Uszkodzenie naskórka: jak zregenerować popękaną skórę?

Uszkodzenie naskórka zdarza się bardzo często, zwłaszcza przy skórze atopowej, wrażliwej, suchej i narażonej na działanie detergentów. Oczywiście Twoja skóra potrafi samodzielnie się zregenerować. Ale czy zauważyłaś, że z wiekiem Twoje ranki, skaleczenia, obtarcia czy popękana skóra goją się coraz dłużej? To naturalny proces starzenia się ludzkiego ciała. Mimo to możesz wspomóc regenerację naskórka odpowiednimi kosmetykami i pielęgnacją.

Naskórek − co to jest?

Czy wiesz, że Twoja skóra to największy organ w Twoim ciele? Zajmuje ona ponad 2 metry kwadratowe. Jej zewnętrzną warstwą jest naskórek, który okrywa skórę właściwą i tkankę podskórną. Sam naskórek składa się natomiast aż z 5 warstw.

Wymieniając od zewnątrz, są to: 

• warstwa rogowa,
• warstwa jasna,
• warstwa ziarnista,
• warstwa kolczasta,
• warstwa podstawna.

Zewnętrzna warstwa naskórka składa się z komórek bezjądrowych i budują ją białka keratynowe. Dla jej ochrony kluczowe znaczenie mają fosfolipidy. Warstwa jasna pojawia się na skórze głównie tam, gdzie naskórek mocno rogowacieje, a więc na stopach i na dłoniach. Tworzą ja keratynocyty. Warstwa ziarnista z kolei składa się z wrzecionowatych komórek. W tej warstwie dochodzi do syntezy wielu białek, w tym białka keratynowego. To właśnie te 3 warstwy naskórka ulegają procesowi keratynizacji, czyli złuszczania.

Kolejne 2 warstwy naskórka: kolczasta i podstawna, tworzą tzw. warstwę Malpighniego. W warstwie podstawnej następuje podział komórek i to tu zaczyna tworzyć się keratyna. Występują też w niej melanocyty, które odpowiadają za ochronę przed słońcem. Jak widzisz, naskórek spełnia niesamowicie ważną rolę w Twoim organizmie. A skąd biorą się uszkodzenia naskórka?

Uszkodzenie naskórka − co to jest?

Jak zdefiniować uszkodzenie naskórka? Najprościej można powiedzieć, że polega ono na przerwaniu ciągłości wierzchniej warstwy skóry. Najczęściej spotykane problemy z tą częścią skóry to oparzenia, odmrożenia, otarcia lub rany. Co więcej, uszkodzenie naskórka mogą wywołać różnego rodzaju dermatozy, czyli choroby skóry. Przerwanie ciągłości naskórka bywa także objawem chorób ogólnych, np. cukrzycy. Polecam Ci artykuł: Stopa cukrzycowa − powikłanie po cukrzycy. Jeżeli chodzi o choroby dermatologiczne, często spotykanym problemem jest atopowe zapalenie skóry (AZS). Schorzenie to może sprawić, że naskórek pęka nawet bardzo głęboko. Atopia ma charakter autoimmunologicznym i niestety nie da się jej skutecznie wyleczyć. Można natomiast skutecznie walczyć z jej skutkami lub zapobiegać zaostrzeniu rzutów. Szczegółowo o AZS oraz o tym, jak pielęgnować skórę z tym problemem, pisałam tu: Krem do skóry atopowej − jak go wybrać? Pielęgnacja skóry z AZS.

Warto też zdać sobie sprawę, że uszkodzenie naskórka może przebiegać na różnej jego głębokości. Im głębiej sięga, tym problem staje się dotkliwszy, bo nie tylko brzydko wygląda, ale przede wszystkim bardzo boli. Skóra jest mocno unerwiona, a więc kiedy urażasz newralgiczne miejsce, możesz odczuwać ostry, przeszywający ból. Poza tym naskórek to naturalna bariera przed bakteriami, grzybami, wirusami czy innymi czynnikami środowiska zewnętrznego np. środków chemicznych do sprzątania. Dlatego tak powinno Ci zależeć, aby utrzymać go w dobrym stanie.

