Chrypka u dziecka – jak rozpoznać przyczynę i skutecznie leczyć?

Ochrypły głos brzmi głęboko, szorstko i zgrzytliwie. Chrypka występuje wówczas, gdy dochodzi do zmiany budowy lub funkcjonowania strun głosowych będących elementami krtani. Zmiana głosu jest zwykle przemijająca, a przedłużające się epizody chrypki powinny zostać poddane wnikliwej ocenie lekarskiej. Dowiedz się, o czym może świadczyć ciągła chrypka u dziecka.

Co oznacza chrypka u dziecka?

Pojawienie się chrypki u dziecka jest częstym objawem podrażnienia lub uszkodzenia strun głosowych na skutek czynników infekcyjnych, chemicznych lub mechanicznych. Uszkodzone struny głosowe wibrują w zaburzony sposób, który uniemożliwia uzyskanie czystego i gładkiego głosu. Chrypka u dziecka nie zawsze oznacza chorobę. Zmianę barwy głosu, w wyniku naturalnych procesów, można zaobserwować m.in. podczas mutacji głosu u dojrzewających chłopców.

Chrypka u dziecka – przyczyny

Najczęstszą przyczyną nagłego wystąpienia chrypki u dziecka jest ostre zakażenie wirusowe. Chrypka jest jednym z objawów ostrego zapalenia górnych dróg oddechowych wywoływanych przez wirusy. Specyficzny patogen bakteryjny, który może atakować krtań, to Haemophilusinfluenzae typu B. Jest on przyczyną ostrego zapalenia nagłośni u dzieci.

Do wystąpienia zarówno ostrej, jak i przewlekłej chrypki mogą przyczyniać się również: obrzęk alergiczny krtani, podrażnienie przez dym tytoniowy i substancje chemiczne oraz nadużywanie głosu.

Chrypka u dziecka bez innych objawów zwykle ma postać przewlekłą. Jej przyczyny to m.in.:

• guzki głosowe – powstają jako efekt przewlekłego wysiłku głosowego i są dość częste u dzieci, które śpiewają,
• brodawczaki krtani – powstają w efekcie zakażenia ludzkim wirusem brodawczaka (HPV),
• wiotkość krtani – wrodzona wada krtani,
• naczyniak podgłośniowy krtani – wrodzone zaburzenia naczyniowe ujawniające się w pierwszych tygodniach życia jako kaszel, stridor, chrypka i duszność,
• złośliwe nowotwory krtani – u dzieci występują bardzo rzadko, 
• uszkodzenie krtani podczas intubacji,
• uszkodzenie nerwu krtaniowego wstecznego, np. podczas operacji usunięcia tarczycy,
• osłabienie mięśni, np. w przebiegu miastenii,
• refluks żołądkowo-przełykowo-gardłowy.

Co można stosować na chrypkę u dziecka?

Jak wyleczyć chrypkę u dziecka? Należy zacząć od określenia przyczyny problemu. Jeśli chrypce towarzyszą ból, drapanie w gardle lub inne objawy infekcji górnych dróg oddechowych, należy w pierwszej kolejności leczyć chorobę infekcyjną. Preparaty na ból gardła u dzieci mogą mieć postać syropów, sprayów, pastylek i tabletek do ssania oraz lizaków.

• Składniki aktywne w preparatach na chrypkę i ból gardła u dzieci to m.in.: lidokaina, benzokaina czy benzydamina. Dużą popularnością cieszą się ekstrakty roślinne zawierające wyciąg z porostu islandzkiego i z szałwii. Zanim podasz preparat na chrypkę i ból gardła swojemu dziecku, zapoznaj się z ulotką i upewnij się, że substancja jest dla niego bezpieczna.
• Jeśli chrypce towarzyszy utrudnione oddychanie, konieczne może być stosowanie sterydów wziewnych, doustnych lub w ciężkich przypadkach – podawanych drogą dożylną w warunkach szpitalnych.
• Długotrwała chrypka, jako efekt wad anatomicznych krtani, guzków głosowych i innych guzów, często wymaga leczenia chirurgicznego.

Domowe sposoby na chrypkę u dziecka

Domowe sposoby łagodzenia chrypki odnoszą się głównie do przypadków, w których dolegliwość jest spowodowana infekcją lub czynnikami drażniącymi. Zaliczają się do nich:

• odpowiednie nawodnienie dziecka – podawaj dziecku ciepłe, ale nie gorące, płyny,
• unikanie wysiłku głosowego – unikanie krzyku, śpiewania i głośnego mówienia,
• ograniczenie ekspozycji na szkodliwe czynniki, zwłaszcza na dym tytoniowy, alergeny i zanieczyszczenie powietrza,
• dbanie o odpowiednią wilgotność powietrza w domu.

Ile trwa chrypka u dziecka?

Chrypka u dziecka trwa tak długo, jak działa czynnik wpływający na budowę i funkcjonowanie strun głosowych. Chrypka ostra występuje do dwóch tygodni i ustępuje bez pozostawiania trwałych zmian w barwie głosu. Przedłużająca się ponad dwa tygodnie chrypka przewlekła również może ustąpić bez śladu, ale czasem pozostawia niewielki ubytek głosu. W przypadku wrodzonych wad krtani i miastenii chrypka może nie ustępować, a nawet się pogłębiać.

Podsumowanie

Jeśli Twoje dziecko ma chrypkę, która ulega pogorszeniu lub nie ustępuje w ciągu dwóch tygodni, skonsultuj się z lekarzem pierwszego kontaktu. Choć główną przyczyną chrypki są infekcje, to za problemem może stać szereg innych przyczyn. Zdarza się, że nieunikniona jest konsultacja z logopedą czy z otolaryngologiem.

Źródła:

1. Kawalec W., Grenda R., Kulus M., Pediatria, wyd.II, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa, 2018
2. Dutsch-Wicherek M., Chrypka u dzieci, https://www.mp.pl/pediatria/artykuly-wytyczne/artykuly-przegladowe/319195,chrypka-u-dzieci, [dostęp: 19.02.2025 r.]
3. Jones J., Zalvan C.H., Common causes of hoarseness in children, https://www.uptodate.com/contents/common-causes-of-hoarseness-in-children#topicContent, [dostęp: 19.02.2025 r.]