Trujące grzyby: jak je rozpoznać na grzybobraniu?

Żartobliwie mówi się, że grzybobranie to narodowy sport większości Polaków. Na słowo „jesień” grzybiarze entuzjastyczne zacierają ręce i wyciągają swój koszyk na grzyby. Nic dziwnego! Ślinka cieknie na myśl o zupie z kurek, marynowanych borowikach czy smażonych kaniach. Najważniejsze w grzybobraniu jest to, żeby przy okazji pysznego grzybowego obiadu nie otruć siebie i swoich najbliższych. Czy na pewno wiesz, jakie są grzyby trujące w Polsce? Mam dla Ciebie 10 złotych wskazówek, jak rozpoznać trujące grzyby i odważniej korzystać z grzybobrania.

Trujące grzyby − zmora doświadczonych grzybiarzy

Życie bywa przekorne. Badania pokazują, że zatrucia grzybami najczęściej dotyczą nie początkujących, ale doświadczonych grzybiarzy. Kiedy wybierasz się na grzybobranie, warto wykazywać dużo pokory. Nawet jeśli Twoja rodzina interesuje się grzybami od pokoleń, a Ty uważasz się za eksperta. Wiedz, że nawet najwytrawniejsi grzybiarze potrafią wpaść w rutynę i przez to nie rozpoznają trującego grzyba.

W Polsce co roku grzybami zatruwa się nawet tysiąc osób! Najczęściej dochodzi do zatrucia muchomorem sromotnikowym, który bywa mylony z czubajką kanią, gąską zieloną lub gołąbkiem zielonawym. Gorąco zachęcam Cię do przeczytania artykułu: Zatrucie grzybami – objawy i pierwsza pomoc. Dowiesz się z niego, jak rozpoznać zatrucie grzybami i co wtedy robić.

Grzyby trujące w Polsce

Na stronie internetowej Państwowej Inspekcji Sanitarnej pojawiło się hasło „Grzybiarz jak saper – myli się tylko raz”. Jakie więc mamy grzyby trujące w Polsce? Otóż spośród ponad 3 tysięcy gatunków grzybów występujących w Polsce około 200 jest trujących. Za około 90% śmiertelnych zatruć grzybami w Polsce odpowiadają 2 gatunki muchomorów: sromotnikowy i jadowity. Powikłaniem zatrucia muchomorem sromotnikowym jest zapalenie wątroby, które w wielu przypadkach kończy się śmiercią.

Jakie są inne grzyby trujące? Uważaj na muchomora plamistego, hełmówkę obrzeżoną, strzępiaka ceglastego, wieruszkę zatokową, piestrzenicę kasztanową oraz zasłonaka brodatego.

Jak rozpoznać trujące grzyby?

Zebrałam dla Ciebie 10 najważniejszych zasad, którymi warto się kierować na grzybobraniu. Weź je sobie do serca, bo grzybowe pomyłki zdarzają się nawet doświadczonym znawcom kapeluszy.

10 zasad, jak unikać trujących grzybów:

1. Zbieraj tylko i wyłącznie grzyby, które dobrze znasz

Bierz ze sobą do lasu przewodnik po grzybach lub zaopatrz się w telefon z aplikacją „Atlas grzybów”. W czasie grzybobrania delikatnie wykręcaj grzyby z podłoża, żeby nie uszkodzić grzybni. Przyda Ci się ona do określenia gatunku grzyba.

2. Wybieraj charakterystyczne okazy grzybów

Niektóre gatunki grzybów są do siebie bardzo podobne. Wybieraj najbardziej charakterystyczne okazy i unikaj zbyt młodych grzybów, które utrudniają określenie gatunku grzyba. Uważaj też na te zbyt stare, które z kolei mogą być już nadpsute przez robaki lub bakterie przyniesione przez larwy owadów.

3. Wybieraj grzyby rurkowe

A to dlatego, że nie ma wśród nich silnie trujących okazów. Zbieraj borowiki, podgrzybki, maślaki i koźlarze.

4. Uważaj przy zbieraniu kani, pieczarek i gąsek zielonych!

To właśnie ją grzybiarze najczęściej mylą z muchomorem sromotnikowym. Muchomor jadowity, biały czy wiosenny bywa z kolei mylony z młodymi pieczarkami i gąskami zielonymi. Jeżeli nie masz pewności, że grzyb jest jadalny, to zostaw go w lesie. Po powrocie do domu rozłóż swoje zdobycze na stole i pokaż drugiej osobie, żeby oceniła, czy przypadkiem nie przyniosłeś trującego grzyba. Jeśli nie wiesz, czy dany grzyb jest jadalny, to możesz zasięgnąć porady u pracownika sanepidu, który bezpłatnie udzieli Ci informacji, jak rozpoznać trujące grzyby.

5. Zwracaj uwagę komunikaty na stronach internetowych lokalnych sanepidów

Znajdziesz tam wiele wskazówek dotyczących identyfikacji grzybów. Co więcej, zobaczysz tam również zdjęcia, na których są porównane grzyby jadalne do trujących.

6. Nie każdy trujący grzyb ma gorzki smak czy brzydko pachnie

Zerwij z przekonaniem, że trujące grzyby można zidentyfikować po gorzkim smaku lub nieprzyjemnym zapachu. Najbardziej trujący muchomor sromotnikowy nie wpisuje się w tę zasadę, bo ma przyjemny i łagodny smak.

7. Pamiętaj, że trujące grzyby zawsze pozostaną trujące

To mit, że temperatura neutralizuje toksyny, a ugotowane lub ususzone grzyby tracą swoje trujące właściwości (amanityna występująca w muchomorach rozpada się dopiero w temperaturze 300 stopni C). Czasami przy suszeniu grzybów możesz zauważyć trujące grzyby − wydzielają one wtedy nieprzyjemny zapach, przypominający koci mocz.

8. Grzyby zbieraj do wiklinowych koszyków, nigdy do foliowych torebek!

Źle przechowywane grzyby, nawet jadalne, szybko stają się szkodliwe. W foliowej reklamówce popularne kurki czy maślaki zaparzają się i zaczynają gnić.

9. Nie zbieraj grzybów rosnących na skraju lasów czy blisko dróg lub zakładów produkcyjnych

Grzyby są świetnymi pochłaniaczami zanieczyszczeń i metali ciężkich, które mogą Ci zaszkodzić. Unikaj zbierania grzybów w parkach, gdzie spacerują zwierzęta domowe. Grzyby z takich miejsc mogą przenosić choroby odzwierzęce.

10. Jeśli po zjedzeniu grzybów pojawią się u Ciebie rewolucje żołądkowo-jelitowe, jak biegunka, nudności, bóle brzucha, a także wysoka temperatura, to bezzwłocznie jedź na Szpitalny Oddział Ratunkowy