Najczęściej do uszkodzenia naskórka może dojść z powodu oparzenia słonecznego w lecie lub przemrożenia skóry w zimie. Dlatego zawsze tak ważne jest nakładanie filtra UV w lecie i zabezpieczanie skóry kremami ochronnymi w zimie. Zobacz, zestawienie najlepszych kremów chroniących skórę przed mrozem: Najlepszy krem ochronny na zimę − poznaj barierę nie do przebicia (TOP 5). Sprawdź też, jak możesz poradzić sobie z odmrożeniami: Jak uniknąć odmrożenia skóry na stoku? Najlepsze preparaty ochronne.

Odbudowa naskórka − ile trwa?

To ile trwa odnowa naskórka? Proces odbudowy zajmuje około miesiąca (różne źródła podają przedział czasowy między 26 a 28 dni) oczywiście, o ile wyeliminujesz czynnik, który prowadzi do degeneracji naskórka, np. zaostrzenie rzutu AZS. Chodzi tu raczej o powrót do zdrowia naskórka oparzonego, odmrożonego lub skaleczonego. To warstwa podstawna odpowiada za tworzenie nowych komórek, które zastępują stare, zrogowaciałe lub uszkodzone.

Skóra regeneruje się sama. Tak naprawdę, nie musisz więc podejmować żadnych akcji, żeby podrażnienie naskórka się zagoiło. Wiedz jednak, że ten naturalny proces wydłuża się wraz z wiekiem. Dlaczego? Starzenie się powoduje spowolnienie metabolizmu komórkowego oraz stopniowe zanikanie włókien kolagenowych i elastylowych (o tym drugim zjawisku pisałam tu: Młodość skóry umiera po 25? Kolagen i jego właściwości). Wolniejszy metabolizm i osłabiona synteza kolagenu sprawiają, że skóra staje się mniej jędrna i wolniej wraca do swojej kondycji. Dlatego czasem warto wspomóc regenerację naskórka odpowiednimi kosmetykami.

Krem do regeneracji skóry − jaki pomoże? Jakich składników aktywnych szukać?

Dzięki odpowiedniej pielęgnacji, zabiegom, ale przede wszystkim kosmetykom, takim jak balsam czy krem do regeneracji skóry, możesz przyspieszyć gojenie się uszkodzeń. W tym artykule skupię się przede wszystkim na odpowiedniej pielęgnacji i wykorzystaniu dermokosmetyków, które przyniosą Ci ulgę i pomogą w regeneracji naskórka. Jeżeli masz do czynienia z drobnymi ranami czy otarciami, polecam Ci także artykuł naszej dermatolog, lek. med. Aleksandry Malewskiej: Stłuczenia, otarcia i skaleczenia - jak sobie z nimi radzić?.

Z pewnością w odnowie komórek skóry pomaga połączenie witaminy A z witaminą E. Ten złoty zestaw pobudza je do wzrostu. Możesz więc sięgnąć po maści i kremy zawierające te substancje. Więcej o roli witamin A i E w odbudowie skóry przeczytasz w moich artykułach: Skóra lubi witaminę A, czyli retinol w kosmetykach oraz Sekrety witaminy młodości − witamina E w kosmetykach.

Leczenie uszkodzonego naskórka przyspieszą ochronne kremy i balsamy do ciała − przede wszystkim te, które dbają o właściwy poziom lipidów (substancji tłuszczowych) w skórze. To dzięki nim regeneracja naskórka przebiega w dogodnych warunkach. Odnowę komórkową wspomoże z pewnością seria kosmetyków Cicaplast od La Roche-Posay, np. balsam Cicaplast − możesz stosować go u dzieci oraz dorosłych. Kosmetyk zawiera kojące połączenie d-pantenolu i natłuszczającego masła Karite (masła shea), które wzmacnia płaszcz hydrolipidowy. Nawilżające i łagodzące działanie pantenolu przyniesie Ci natychmiastową ulgę, tak po poparzeniach słonecznych, przy ataku AZS czy wystawieniu skóry na mróz. Więcej o działaniu pantenolu i masła shea dowiesz się z artykułów: D-pantenol: tajemnica nawilżenia skóry oraz Masło shea – kosmetyczny skarb Czarnego Lądu idealny na polskie zimy!.

