Alergia na nabiał. Objawy, które pojawiają się po zjedzeniu sera

Dokuczają Ci bóle brzucha, wzdęcia, biegunka czy swędzące zmiany skórne pojawiające się po wypiciu kawy z mlekiem lub zjedzeniu twarogu? To może być alergia na nabiał. Objawy mogą pojawić się po wypiciu mleka lub spożyciu jego przetworów, np. sera. Czy jednak nietolerancja mleka to to samo co alergia na białka mleka krowiego? Zobacz, jakie objawy lepiej skonsultować z lekarzem!

Alergia na nabiał − co to jest?

Farmaceutka, Irmina Turek pisze:

„Uczulenie na nabiał to jedna z najczęściej występujących alergii pokarmowych. Może występować już od najmłodszych lat, ale również pojawić się wraz z wiekiem. Częściej rozwija się u dzieci poniżej 3. roku życia, ponieważ ich dopiero kształtujący się układ pokarmowy jest bardziej podatny na powstanie alergii.

Bardzo ważne, żeby zrozumieć, że uczulenie na nabiał jest także alergią na mleko. Ze względu na to, że białka mleka krowiego występują w wielu produktach spożywczych, ich całkowite ominięcie to nie lada wyzwanie. Tym bardziej że oprócz eliminowania alergenów zależy nam przecież na odpowiednim i zbilansowanym odżywianiu, co w szczególności dotyczy najmłodszych. Większe prawdopodobieństwo wystąpienia alergii na nabiał występuje u osób, u których ktoś z rodziców miał podobną przypadłość.

Uczulenie na białko mleka krowiego jest najczęściej alergią na kazeinę, która stanowi nawet do 80% białek mleka. Rzadziej uczulenie wywołują takie składniki mleka jak laktoalbuminy, glikoproteiny czy laktoglobuliny. Zdecydowana większość białek mleka krowiego nie traci w pełni swoich właściwości uczulających nawet po obróbce termicznej. Z tego względu czasem objawy po wypiekach zawierających białka mleka krowiego mogą być mniejsze niż po świeżym nabiale, ale zwykle i tak wystąpią.

Z ciekawostek mogę dodać, że białka mleka krowiego oprócz w produktach powszechnie nazywanych jako nabiał mogą pojawiać się też w wędlinach, pieczywie czy np. płatkach śniadaniowych lub wielu słodkich przekąskach. W przypadku silnych objawów alergicznych należy całkowicie wyeliminować z diety składniki z białkami mleka krowiego”.

Uczulenie na nabiał − objawy

Objawy alergii na nabiał i inne przetwory mleczne mogą być bardzo różnorodne. Co ciekawe, jeden produkt uczulający nie zawsze musi powodować takie same objawy u różnych osób. Na przykład: u jednej osoby wywoła bóle brzucha, u innej − pokrzywkę.

Najczęściej jednak przy alergii na nabiał obserwuje się dolegliwości ze strony układu oddechowego, skóry i przewodu pokarmowego.

Alergia na nabiał a przewód pokarmowy

Przy objawach ze strony układu pokarmowego pacjenci najczęściej szukają pomocy u gastroenterologa lub lekarza rodzinnego. Jakiego rodzaju objawy daje alergia na mleko?

Najczęściej pojawiają się:

• bóle brzucha,
• wzdęcia,
• uczucie pełności,
• zgaga,
• problemy z apetytem.

Alergia na nabiał może też powodować problemy z wypróżnianiem, takie jak przewlekłe zaparcia czy biegunki.

Alergia na nabiał a objawy ze strony układu oddechowego

Uczulenie na nabiał może powodować również niepożądane reakcje ze strony układu oddechowego.

U alergika, po kontakcie z białkiem mleka może pojawić się:

• przewlekły kaszel,
• katar,
• problemy z oddychaniem, w związku z przewlekłym obrzękiem błony śluzowej nosa.

Bardzo często osoby chorujące na astmę oskrzelową mają zaostrzenie choroby przez jedzenie uczulających produktów. Taki alergik może też być bardziej podatny na infekcje jak zapalenie zatok, ucha, oskrzeli czy płuc.

Alergia na nabiał i objawy na skórze

Zmiany skórne to bardzo często objaw alergii. Kiedy wystąpią, chorzy szukają pomocy u dermatologa. Jedzenie nabiału u osoby z alergią na białka mleka może dawać takie objawy jak:

• swędzące zmiany pokrzywkowe w postaci porcelanowobiałych bąbli,
• nasilenie objawów atopowego zapalenia skóry,
• nasilona suchość skóry.

Inne objawy alergii na nabiał

Zdarza się też, że alergia na mleko daje szerokie spektrum niespecyficznych objawów. Przez lata można ich nawet nie wiązać z produktami, które się zjada!

Do takich dolegliwości mogą należeć:

• przewlekłe zmęczenie,
• osłabienie,
• senność,
• drażliwość,
• kłopoty z koncentracją,
• zapalenie spojówek,
• bóle mięśni i stawów,
• bóle głowy.

