Zwierzę wsparcia emocjonalnego − jak zwierzaki pomagają w czasie pandemii?
22. 12. 2020
· 8 minut czytania
W trakcie pandemii szczególnie cierpimy na samotność. Można jej zaradzić dzięki obecności zwierzaka w domu, który pomaga zredukować negatywne emocje i wywołać te pozytywne.
Spis treści
Zwierzęta wpływają na poczucie szczęścia człowieka, który jest wrażliwy na ich obecność. Przyjaźń z pupilem łagodzi niepokój, wywołuje zadowolenie i zwiększa poczucie bezpieczeństwa. Nie bez powodu psy, konie i delfiny stały się uzupełnieniem terapii różnych zaburzeń psychicznych. Dowiedz się więcej, kim jest zwierzę wsparcia emocjonalnego!
Adopcja zwierzęcia? Bądź na nią gotowy!
Z reguły opiekunowie psów, kotów czy innych zwierząt domowych doceniają walory szczególnej i bezwarunkowej przyjaźni ze strony zwierząt. Jeżeli jesteś w trakcie podejmowania decyzji o adopcji lub przyjęciu pod swój dach nowego przyjaciela, upewnij się, że Ty i Twoi współlokatorzy jesteście na to gotowi. Bo zwierzę to nie tylko radość, szczęście, zabawy i przytulanie. To poważny obowiązek, który przyjmujesz na siebie na kilka czy nawet kilkanaście lat. W momencie postanowienia o włączeniu psa, kota czy legwana do swojej rodziny przejmujesz całkowitą odpowiedzialność za zdrowie i życie tej istoty. Podejmuj więc świadome i długoterminowe wybory.
Sprawdź też leki, zioła i suplementy wspomagające dobry nastrój.
Jak człowiekowi pomaga wsparcie emocjonalne zwierząt?
Istnieje wiele schorzeń, w przypadku których wykorzystuje się wsparcie emocjonalne zwierząt. Tak naprawdę już w trakcie wojen psy zapewniały wsparcie emocjonalne żołnierzom. Obecnie terapie z udziałem psów, koni, a nawet delfinów są alternatywnymi metodami wspierającymi leczenie nadpobudliwości psychoruchowej, zespołu stresu pourazowego, autyzmu czy demencji. Polecam Ci także lekturę artykułu: Jak radzić sobie z lękiem?
Interakcje człowieka ze zwięrzetami wpływają na zwiększoną aktywność związków neurochemicznych w ludzkim mózgu. Obserwacje badawcze wskazują na zwiększoną produkcję oksytocyny (hormon o działaniu przeciwdepresyjnym) w odpowiedzi na wsparcie emocjonalne, które zapewnia pies. Substancja ta zwiększa dodatkowo poziom odczuwania empatii, ułatwia tworzenie więzi społecznych, zmniejsza niepokój, wywołuje uczucie zadowolenia, a nawet moduluje stany zapalne. Zobacz również artykuł: Jak myśleć pozytywnie, kiedy nic Cię nie cieszy?
Posiadanie psa może zwiększyć Twoją aktywność fizyczną. Zabawa i spacery nie tylko odrywają myśli od trudów codzienności, ale wymagają odrobiny wysiłku i ruchu. Nie ma lepszego i zdrowszego sposobu na podniesienie poziomu hormonów szczęscia jak połączenie ruchu i zabawy. W końcu nie tylko czekolada i seks, ale również śmiech i sport są bodźcami stymulującymi uwalnianie się endorfin w Twoim organizmie. Warto podkreślić, że zwierzę wsparcia emocjonalnego różni się od zwierząt wyszkolonych do wykonywania określonych zadań. Przykładem wyszkolonego zwierzęcia może być pies przewodnik, pomagający niewidomemu w przemieszczaniu się po ulicy lub pies policyjny.
Sprawdź też leki i tabletki na stres oraz uspokojenie.
Zwierzę do wsparcia emocjonalnego a prawo w USA
W niektórych stanach Stanów Zjednoczonych zwierzęta wsparcia emocjonalnego cieszą się przywilejami prawnymi, o ile właściciele wyrobią im specjalne certyfikaty ESA (emotional support animal). Dokument taki, który jest przypisany do konkretnej osoby i konkretnego zwierzęcia, uzyskuje się po wcześniejszej konsultacji z lekarzem psychiatrą. Medyk ocenia podczas konsultacji, czy wsparcie ze strony psa lub kota stanowi konieczność.
