temu towarzyszą to także zmęczenie w ciągu dnia oraz głośne chrapanie. Jest to bardzo często lekceważona choroba, która stanowi zagrożenie dla Twojego zdrowia. Jak sobie z nim radzić?
Bezdech senny – czym jest?
Zastanawiasz się, czym jest zespół bezdechu sennego i jakie są jego przyczyny? Obturacyjny bezdech senny to choroba, w której podczas snu dochodzi do wielokrotnego, powtarzającego się zatrzymania lub spłycenia przepływu powietrza przez drogi oddechowe na poziomie gardła. Każdy taki epizod trwa dłużej niż 10 sekund, a jego następstwem jest poranny ból głowy, zmęczenie i brak koncentracji w ciągu dnia.

Jak wynika z badań przedstawionych przez prof. Zbigniewa Gacionga z Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, na zespół bezdechu sennego, groźne zaburzenie oddychania podczas snu, cierpi 1,5 mln Polaków, ale diagnozę postawioną ma najwyżej promil z nich (PAP).
Taki niespokojny sen nie pozwala Twojemu organizmowi wypocząć. Ponadto często się budzisz, żeby zaczerpnąć powietrza. Problem ze snem mogą mieć również Twoi bliscy przez Twoje całonocne chrapanie, które jest jednym z pierwszych objawów bezdechu sennego.
Bezdech senny – przyczyny
Przyczyną tego schorzenia jest spadek napięcia mięśni i zapadanie się ściany gardła, co prowadzi do zmniejszenia się jego światła, a nawet całkowitego zamknięcia. Twój organizm zostaje odcięty od dostępu tlenu, co sprawia, że rytm serca przyspiesza, a Ty się budzisz, choć nie masz o tym pojęcia.

Co sprzyja powstawaniu bezdechowi sennemu?
- nieprawidłowości w budowie dróg oddechowych (m.in. polipy, skrzywiona przegroda nosowa, nieprawidłowa budowa żuchwy),
- otyłość,
- używki (alkohol, papierosy),
- nadmierna ilość pokarmu spożywana przed snem.
- Bezdech senny powoduje rozdrażnienie i zmęczenie w ciągu dnia oraz zwiększa ryzyko nadciśnienia, zawału, a nawet udaru.
Rodzaje bezdechu sennego
Farmaceutka Irmina Turek pisze:
„Wyróżnia się rodzaj centralny i mieszany, jeśli chodzi o bezdech senny. Objawy centralnego obserwuje się przede wszystkim u wcześniaków, a jego występowanie jest bezpośrednio związane z niepełną dojrzałością układu nerwowego. Pojawia się też u osób dorosłych, a jego przyczynę stanowią zaburzenia pracy ośrodka oddechowego w mózgu. Rodzaj mieszany, czyli połączenie bezdechów centralnych i obturacyjnych rozpoznaje się u dzieci z nieprawidłową kontrolą oddychania oraz u dorosłych, którzy borykają się zarówno z problemami neurologicznymi, jak i bezdechami obturacyjnymi”.

Bezdech nocny – objawy
Farmaceutka Irmina Turek kontynuuje:
„Obturacyjny bezdech senny to nawracające epizody bezdechów, czyli całkowitych zamknięć dróg oddechowych lub znacznych zwężeń, które prowadzą do spłycenia oddechu. Ponieważ podczas bezdechu powietrze nie dostaje się do dróg oddechowych lub dostaje się w zbyt małej ilości, dochodzi do pogorszenia dotlenienia organizmu. Kiedy dokładnie mówimy o bezdechu? W sytuacji, kiedy amplituda oddechów zmniejsza się co najmniej o 90% na okres minimum 10 sekund. Natomiast spłycenie oddechu występuje, gdy amplituda obniża się o 30% i więcej, na podobny czas jak przy bezdechu.
Jakie konsekwencje niesie za sobą bezdech senny? Skutki, jakie może powodować, obejmują:
- pogorszenie natlenienia krwi,
- sen przerywany (fragmentacja snu),
- senność w ciągu dnia,
- zaburzenia pamięci i koncentracji,
- spadek libido,
- zaburzenia emocjonalne,
- nadmierną stymulację układu współczulnego,
- nadciśnienie tętnicze,
- nadmierną potliwość w nocy,
- suchość w jamie ustnej po przebudzeniu (kserostomia),
- głośne i niemiarowe chrapanie.

