Mastalgia – jakie są główne przyczyny bólu piersi i kiedy warto skonsultować się z lekarzem?

29. 11. 2024 · 6 minut czytania

Mastalgia, czyli ból piersi, jest najczęstszą dolegliwością piersi i może dotyczyć nawet 70% kobiet w ciągu ich życia. Sprawdź, co oznacza ból piersi i jaka może być jego przyczyna.

Aleksandra Furmańczyk
Aleksandra Furmańczyk
Mastalgia – jakie są główne przyczyny bólu piersi i kiedy warto skonsultować się z lekarzem?

Ból piersi (mastalgia) to dość częsta dolegliwość zgłaszana przez kobiety. Dane wskazują, że nawet 2/3 kobiet może w swoim życiu doświadczyć bolesności piersi o różnym stopniu nasilenia. Dolegliwości mogą mieć charakter cykliczny lub niecykliczny. Zdarza się również, że przyczyna problemu nie jest związana z samą piersią, a zotaczającymi ją tkankami. Dowiedz się, co może oznaczać ból piersi. 

Co to jest mastalgia? 

Mastalgia jest terminem medycznym stosowanym do określenia bólu piersi. Dolegliwość dotyczy zwykle osób w wieku od 15 do 40 lat, ale kobiety w okresie okołomenopauzalnym oraz po menopauzie również mogą jej doświadczać. Co ważne, ból piersi może dotyczyć nie tylko kobiet, ale także mężczyzn, transpłciowych kobiet oraz transpłciowych mężczyzn. 

  • Mastalgia może mieć nasilenie od łagodnego dyskomfortu do bardzo silnego bólu, który znacznie upośledza codzienne funkcjonowanie. Dolegliwość może być stała lub mieć charakter cykliczny, nawracający.  
  • Termin mastalgia jest czasem zamiennie używany z terminem mastodynia. Oba opisują ból piersi i w literaturze medycznej są często używane zamiennie. Mastodynią częściej określa się miejscowy ból piersi związany ze współistnieniem obrzęku i powiększenia gruczołu. 

Jakie są rodzaje mastalgii? 

Medyczne źródła rozróżniają zwykle trzy rodzaje bólu piersi. 

Mastalgia cykliczna 

Mastalgia niecykliczna 

Bóle klatki piersiowej rzutujące na pierś 

Związana z cyklem miesiączkowym 

Niezwiązana z cyklem miesiączkowym 

Niezwiązane z cyklem miesiączkowym 

Dotyczy głównie kobiet w wieku reprodukcyjnym 

Dotyczy głównie kobiet w wieku okołomenopauzalnym 

Dotyczy głównie kobiet >40 r.ż. 

Ma związek z hormonami 

Etiologia wieloczynnikowa 

Ma związek ze zmianami zwyrodnieniowymi i kostno-stawowymi klatki piersiowej 

 

Sprawdź powiązane kategorie

Ból piersi – przyczyny 

Najczęstszą przyczyną bólu piersi jest mastalgia cykliczna, czyli związana z cyklem miesiączkowym. Bóle są zwykle obustronne i często dotyczą górnych zewnętrznych kwadrantów piersi. Dolegliwości pojawiają się w fazie lutealnej cyklu, kiedy to pod wpływem hormonów płciowych dochodzi do gromadzenia płynów. Bóle ustępują wraz z początkiem miesiączki, ale nawracają w kolejnych cyklach, co jest uciążliwe i wpływa na codzienną aktywność. Czynnikami ryzyka cyklicznego bólu piersi otyłość i nadmierne spożycie soli. 

Mastalgia niecykliczna nie jest związana z miesiączką. Jej przyczyną może być stosowanie antykoncepcji hormonalnej, terapii hormonalnej w okresie menopauzy lub niektórych leków (SSRI, haloperidol, spironolakton, digoksyna). Dolegliwości mogą być obustronne, chociaż zdecydowanie częściej lokalizują się w jednej piersi. Ból nie ma stałego schematu: może pojawiać się i znikać, być przewlekły lub ustępować, a także okresowo, ale nie cyklicznie, nawracać. Niecykliczny ból piersi może być spowodowany również przez: 

  • Ciążę, 
  • Uraz, 
  • Zmiany naczyniowe, 
  • Stan zapalny (np. zapalenie gruczołu mlekowego), 
  • Blizny pooperacyjne, 
  • Duży rozmiar piersi – zarówno przez naturalną tkankę gruczołową, jak i implanty, 
  • Przebycie radioterapii, 
  • Obecność złośliwych i niezłośliwych guzów w piersi (np. cysty piersi, włókniakogruczolaki, rak piersi), 
  • Noszenie źle dopasowanego biustonosza (zbyt luźnego lub zbyt ciasnego), 
  • Złe wsparcie biustu podczas aktywności fizycznej. 