Podanie rodzaju zaburzenia nie jest niezbędne, ale dokument od psychiatry ma potwierdzać, że zaburzenie znajduje się w Podręczniku diagnostycznym i statystycznym zaburzeń psychicznych (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders).
- Suplement diety zawiera ekstrakt z szafranu, który wspomaga układ nerwowy.
- Suplement diety zawiera w sobie ekstrakt z korzenia różeńca górskiego.
- Suplement diety z inozytolem, L-tryptofanem, ekstraktem z kwiatu szafranu.
- Suplement diety zawiera ekstrakt z żeń-szenia indyjskiego, kapsułki.
Przykładem takich zaburzeń jest:
- depresja,
- lęki, niepokoje,
- nadpobudliwość psychoruchowa czy ADHD,
- zaburzenia poznawcze.
Rekomendacja psychiatry powinna zwierać wyjaśnienie, w jaki sposób życie lub aktywność chorego jest ograniczona przez dane zaburzenie oraz jak zwierzę wsparcia emocjonalnego ma pomóc w leczeniu. Poczucie dyskomfortu lub najzwyczajniej chęć posiadania zwierzęcia przy sobie nie będzie wystarczającym powodem do wydania takiego dokumentu.
Nie mniej istotne jest zapewnienie, że chory znajduje się obecnie w trakcie leczenia u specjalisty, który wydał właśnie to konkretne zaświadczenie. Certyfikaty uzyskane za opłatą przez portale internetowe mogą nie być akceptowane. Nawet jeśli internetowa usługa zawiera w pakiecie konsultację specjalisty, nie jest to lekarz prowadzący terapię osoby zainteresowanej. W praktyce, szczególnie w liberalnych stanach USA takich jak Kalifornia, internetowy wydruk wystarcza.
Sprawdź też, o czym świadczą wahania nastroju.
Po pozytywnej opinii zwierzę otrzymuje „licencję” (zwykle na 12 miesięcy) na określony czas, którą następnie można odnowić. Nie oznacza to jednocześnie, że po jej wygaśnięciu psa lub kota należy oddać! Jedyną tego konsekwencją jest to, że pies lub kot traci swój specyficzny immunitet.
A do czego upoważnia dokument ESA? Opiekunowie „pracujących” pupili mogą domagać się zwolnienia z wybranych restrykcji dotyczących zakwaterowania, czy to w hotelach, czy w wynajmowanych mieszkaniach, jak i w podróżach lotniczych (zwierze może przebywać na pokładzie samolotu, a nie w luku bagażowym). Pies taki na ogół może też wchodzić do restauracji czy sklepów, nawet jeżeli w miejscach takich obowiązuje zakaz wprowadzania zwierząt.
W Polsce instytucja zwierzęcia wsparcia emocjonalnego nie jest prawnie usankcjonowana.
Sprawdź też, jak radzić sobie ze stresem.
Podróże lotnicze z pupilem na pokładzie
Certyfikat staje się przydatny na przykład w trakcie podróży lotniczych lub w momencie wynajmu mieszkania w podróży. Linie lotnicze wymagają wypełnienia dodatkowych formularzy do 48 godzin przed wylotem. Jako że zwierzę wsparcia emocjonalnego nie zostaje specjalnie przeszkolone, przewoźnik wymaga obszernej dokumentacji przed dopuszczeniem pupila do podróży. Właściciel musi potwierdzić m.in. że zwierzę jest szczepione, zdrowe i nie stanowi zagrożenia dla innych. Znany jest przypadek pitbula zarejestrowanego jako zwierzę wsparcia, który ugryzł 2 pracowników Delta Air Lines w 2018 roku. Po tym epizodzie linie zakazały wprowadzania pitbulów i podobnych ras psów na pokład przedziału pasażerskiego samolotu. Inne wymagania dotyczą zwierząt „specjalistycznych”, tzw. service dogs, czyli np. psów przewodników czy zwierząt towarzyszących ludziom chorym na padaczkę. Tu przepisy wewnętrzne linii lotniczych są mniej restrykcyjne.