Nieleczony bezdech senny o dużym nasileniu prowadzi do niebezpiecznych chorób, takich jak problemy z ciśnieniem, choroba niedokrwienna serca czy jego niewydolność. Co więcej, zaburzenia koncentracji i senność skutecznie obniżają komfort życia na co dzień”.
Bezdech senny – zapobieganie w kilku krokach
- Nie dopuść do nadwagi – otyłość jest Twoim wrogiem, dbaj o odpowiednią dawkę ruchu i o zdrową dietę.
- Zadbaj o odpowiednią higienę snu – staraj się zawsze kłaść do łóżka o tej samej porze i wstawaj po około 8 godzinach.
- Unikaj spożywania nawet niewielkich ilości alkoholu przed snem.
- Odpuść ostatni nocny posiłek.
- Spróbuj spać na boku – u osób z tzw. bezdechem pozycyjnym ten sposób się sprawdza i jest bardzo pomocny.
- Unikaj leków, które zmniejszają napięcie mięśniowe – mogą dodatkowo nasilać bezdech w trakcie snu.
- Skonsultuj się z laryngologiem, gdyż istnieje prawdopodobieństwo, że w Twoim przypadku bezdech spowodowany jest nieprawidłowościami dróg oddechowych, a zabieg pomoże pozbyć Ci się problemu.

A co jeśli specjalista już zdiagnozował u Ciebie bezdech?
Zapobieganie dalej jest możliwe, jednak nie wystarczy już tylko zmiana trybu życia – konieczne będzie wdrożenie leczenia specjalistycznego.
Jak leczyć bezdech senny?
Metody leczenia bezdechu i czynników, które mogą go prowokować, są różne i zależą bezpośrednio od przyczyny schorzenia.
Maska na bezdech senny
Najskuteczniejszą i najczęściej stosowaną metodą jest wspomaganie oddychania w czasie snu stałym, dodatnim ciśnieniem w drogach oddechowych. Zakładana na noc maska, połączona z aparatem wytwarzającym dodatnie, stałe ciśnienie w drogach oddechowych, przywraca prawidłowy przepływ powietrza. Chrapanie i bezdech wygasają, a rozdrażnienie i senność spowodowane brakiem snu znikają. Przeczytaj również: Śpisz z traktorem? Oto sposoby na chrapanie [Leczenie].

Leczenie ortodontyczne lub operacyjne na bezdech senny
O wiele rzadziej stosuje się leczenie ortodontyczne czy operacyjne (choć i takie sytuacje się zdarzają). W tym pierwszym przypadku na noc zakłada się aparat, który wysuwa żuchwę lekko do przodu. Mięśnie gardła napinają się, a chrapanie i bezdech zostają zlikwidowane.
Operacje przeprowadzane są w przypadkach, kiedy bezdech powodują nieprawidłowości w drogach oddechowych. W zależności od istniejącej przeszkody lekarz wykonuje odpowiedni zabieg, np. wyprostowania przegrody nosowej czy usunięcia polipów.
Bez względu na zastosowaną metodę, efekt pozostaje ten sam – odzyskujesz odpowiedni przepływ powietrza, a ponadto śpisz spokojnie – nie ma mowy o żadnym zmęczeniu!

Farmaceutka Irmina Turek dodaje:
„Nie istnieje jeden skuteczny preparat, po zażyciu którego znikną Twoje problemy z oddychaniem. W terapii bezdechu sennego istotne jest maksymalne wyeliminowanie czynników, które do niego prowadzą i go nasilają.
Czynniki ryzyka bezdechu sennego to przede wszystkim otyłość, przerost migdałków, genetyka, niedoczynność tarczycy, skrzywienie przegrody nosa lub inne mechaniczne przeszkody w drogach oddechowych, częste infekcje górnych dróg oddechowych, alergiczny nieżyt nosa, picie alkoholu, palenie papierosów i leki takie jak opioidy, benzodiazepiny, czy preparaty zmniejszające napięcie mięśni.