Irmina Turek dodaje:

„Ekstremalną formą, w której może objawić się alergia na nabiał, jest wstrząs anafilaktyczny, czyli nagła i silna reakcja uczuleniowa, stanowiąca nawet zagrożenie dla życia”.

Nietolerancja mleka krowiego u dorosłych – objawy

Przy alergii na nabiał często pojawia się temat nietolerancji mleka krowiego. Wbrew powszechnej opinii, alergia i nietolerancja to całkiem różne zjawiska.

Nietolerancja pokarmowa nie ma związku z mechanizmami alergicznymi. Spowodowana jest natomiast zaburzeniami w trawieniu danego składnika pokarmowego. Najlepszym przykładem jest nietolerancja laktozy, czyli cukru zawartego w produktach mlecznych. U części osób dorosłych obserwuje się fizjologiczny spadek poziomu enzymu rozkładającego laktozę, czyli laktazy. Jeśli taka osoba wypije mleko lub zje jogurt, laktoza w nich zawarta nie będzie mogła być prawidłowo strawiona, zamiast tego ulegnie procesowi fermentacji. W konsekwencji możesz odczuwać kolkowe bóle brzucha, wzdęcie, uczucie pełności lub pojawi się biegunka.

Dowiedz się więcej o nietolerancji mleka krowiego i laktozy u dzieci: Nietolerancja laktozy u niemowląt − skąd się bierze?.

Wysoka aktywność laktazy utrzymuje się w dzieciństwie, szczególnie w okresie karmienia piersią, później stopniowo spada. Szacuje się, że w Polsce około 30 − 40% osób dorosłych ma pierwotną nietolerancję laktozy. Co ciekawe, w przeciwieństwie do alergii na mleko w przypadku nietolerancji mleka możliwe jest niekiedy spożywanie niewielkich ilości mleka, a także jedzenie serów czy jogurtów.

Irmina Turek pisze dalej:

„Poza tym obecnie na rynku dostępnych jest wiele produktów nabiałowych bez laktozy, którymi można zastępować oryginalne przetwory mleczne. W aptekach można kupić również suplementy diety w formie tabletek, które zawierają enzym laktazę. To ona pomogą w trawieniu produktów z laktozą”.

Alergia pokarmowa z kolei to zespół objawów, które pojawiają się po spożyciu produktu z alergenem. U osób zdrowych jedzenie takie nie będzie wywoływać żadnych objawów. Do najczęstszych alergenów należą właśnie produkty nabiałowe jak mleko krowie, mleko kozie, jaja i ich przetwory. Alergenami pokarmowymi są także orzechy, ryby, owoce morza, cytrusy i kakao. Znalezienie czynnika uczulającego w diecie bywa jednak trudne. Pacjenci często przez wiele lat zmagają się z rozmaitymi objawami alergii pokarmowej, których przyczyna pozostaje nieznana.

Irmina Turek dodaje:

„Alergia na białko mleka krowiego zmusza chorego do wyeliminowania z diety zarówno mleka, jak i jego przetworów oraz wszystkich produktów, w których znajdują się uczulające białka. Zmiana menu u osoby uczulonej na nabiał jest dużo bardziej restrykcyjna niż w przypadku osób z nietolerancją laktozy. Jako zamiennik mleka krowiego można używać mlek roślinnych, takich jak mleko sojowe, ryżowe czy owsiane. Pamiętaj, żeby stosować je do wypieków, ciast czy płatków śniadaniowych.

W przypadku alergii u najmłodszych zwykle zaleca się, żeby matka karmiąca dziecko pozostawała na diecie eliminującej białka mleka krowiego. Dodatkowo małym dzieciom z uczuleniem na nabiał dedykowane są specjalne mleka, które nie zawierają uczulających je białek.

Co warto zapamiętać na temat alergii na nabiał?

Uczulenie na nabiał może dawać bardzo wiele różnych objawów tak ze strony układu pokarmowego, jak i skóry czy układu oddechowego. Nie myl nietolerancji mleka i przetworów mlecznych z alergią! Jedyną skuteczną metodą na objawy związane z uczuleniem na białka mleka krowiego w nabiale jest dieta eliminacyjna. 

Źródła:

1. Schoemaker A.A., Sprikkelman A.B., Grimshaw K.E. i wsp.: Incidence and natural history of challenge-proven cow’s milk allergy in European children–EuroPrevall birth cohort. Allergy, 2015
2. Johansson S.G., Bieber T., Dahl R., et al.: Revised nomenclature for allergy for global use: report of the Nomenclature Review Committee of the World Allergy Organization, October 2003
3. Sladkevicius E., Nagy E., Lack G., Guest J.F.: Resource implications and budget impact of managing cow milk allergy in the UK. J. Med., 2010
4. Gołębiowska-Wawrzyniak M., Rowicka G., Strucińska M., Markiewicz K.: Ocena stanu odżywienia i sposobu żywienia dzieci z alergią na białka mleka krowiego. Alergoprofil, 2012