Zwierzęta ESA nie muszą mieć specjalnego oznaczenia ani przywieszki wskazującej na ich rolę, ale są specjalne kamizelki stworzone z myślą o nich. Badaczka A. Laurent-Simpson zwraca uwagę na psychologiczny wymiar decyzji o oznaczeniu zwierzęcia wsparcia emocjonalnego – to tak naprawdę wybór pomiędzy utratą niewidocznej natury zaburzenia, a ujawnieniem choroby przed społeczeństwem, którego system wartości ukierunkowany jest na sukces.
Jak wygląda sytuacja w momencie szukania zakwaterowania?
Zgodnie z amerykańską ustawą Fair Housing Act (FHA) właściciele nie mogą dyskryminować osób podróżujących ze zwierzętami ESA. Chodzi o miejsca, w których normalnie przebywanie ze zwierzęciem nie jest dozwolone. Tak naprawdę każde zwierzę, każdej rasy może być brane pod uwagę jako zwierzę oferujące wsparcie emocjonalnie.
Zwierzę wsparcia emocjonalnego w czasie pandemii
Świat może być stresującym miejscem, a zmartwienia życia codziennego bywają przytłaczające, zwłaszcza w dobie pandemii. Żeby poradzić sobie z tymi uczuciami, wiele osób szuka pocieszenia w zwierzętach domowych, które zapewniają wsparcie nie tylko osobom chorym. Obecnie postrzega się je jako agentów socjalizacji i dostawców wsparcia społecznego. Przebywanie z pupilem w pustym domu pomaga radzić sobie z samotnością i w znacznym stopniu poprawia samopoczucie. Przeczytaj także artykuł: Zaburzenia adaptacyjne: jak oswoić zmianę w życiu?
Zwierzę w domu może mieć pozytywny wpływ na Twoje serce. Przykładowo, koty obniżają poziom stresu − głaskanie i mruczenie kota daje efekt uspokajający. Liczne badania i sondaże przeprowadzone w Wielkiej Brytanii wykazały, że ludzie (zwłaszcza kobiety) wolą spać ze swoimi kotami niż ze swoimi partnerami. Niedawne badanie przeprowadzone przez Mayo Clinic Center wskazuje, że 41% właścicieli kotów spało lepiej dzięki ich obecności. Nie jest to regułą. Wiele zależy od charakteru pupila i jego wieku. Z czasem zwierzęta potrafią dostosować się do rytmu snu właściciela, ale zdarzają się odstępstwa od tej reguły. Mimo wszystko wykazano, że koty łagodzą stres na wiele różnych sposobów, po prostu będąc sobą. Kontakt z kotem może spowodować, że Twoje ciało zacznie wytwarzać hormony obniżające poziom stresu. Dzięki temu spada tętno i ciśnienie krwi, a poziom lęku normalizuje się.
Dodatkową korzyścią, która wynika z posiadania kota, jest jego towarzystwo i pozytywny wpływ tej przyjaźni na zdrowie psychiczne. Posiadanie kota może pomóc ludziom zwalczać samotność i zapewnia jakiś cel. Gdy zwierzę reaguje na Ciebie, polega na Tobie i kocha Cię w tak prosty i bezinteresowny sposób, odczuwasz wiele pozytywnych bodźców. Jeśli doświadczasz negatywnych emocji w relacjach międzyludzkich, więź z pupilem będzie przyjemną odskocznią.
Koty mają reputację zwierząt powściągliwych i mniej przywiazanych do ludzi. Jednak znane są przypadki, gdy ocaliły życie swoich właścicieli. Jeden z kotów w Wielkiej Brytanii zawsze ostrzega swojego właściciela, gdy zbliża się atak epilepsji. Rozpowszechniła się także historia kota z Montany, który obudził właścicieli, gdy zaczęła przeciekać rura gazowa. Strażacy powiedzieli parze, że dom mógłby wylecieć w powietrze, gdyby nie interwencja kota.
Sprawdź też zioła na depresję i nerwicę.
Dom tymczasowy czy pełna adopcja?
Wbrew pozorom adopcja zwierzaka nie jest łatwa i wymaga spełnienia odpowiednich warunków.
Zanim podejmiesz decyzję odpowiedz sobie na kilka ważnych pytań:
- Czy Twoi współlokatorzy lub domownicy lubią i akceptują zwierzęta?
- Czy masz czas, chęci i środki, żeby zapewnić zwierzęciu wymaganą opiekę?
- Czy masz przyjaciela, który zaopiekuje się pupilem w czasie Twojego wyjazdu?