Co więc powinieneś zrobić, aby ograniczyć ryzyko wystąpienia obturacyjnego bezdechu sennego? Jeśli jesteś alergikiem, upewnij się, na co jesteś uczulony, regularne zażywaj leki, maksymalnie unikaj alergenów oraz rozważ odczulanie. Wszystko to pomoże Ci nie tylko lepiej kontrolować alergię, ale i przełoży się na polepszenie oddychania nocą. W infekcjach górnych dróg oddechowych przydadzą Ci się leki na zatoki, czy krople na katar, które z pewnością zmniejszą bezdech senny. Objawy zakażenia zostaną uśmierzone, co przyspieszy regenerację dróg oddechowych.
Pamiętaj, aby aerozole do nosa, które zawierają w składzie ksylometazolinę lub oksymetazolinę stosować do 5 dni z rzędu. Nadużywanie farmaceutyków z tymi składnikami spowoduje tak zwany katar z odbicia i uszkodzi błonę śluzową nosa. Jeśli infekcje często Ci doskwierają, koniecznie wspomóż Twoją odporność. Poprawa diety i aktywności oraz włączenie preparatów wzmacniających skutecznie zmniejszy częstotliwość występowania zakażeń.
Jeśli jesteś palaczem, rozwiązaniem dla Ciebie może okazać się rzucenie palenia. Wykorzystaj preparaty do nikotynowej terapii zastępczej, w formie plastrów, aerozoli, gum do żucia lub tabletek do ssania. Skuteczne będą także leki z cytyzyną. Substancja ta działa na układ nerwowy podobnie do nikotyny, dlatego też niweluje wiele objawów odstawiania nikotyny i ułatwia pożegnanie się z nałogiem. Preparaty zawierające cytyzynę mają odpowiednie schematy dawkowania, dzięki którym ograniczysz papierosy aż do całkowitego zakończenia zażywanie leku. Dowiedz się, jak skutecznie rzucić palenie?

Na rynku dostępne są też tabletki na chrapanie lub preparaty w formie aerozoli do gardła bądź nosa. Niwelują one chrapanie, lecz ich skuteczność nie zawsze jest wysoka, ponieważ problemy z oddychaniem w trakcie snu mogą mieć różne podłoże. Jeśli borykasz się z polipami w nosie, bądź krzywą przegrodą, takie leki niewiele Ci pomogą. Zawierają one w składzie substancje nawilżające oraz wyciągi roślinne, np. olejek z mięty pieprzowej. Ich działanie skupia się wokół nawilżenia dróg oddechowych i zwiększenia napięcia ścian gardła.
Głównym czynnikiem ryzyka bezdechu sennego jest otyłość, szczególnie gdy tkanka tłuszczowa znajduje się również w większej ilości na szyi. Walka z nadwagą to osobny, złożony i trudny temat, jednak niesie on ogromne korzyści zdrowotne. Pamiętaj, że nie istnieją cudowne tabletki na odchudzanie, które wykonają tę pracę za Ciebie. Podstawą jest odpowiednia, zbilansowana i dobrze dobrana dieta, oraz aktywność fizyczna. Tabletki na odchudzanie dostępne na rynku pełnią funkcję wspomagającą cały proces, ale to jedynie dodatek”. Sprawdź także: Normy BMI: jak go obliczyć? Ile powinno się ważyć?

