Kwasowa erozja szkliwa − jak kwaśna dieta może niszczyć Twoje zęby

Kwasowa erozja szkliwa może powstać pod wpływem kwasów pochodzących z diety lub tych, które wytwarza Twój organizm. Często problem ten dotyka bulimików, u których częste wymioty niszczą zęby. Niestety, utrata szkliwa jest procesem nieodwracalnym. Zobacz, czym jest erozja szkliwa i co ją powoduje.

Jakie kwasy powodują erozje szkliwa?

Proces erozji to zjawisko chemicznego rozpuszczania lub chelacji, które polega na przewlekłej, zlokalizowanej i niebolesnej utracie twardych tkanek zęba. Jest ona spowodowana przez kwasy, które nie pochodzą z ogniska próchnicowego. Utrata szkliwa, a następnie zębiny, jest niestety procesem nieodwracalnym.

Kwasy, które powodują zniszczenie tkanek, pochodzą głównie z diety lub z leków przyjmowanych doustnie (są to tzw. kwasy pochodzenia zewnętrznego) lub są produkowane przez organizm w trakcie refluksu żołądkowo-przełykowego czy podczas przewlekłych wymiotów, np. u bulimików (te kwasy nazywamy kwasami pochodzenia wewnętrznego).

Sprawdź też, jak używać nici dentystycznych.

Jak powstają ubytki w szkliwie?

Żeby powstał ubytek w szkliwie musi dojść do takiej sytuacji, kiedy na tkanki zęba będzie oddziaływać kilka czynników jednocześnie. Duże znaczenie mają nie tylko czynniki chemiczne i ogólny stan zdrowia, ale też  czynniki biologiczne, behawioralne, nawyki, a nawet status socjoekonomiczny. Nie bez znaczenia jest czas ich wzajemnego odziaływania.

Sprawdź też, skąd bierze się próchnica.

Jak wygląda zmiana erozyjna?

Są to płaskie, gładkie ubytki na różnych powierzchniach zębów (wargowej, językowej, żującej, siecznej podniebiennej czy językowej).

W zależności od ciężkości zmiany możemy je podzielić wg wskaźnika O’Sullivana na:

0 − szkliwo prawidłowe

1 − zmatowienie powierzchnia szkliwa ale bez utraty konturu

2 − utrata konturu powierzchni szkliwa

3 − utrata szkliwa z odsłonięciem zębiny

4 − utrata szkliwa i zębiny

5 − utrata szkliwa i zębiny tak duża, ze następuje już odsłonięcie miazgi

To, gdzie znajduje się ubytek, pozwala określić przyczynę zakwaszenia środowiska jamy ustnej. U pacjentów, u których czynnikiem sprawczym erozji jest nadmierne spożycie kwaśnych, gazowanych napoi lub nadmiernych ilości kwaśnego jedzenia, będą one znajdować się na powierzchni wargowej zębów przednich szczęki. Erozje takie nazywane są erozjami dietetycznymi.

Z kolei, gdy przyczyną erozji są kwasy wewnątrzpochodne, czyli refluks czy wymioty, to zmiany zlokalizowane będą na powierzchni podniebiennej zębów szczęki ina powierzchniach żujących i policzkowych zębów bocznych żuchwy.

Zmiany różnią się także w zależności od stopnia jej zaawansowania. W 1. stadium, ubytki erozyjne są trudne do wykrycia. Rozpoczynają się od zmiany struktury szkliwa, które prawidłowo jest zbudowane z pojedynczych pryzmatów. W trakcie powstania ubytku wypłukują się, przez co szkliwo staje się bardziej porowate, mniej usieciowane i słabo wysycone składnikami mineralnymi. Zmiana jest błyszcząca, ale równie dobrze powierzchnia szkliwa może zmatowieć. Na powierzchni żującej możesz zaobserwować zaokrąglone zagłębienia.

W trakcie rozwoju zmiany, staje się ona szersza, ale co ważne, dalej pozostaje płytka. Na brzegu siecznym z kolei powstają szczelinowate zagłębienia. Przez cienką warstwę przeziernego szkliwa zaczyna prześwitywać kolejna warstwa zęba, zębina. Coraz głębsza utrata tkanek twardych zęba może sięgnąć nawet rogów komory miazgi i w ostateczności doprowadzić do jego obumarcia.

Sprawdź też, jak prawidłowo wykonać płukanie jamy ustnej.

Jeżeli ząb wcześniej był leczony zachowawczo i posiada wypełnienie z materiału kompozytowego, to brzegi wypełnienia mogą wznosić się ponad poziom tkanek naturalnych zęba. Guzki w trzonowcach i przedtrzonowcach ulegają całkowitej eliminacji. W tym miejscu widać nieckowate zagłębienia.

Co ciekawe, ubytki szkliwa przy dziąsłach wyglądają zupełnie inaczej. W badaniu klinicznym, charakterystyczne jest to, że rąbek szkliwa przy samym brzegu szyjki pozostaje bez zmiany. Dzieje się tak, bo z kieszonki  dziąsłowej wydostaje się płyn, który łagodzi erozję. Ciągłe obmywanie tego miejsca płynem, który jest bogaty w substancję mineralne, powoduje, że cienka warstwa szkliwa, tuż przy samym dziąśle, pozostaje niezmieniona.

Jak reaguje ząb z kwasowa erozją?

Taki ząb przyczynowy, na którym lekarz rozpoznał zmiany erozyjne, może reagować nadwrażliwością na bodźce: termiczne, zmiany ciśnienia, mechaniczne czy chemiczne. Dolegliwości te są szczególnie zauważalne, jeżeli proces erozji postępuje szybko i gwałtownie. Wtedy to szybciej dochodzi do szerokiego odsłonięcia kanalików zębiny.

Zobacz też, jak wybielanie zębów wpływa na szkliwo w artykule: Czy wybielanie zębów jest szkodliwe? Cena za hollywoodzki uśmiech