Poza licznymi korzyściami, które zapewnia posiadanie czworonożnego przyjaciela, nie można zapominać o obowiązkach. Decydując się na adopcję czy zapewnienie tymczasowego lokum, musisz pomyśleć również o komforcie zwierzaka. Niektóre rasy psów czy nawet konkretne jednostki są bardziej aktywne i wymagające − każdy pies ma swoją osobowość i charakter. Codzienna dawka ruchu jest niezbędna, żeby utrzymać je w dobrej kondycji zarówno fizycznej, jak i psychicznej. Jednak jork czy niewielki jamnik nie będzie potrzebował tylu godzin biegania co hasky czy bokser.
Koty domowe również potrzebują ruchu, codziennej zabawy, miejsc, po których mogą się wspinać, czystej kuwety i regularnej pielęgnacji, np. czesania sierści. Zanim zdecydujesz się na pełną adopcję, wypróbuj inne opcje. Możesz na jakiś czas zaopiekować się psem czy kotem przyjaciela lub sąsiadki, żeby zobaczyć, jak sprawdzasz się w roli opiekuna. W czasie pandemii popularnym rozwiązaniem stały się też domy tymczasowe, a więc przygarnięcie zwierzęcia ze schroniska i pełna opieka nad nim do czasu, zalezienia podopiecznemu stałego domu.
Źródła:
- Laurent-Simpson A.: Considering the Emotional Support Animal: The “Pharmaceuticalization” of Companion Animals. W: Animals in Human Society [online], str. 43, 2016 [dostęp: 18.12.2020]. Dostępny w Internecie: https://books.google.pl/books?id=uqy6CgAAQBAJ&pg=PR7&source=gbs_selected_pages&cad=2#v=onepage&q&f=false
- How to Certify an Emotional Support Dog. W: ESA Doctors [online] Aktualizacja: 01.02.2020 [dostęp: 18.12.2020]. Dostępny w Internecie: https://esadoctors.com/how-to-certify-an-emotional-support-dog/
- Chelsy Ranard: The Catnip Times. How Cats Help Improve Mental Health. W: AKC REUNITE [online]. [dostęp: 18.12.2020]. Dostępny w Internecie: https://www.akcreunite.org/catsimprovementalhealth/
- Suplement diety z ekstraktem z nasion szarfanu i witaminami B6 oraz B12.
- Suplement diety zawiera aminokwas L-tryptofan, który poprawia jakość snu.
- Suplement diety w kapsułkach z ekstraktem z korzenia różeńca górskiego.
- Suplement diety z ekstraktem z korzenia ashwagandhy z witanolidami.
Najnowsze artykuły
Zdrowie psychiczne
Kortyzol (hormon stresu) – czym jest? Normy i objawy zbyt dużego kortyzolu
Kortyzol, czyli hormon stresu, jest wytwarzany przez komórki kory nadnerczy. Jego poziom można wyznaczyć z próbki krwi, moczu lub śliny. Sprawdź wskazania do badania kortyzolu.
Antykoncepcja
Czy tabletki antykoncepcyjne poprawiają cerę?
Zastanawiasz się, czy tabletki antykoncepcyjne mogą poprawić stan Twojej skóry? Przeczytaj nasz artykuł i poznaj odpowiedzi na nurtujące Cię pytania.
Problemy z seksem
Przedwczesny wytrysk – przyczyny i leczenie. Jak przedłużyć stosunek?
Przedwczesny wytrysk to zaburzenie seksualne mężczyzn, które można leczyć za pomocą środków farmaceutycznych, psychoterapii lub technik behawioralnych. Sprawdź, jak można przedłużyć stosunek.
Choroby intymne
Podrażnienia i otarcia okolic intymnych – jakie są przyczyny i jak sobie z nimi radzić?
Otarcia i podrażnienia miejsc intymnych u kobiet są wynikiem noszenia zbyt ciasnej bielizny i mikrourazów powstających podczas stosunku seksualnego. Sprawdź, jakie są sposoby na ich złagodzenie.
Choroby intymne
Mdłości przed okresem – o czym świadczą i jak sobie z nimi radzić?
Mdłości przed okresem mogą być związane z zespołem napięcia przedmiesiączkowego (PMS). Sprawdź, jakie są objawy PMS i inne przyczyny mdłości przed spodziewaną miesiączką.
Choroby intymne
Plamienie przed okresem – co oznacza plamienie przed miesiączką?
