Zespół abstynencyjny − jak go przetrwać?

Około 76,3 milionów ludzi na całym świecie cierpi na zaburzenia związane z nadużywaniem alkoholu. Prowadzi to do 1,8 milionów zgonów rocznie.

Delirium tremens − biała gorączka alkoholowa

Delirium Tremens (DT) należy do najbardziej groźnych objawów odstawienia alkoholu. Może potencjalnie doprowadzić do śmierci chorego, chyba że lekarz szybko postawi diagnozę i od razu podejmie leczenie. Biała gorączka występuje stosunkowo rzadko − w populacji ogólnej wynosi mniej niż 1%. U pacjentów z uzależnieniem od alkoholu wynosi prawie 2%.

Delirium to kombinacja ciężkich objawów odstawienia alkoholu i majaczenia z pobudzeniem, a czasem halucynacją. Charakteryzuje się szybkim początkiem i zmiennym przebiegiem z zaburzeniami na poziomie świadomości, poznania, motoryki i cyklu snu. U osób z białą gorączką alkoholową często współwystępuje choroba wątroby, co wpływa na wybór leczenia i jego wynik.

Białą gorączkę alkoholową rozpoznaje się, kiedy pacjent:

• ma wyraźne lub skokowe zmiany stanu psychicznego.
• jest zdekoncentrowany − mierzy się to za pomocą badania wzrokowego lub słuchowego.
• ma zdezorganizowane myślenie lub zmieniony poziom świadomości.

Sprawdź też, jak alkohol wpływa na serce.

Konieczna jest także ocena czynników ryzyka i badania pod kątem innych możliwych chorób współtowarzyszących. Karta diagnostyczna umieszczona w ICD-10 i DSM-5 zawiera listę objawów odstawiennych i tych, które wskazują na wystapienie delirium.

Lista objawów odstawiennych

• drżenie języka, powiek, rąk lub wyciągniętych ramion,
• zwiększona potliwość,
• nudności i wymioty,
• tachykardia lub nadciśnienie,
• nadpobudliwość psychoruchowa,
• ból głowy,
• bezsenność,
• złe samopoczucie lub osłabienie,
• przemijające słuchowe lub dotykowe iluzje i halucynacje,
• lęk.

Sprawdź też, czym jest zatrucie alkoholowe.

Lista objawów delirium

• „zmętnienie” świadomości, czyli zmniejszona świadomość otoczenia z pogorszoną zdolnością skupienia się, utrzymania lub zmiany uwagi,
• zaburzenia funkcji poznawczych,
• zaburzenia psychomotoryczne, zaburzenia snu lub jego cyklu,
• szybkie pojawianie się objawów i ich wahania w trakcie dnia.

Zgodnie z kartą diagnostyczną ICD-10, żeby możliwe było postawienie diagnozy, muszą wystąpić przynajmniej 3 symptomy z wyżej wymienionych. Karta diagnostyczna DSM-5 mówi o przynajmniej 2 symptomach.

Sprawdź też, co się dzieje z żołądkiem podczas picia alkoholu.

Przygotowanie do odstawienia

Celem terapeutycznego odstawienia alkoholu jest rozpoczęcie procesu całkowitej i trwałej abstynencji.

Terapia nie przyniesie skutku, jeśli:

• brakuje dalszego planu terapeutycznego i społecznego po odstawieniu alkoholu,
• obecne trudności społeczne, zawodowe lub emocjonalne nie zostaną zrozumiane i odpowiednio „zaopiekowane”,
• u chorego nie ma pragnienia dalszej abstynencji po odstawieniu.

Na poziomie klinicznym wielokrotne i nieskuteczne próby abstynencji prowadzą do coraz poważniejszych objawów odstawienia i zwiększonego ryzyka powikłań. Na poziomie neuropsychologicznym powtarzające się epizody odstawienia wpływają negatywnie na kontrolę motywacyjną, kontrolę hamującą (samokontrolę), elastyczność poznawczą i na podejmowanie decyzji. Dodatkowo obniżają zdolności społeczne. Wszystkie te zaburzenia mogą obniżyć poziom skuteczności narzędzi terapeutycznych, powszechnie stosowanych w leczeniu. Chodzi głównie o wywiady motywacyjne.