O uzupełnienie lipidów zadbać możesz m.in. nakładając na skórę krem z serii Xera Calm. Podobne działanie ma krem regenerujący Cicalfate, który zawiera wodę termalną z Avene (łagodzi podrażnienia) i antybakteryjne związki siarki i miedzi. Dzięki temu skóra szybciej powraca do zdrowia. Kosmetyk możesz stosować także do regeneracji naskórka po zabiegach, np. po peelingu chemicznym, zabiegu laserowym czy dermabrazji. Jeżeli uszkodzony naskórek to efekt zabiegu kosmetycznego, wypróbuj także krem od SVR Cicavit Baume.

Emolientową ochronę skóry przed podrażnieniami i wzmocnienie bariery lipidowej zapewni Ci  Emolium Skin Repair. Krem poprawia gęstość skóry i wspomaga produkcję kolagenu, m.in. dzięki fitoestrogenom z soi. Uzupełnia także warstwę lipidową dzięki ceramidom, kwasowi hialuronowemu czy NNKT. Ceramidy, czyli cement międzykomórkowy, pełnią niezwykle ważną funkcję w zachowaniu ciągłości skóry. Przeczytaj o nich więcej w moim artykule: Składniki kosmetyków pod lupą − poznaj niezwykłe ceramidy. Wzmocnienie bariery ochronnej naskórka dają oleje, np. olej arganowy, wspomniane już masło shea czy masło kakaowe. 2 pierwsze znajdziesz w Anida Medisoft.

Przy problemach z naskórkiem, które wynikają z AZS, bardzo ważne jest zabezpieczenie przed świądem. Drapanie uszkodzonej skóry nie sprzyja regeneracji. Dlatego oprócz substancji natłuszczających, szukaj w kosmetykach także składników przeciwświądowych. Takie zawiera w swoim składzie balsam Atoderm Intensive Baume od Biodermy.

Regenerację naskórka przyspieszyć może tlenek cynku. Więcej możesz dowiedzieć się na jego temat z mojego artykułu: Tlenek cynku − niesamowity biały proszek na trądzik i nie tylko.... Znajdziesz go m.in. w kremach regenerujących do skóry podrażnionej Calmapherol Regular czy w Bariéderm Cica od Uriage.

Żeby skóra szybciej się regenerowała, chroń ją także przed wolnymi rodnikami i słońcem. Nakładaj na skórę filtry UV, jeżeli wystawiasz ją na działanie promieni słonecznych. Stosuj także kremy z antyoksydantami, które zneutralizują szkodliwe, wolne rodniki tlenowe. Takim antyoksydantem jest np. witamina E i witamina C. Dlaczego warto stosować antyoksydanty, pisałam w tekście: Antyoksydanty: ochrona skóry mieszczucha!.

Regeneracja naskórka przy użyciu kosmetyków − o czym pamiętać?

Odpowiednia pielęgnacja to lepsza regeneracja naskórka. Domowe sposoby ochrony przed zanieczyszczeniami i pielęgnacja ciała odpowiednimi kosmetykami sprawią, że naskórek szybko i łatwo będzie się goił w każdym wieku. Niezależnie, czy jest to regeneracja naskórka po otarciu, czy oparzeniu słonecznym.

Źródła:

1. Wolski T., Kędzia B.: Farmakoterapia skóry. Cz. 1. Budowa i fizjologia skóry. W: Post Fitoter 2019; 20(1), s. 61-67. [online]. Dostępny w Internecie: http://www.postepyfitoterapii.pl/wp-content/uploads/2019/04/pf_2019_061-067.pdf. [Dostęp: 27.02.2021].
2. Czarnota A.: Pielęgnacja i regeneracja skóry po nieinwazyjnych zabiegach odmładzania twarzy. W: Kosmetologia Estetyczna [Nr] 1, vol. 5, 2016, s. 61-64. [online]. Dostępny w Internecie: http://aestheticcosmetology.com/wp-content/uploads/2019/02/ke2016.1-5.pdf. [Dostęp: 27.02.2021].