Bezdech senny – domowe sposoby
Farmaceutka Irmina Turek pisze:
„Naturalne metody leczenia bezdechu sennego polegają na unikaniu czynników, które mogą prowokować i nasilać bezdechy. Zachowaj odpowiednią higienę snu, wietrz pomieszczenia, nawilżaj i oczyszczaj powietrze w sypialni. Są to zabiegi, które wspomogą Twoją walkę o dobry sen”.
Bezdech senny – nie ignoruj objawów!
Już wiesz, jak groźny i niebezpieczny dla Twojego zdrowia i życia jest bezdech senny. Powszechne symptomy, takie jak chrapanie i zmęczenie w ciągu dnia często nie budzą podejrzeń. Istotne w tym przypadku jest rzucenie palenia oraz zmiana nawyków żywieniowych na lepsze. Ponadto, jeśli borykasz się z nadwagą, zrzucenie nadprogramowych kilogramów z pewnością nie tylko polepszy Twoje samopoczucie, ale także wpłynie korzystnie na zaniknięcie bezdechu. Jeśli masz wątpliwości, skonsultuj się z lekarzem pierwszego kontaktu, bądź specjalistą, np. laryngologiem, który pomoże Ci dobrać najskuteczniejszą metodę leczenia.
Źródła:
Gajewski P., Szczeklik A., Interna Szczeklika, MP, Kraków 2013,
Mutschler E., Farmakologia i toksykologia, red. Buczko W., Wyd. III polskie, MedPharm Polska, Wrocław 2013,
Brunton L.L., Lazo J.S., Parker K.L., Farmakologia Goodmana i Gilmana, Czelej, 2007.
Najnowsze artykuły
Jak dbać o układ oddechowy?
Unikanie nikotyny, regularna aktywność fizyczna oraz cykliczne badania pozwolą w znaczący sposób zminimalizować ryzyko wystąpienia schorzeń układu oddechowego i zachować dobrą kondycję organizmu.Kaszel palacza – przyczyny, objawy i leczenie
Kaszel palacza powstaje na skutek rozrostu gruczołów śluzowych w efekcie dostarczania organizmowi nadmiernej ilości toksyn. Jedynym sposobem na pozbycie się objawu jest całkowita rezygnacja z palenia papierosów.Duszący kaszel – przyczyny, leczenie i domowe sposoby
Duszący kaszel, który utrzymuje się przez dłuższy czas może być objawem wielu różnych schorzeń, nie tylko tych związanych z układem oddechowym. Objaw zawsze należy skonsultować z lekarzem.Zapalenie płuc u dzieci: objawy to duszność i drżenie skrzydełek nosa
Czym objawia się zapalenie płuc u dzieci? Jak je rozpoznać i leczyć? Dowiedz się więcej!Duszności - skąd się biorą? Stres, problemy z sercem czy z płucami?
Uczucie duszności może wynikać ze stresu albo stanowić objaw poważniejszej choroby. Sprawdź, z czym się może wiązać!Skąd bierze się chrapanie? Przyczyny i metody leczenia
Denerwuje Cię chrapiący partner? A może sam chrapiesz? Sprawdź, z czego wynika ten problem i jak sobie z nim poradzić!Bezdech senny – objawy, przyczyny i leczenie
Bezdech senny to dość poważna dolegliwość, której przyczyny mogą wynikać z innych chorób lub problemów zdrowotnych.Bolesne zatoki: przyczyny i objawy zapalenia zatok
Zapalenie zatok pojawia się w następstwie infekcji górnych dróg oddechowych. Czym się objawia? Jak je leczyć? U kogo najczęściej występuje? Odpowiedzi na te pytania znajdziesz w naszym artykule!
Przeczytaj też
Lato w pełni, a tu katar! Leczenie w tempie ekspresowym
Inhalacje, krople do nosa, tabletki? Co zastosować, aby szybko pozbyć się kataru? Kiedy udać się do lekarza? Czy olejki eteryczne wspomagają walkę z infekcją? Sprawdź!Czy to złamany nos? [OBJAWY]
Wbrew pozorom złamany nos to poważna dolegliwość. Może objawiać się bólem, opuchlizną twarzy, a nawet krwiakami pod oczami. Sprawdź, na czym polega leczenie?Biała zaraza grozi mieszczuchom? Gruźlica – profilaktyka
Gruźlica to choroba zakaźna przenoszona drogą kropelkową. Jak się przed nią zabezpieczyć? Co zrobić, żeby uniknąć „białej zarazy”? Szczegóły w naszym artykule!Czym jest i jak wygląda zapalenie tchawicy?
Zapalenie tchawicy to jedno z najczęstszych powikłań zapalenia krtani lub oskrzeli. Do jego charakterystycznych objawów zaliczają się problemy z oddychaniem i suchy kaszel. Dowiedz się więcej!Rośliny oczyszczające powietrze i inne sposoby jak chronić się przed smogiem
Smog pojawia się głównie w dużych miastach. W jego składzie znajdują się ciężkie metale i inne szkodliwe substancje powodujące problemy płuc. Jak się uchronić przed tym zjawiskiem? Sprawdź!Astma oskrzelowa – objawy i przyczyny oraz leczenie naturalne
Świszczący oddech, kaszel, duszności oraz uczucie ucisku w klatce piersiowej – to najczęstsze objawy astmy oskrzelowej. Co jeszcze trzeba wiedzieć na jej temat? Sprawdź!Męczy mnie poranny kaszel – co może mi dolegać?
Dokucza Ci poranny kaszel? Sprawdź, co może być jego przyczyną. Dowiedz się, kiedy należy działać objawowo, a kiedy udać się do lekarza? Dowiedz się więcej!Szczepionka na krztusiec − warto czy nie warto? [opinia lekarza]
Krztusiec może prowadzić do zapalenia płuc, odmy opłucnowej, a także powikłań neurologicznych. Czy szczepionka jest skutecznym sposobem na zapobieganie chorobie? Sprawdź!
Więcej artykułów na ten temat
Dieta na oczy? 6 sposobów na poprawę wzroku!
· 8 minut czytaniaCo jest, aby dbać o wzrok? Jakie witaminy i minerały dostarczać wraz z pożywieniem? Sprawdź, jaka powinna być dieta na oczy!Ciśnieniomierz nadgarstkowy − jaki wybrać?
· 8 minut czytaniaCiśnieniomierz to bardzo wygodne urządzenie do mierzenia ciśnienia. Jaka jest dokładność pomiaru? Warto go kupić, czy lepiej zainwestować w ciśnieniomierz naramienny?Przeciwwskazania do tatuażu. Dermatolog przestrzega!
· 8 minut czytaniaTatuaże są ostatnio bardzo modne. Zanim jednak zdecydujesz się na celową ingerencję w swoją skórę, dowiedź się, jakie mogą być przeciwwskazania do jego wykonania.