Plamienie przed miesiączką często wzbudza niepokój. Może wynikać m.in. ze zmian hormonalnych, polipów, urazów powstałych podczas stosunku seksualnego lub być wczesnym objawem ciąży.
Zdrowie psychiczne
Depresja – przyczyny, objawy i leczenie. Jak pomóc osobie z depresją?
Wszystko na temat depresji. Poznaj najczęstsze objawy, skuteczne strategie walki z depresją oraz różnorodne aspekty leczenia tego trudnego stanu psychicznego.
Zdrowie psychiczne
Jak poprawić koncentrację? Sposoby na problemy z koncentracją
Problemy z koncentracją mogą negatywnie wpływać na produktywność i jakość życia. W artykule wyjaśniamy, jak poprawić swoją koncentrację i w jaki sposób skutecznie walczyć z rozproszeniem uwagi.
Przeczytaj także
Zdrowie psychiczne
Depresja – przyczyny, objawy i leczenie. Jak pomóc osobie z depresją?
Wszystko na temat depresji. Poznaj najczęstsze objawy, skuteczne strategie walki z depresją oraz różnorodne aspekty leczenia tego trudnego stanu psychicznego.
Seks i emocje
Choroba afektywna dwubiegunowa dotyka nawet 2% społeczeństwa
Nagłe zmiany nastrojów – to główne objawy choroby afektywnej dwubiegunowej. Czym jeszcze charakteryzuje się to schorzenie? Kto jest na nie narażony? Sprawdź!
Seks i emocje
Klaustrofobia − skąd bierze się strach przed zamkniętymi pomieszczeniami?
Klaustrofobia polega na unikaniu zamkniętych przestrzeni lub ograniczonych obszarów. Skąd bierze się nieuzasadniony lęk? Jak się leczyć? Dowiedz się więcej!
Seks i emocje
Ortoreksja − niezdrowa obsesja na punkcie zdrowego odżywiania
Nadmierne skupianie się nad jakością spożywanych produktów i niepokój po zjedzeniu niektórych pokarmów nosi nazwę ortoreksji. Na czym dokładnie polega to zaburzenie? Dowiedz się więcej!
Seks i emocje
Wahania nastroju − czy to objaw depresji?
Wahania nastroju mogą świadczyć o depresji lub innych chorobach. Jak sobie z nimi radzić? Co zrobić, by poprawić nastrój i samopoczucie? Kiedy trzeba zgłosić się po fachową pomoc? Sprawdź!
Seks i emocje
Strach przed lataniem − jak pokonać go przed wakacjami?
Paraliżuje Cię myśl o lataniu samolotem? Dowiedz się, jak to zmienić. Poznaj statystyki i istotne fakty. Sprawdź, jak zmniejszyć stres i odzyskać równowagę psychiczną!
Seks i emocje
Syndrom Zosi Samosi − do czego prowadzi nadmierny perfekcjonizm?
Jesteśmy stale bombardowani reklamami i bilbordami prezentującymi ludzi sukcesu. Nieustannie widzimy portrety zadbanych, młodych i pięknych osób. Sami też chcemy tacy być. Czy słusznie?
Seks i emocje
Trudne słowo na „n”, czyli jak być asertywnym w pracy?
Chcesz lepiej porozumiewać się w pracy? Masz problem z odmawianiem szefowi, dlatego często przyjmujesz na siebie za dużo obowiązków? Sprawdź, jak to zmienić!
Więcej artykułów na ten temat
Nerwica żołądka – przyczyny, objawy i leczenie
· 6 minut czytaniaNerwica żołądka nie ma podłoża w przyczynach organicznych, lecz w emocjonalnych. Objawy pojawiają się na skutek silnego stresu. Bardzo dobre rezultaty daje leczenie objawowe połączone z psychoterapią.
Trening autogenny Schultza − medytacja podobna do hipnozy leczy nerwice!
· 3 minuty czytaniaJeśli żyjesz w ciągłym stresie i napięciu, dowiedz się, czym jest trening autogenny Schultza. Sprawdź, na czym polega to rozwiązanie i komu się je poleca!
Jak opanować stres? Przyczyny, objawy i skutki stresu
· 7 minut czytaniaNadmierny stres osłabia funkcje mobilizacyjne organizmu, generując negatywne skutki psychologiczne, behawioralne oraz zdrowotne. W leczeniu stresu pomoże terapia lub rozwiązania farmakologiczne.