Sprawdź też, jak alkohol wpływa na efektywność treningów.

Dlatego przygotowanie się do odstawienia alkoholu to kluczowa kwestia. Bez tego nie można liczyć na długotrwałą abstynencję. Najlepiej dążyć do osiągnięcia 2 celów: żeby okres wycofania był jak najbardziej komfortowy i żeby zapewnić choremu opiekę w trakcie i po odstawieniu.

Leczenie ambulatoryjne czy szpitalne?

Odstawienie alkoholu może być planowane jako leczenie ambulatoryjne lub szpitalne. Leczenie ambulatoryjne ma pewne zalety, takie jak: utrzymanie kontaktu ze środowiskiem społecznym i zawodowym, uczenie się abstynencji w „prawdziwym życiu”. Dodatkowo jest mniej stygmatyzujące i wiążą się z nim niższe koszty. Jednak istnieje też szeroki zakres przeciwwskazań co do leczenia ambulatoryjnego, w tym: nieprawidłowe wyniki laboratoryjne, brak sieci wsparcia, wysokie ryzyko wystąpienia delirium tremens, napadów padaczkowych lub innych ciężkich objawów towarzyszących.

Tak więc, odstawienie w przypadku ciężkiego alkoholizmu jest często zarządzane bezpośrednio w szpitalu. Jest on uznawany za miejsce bezpieczniejsze i powinien zapewnić kompleksową opiekę.

Jak przetrwać zespół abstynencyjny?

Żeby dobrze przygotować się do odstawienia używki przy chorobie alkoholowej, możesz kierować się tymi wskazówkami.

1.Przed rozpoczęciem odstawienia warto zmniejszyć spożycie alkoholu lub przynajmniej je ustabilizować. Dzięki temu objawy mogą być mniej dotkliwe, a ryzyko powikłań niższe.

2. Aby zapobiec ciężkiemu AWS, jako profilaktykę zaleca się przyjmowanie tiaminy (witaminy B1) i kwasu foliowego. Najlepiej sięgnąć po wybrany kompleks witamin z grupy B: Witamina B-Complex Dr. Max, Singularis Superior Witamina B-complex Organic lub Swanson Balance B-200 suplement diety. W odniesieniu do wymaganej dawki tiaminy w leczeniu AWS, zaleca się ok. 10 0mg tiaminy i 1 mg kwasu foliowego dziennie. Jednak w każdym przypadku należy to skonsultować z lekarzem.

3. Około 30% pacjentów z AUD ma hipomagnezemię, czyli niedobór magnezu. Stan ten może zwiększać ryzyko wystąpienia AWS w przypadku nagłego zaprzestania spożywania alkoholu. W związku z tym przed odstawieniem alkoholu osoby z takim niedoborem powinny pomyśleć o doustnej suplementacji magnezu.

4.Przed planowaną abstynencją należy zbadać organizm pod kątem chorób współistniejących (np. kardiomiopatii, alkoholowej choroby wątroby, napadów padaczkowych lub delirium tremens w trakcie wcześniejszego odstawienia), żeby dostosować leczenie monitorujące i farmakologiczne.

Zobacz również: Współuzależnienie od alkoholu. Gdy alkoholizm to choroba całej rodziny...

Źródła:

1. G. Airagne, G.Ducoutumany, B.Laffy-Beaufils, A.-L.Le Faou, F.Limosin, Alcohol withdrawal syndrome management: Is there anything new?, La Revue de Médecine Interne, Volume 40, Issue 6, June 2019, Pages 373-379.
2. Alcohol withdrawal syndrome: Mechanisms, manifestations, and management, September 2016, Acta Neurologica Scandinavica 135(1).
3. Delirium Tremens (DT): Assessment and Management, May 2018, Journal of Clinical and Experimental Hepatology 8(4).