Do niecyklicznego bólu piersi przyczynia się karmienie piersią. U młodych mam może pojawić się bolesny zastój mleka lub zapalenie piersi. Ma to miejsce głównie między 2. a 6. tygodniem po porodzie, ale może pojawić się na każdym etapie laktacji. Do niecyklicznej mastalgii może też przyczyniać się palenie papierosów, spożywanie kofeiny i stres, ale dokładny mechanizm i powiązanie w tych przypadkach nie są pewne. 

Ból piersi, zwłaszcza ból z boku, może być spowodowany przez rzutowanie nieprawidłowości klatki piersiowej na tę okolicę, np. przez: 

  • Urazowe uszkodzenie ściany klatki piersiowej, 
  • Uszkodzenie mięśni i stawów klatki piersiowej, 
  • Neuralgia międzyżebrowa, 
  • Schorzenia kręgosłupa i tkanek przykręgosłupowych. 
Pamiętaj!
Bóle piersi mogą mieć też podłoże psychogenne. 

Mastalgia – jakie objawy mogą jej towarzyszyć? 

Mastalgia cykliczna często występuje jako objaw pojedynczy i nie towarzyszą jej inne nieprawidłowości. Zdarza się, że kobiety odczuwające ból piersi przed okresem zgłaszają również tkliwość, ból przy dotyku oraz uczucie obrzęku i ciężkości. 

Mastalgii niecyklicznej często towarzyszą inne objawy, których pojawienie się powinno skłonić do kontaktu z lekarzem. Dzięki odpowiedniej j diagnostyce możliwe jest wdrożenie szybkiego leczenia przyczynowego. Jakie objawy alarmowe powinny Cię zaniepokoić? 

  • Zmiana kształtu piersi, 
  • Wygląd piersi przypominający skórkę pomarańczy, 
  • Zmiany w okolicy brodawki, zwłaszcza wciągnięcie skóry lub całej brodawki, 
  • Wyciek jakiejkolwiek treści z brodawki sutkowej, 
  • Zaczerwienienie i obrzęk piersi, 
  • Obecność owrzodzeń na piersi, 
  • Wyczucie guzków lub zgrubień podczas wykonywania samobadania piersi
  • Gorączka, 
  • Powiększenie pachowych węzłów chłonnych. 

Jak wygląda diagnostyka mastalgii? 

Młode kobiety z cykliczną mastalgią występującą obustronnie nie muszą mieć wykonywanych dodatkowych badań obrazowych, pod warunkiem że: 

  • Nie mają rodzinnej historii raka piersi, 
  • W poprzednich badaniach obrazowych nie miały w piersiach żadnych nieprawidłowości. 
Warto wiedzieć...
Kobiety z niecyklicznymi bólami piersi lub z bólem jednej piersi powinna zostać poddana ocenie ginekologicznej bądź chirurgicznej. Takim kobietom zwykle zleca się wykonanie USG piersi i/lub mammografii do wykluczenia poważnej patologii (w tym raka piersi). Biopsja piersi może być zalecana, jeśli badania obrazowe wykażą nieprawidłowości. 

Co pomaga na ból piersi? 

W wielu przypadkach samo przejście przez diagnostykę mastalgii i ustalenie jej niegroźnego pochodzenia sprawia, że kobiety zaczynają czuć się lepiej. Część osób przyzwyczaja się do problemu i nie szuka sposobów na jego złagodzenie. 

W postępowaniu z bolącymi piersiami niezwykle ważne jest leczenie zachowawcze. Zalicza się do niego: 

  • Noszenie dopasowanego biustonosza dobrze podtrzymującego piersi (możesz skorzystać z pomocy brafitterki, czyli osoby, która zawodowo zajmuje się dopasowywaniem biustonoszy). 
  • Unikanie stosowania leków, co do których wiadomo, że mogą przyczyniać się do mastalgii. Przewlekłą farmakoterapię modyfikuj tylko po konsultacji z lekarzem! 
  • Stosowanie ciepłych lub zimnych okładów. W aptekach znajdziesz kremy do biustu o działaniu chłodzącym lub rozgrzewającym. 
  • Kontrola masy ciała poprzez zrzucenie zbędnych kilogramów dzięki odpowiednio zbilansowanej diecie i aktywności fizycznej. 
  • Fizjoterapia – ma szczególnie duże znaczenie w przypadku bólów klatki piersiowej rzutujących się na pierś. 

Leczeniem farmakologicznym pierwszego rzutu we wszystkich rodzajach mastalgii są leki przeciwbólowe – niesteroidowe leki przeciwzapalne. Preparaty są dostępne bez recepty, ale ich stosowanie warto konsultować z lekarzem. Można je przyjmować doustnie w formie tabletek lub kapsułek. Mają również postać żelu do nakładania na bolące okolice. 

Postępowaniem z wyboru przy wszelkich zmian guzowatych jest leczenie ukierunkowane na ich usunięcie. W przypadku zapalenia piersi może być konieczne stosowanie antybiotyku. Ból piersi i bolące sutki przy karmieniu warto pielęgnować maścią z lanoliną i chłodnymi okładami. Przy zapaleniu piersi u kobiet w czasie laktacji ważne jest unikanie zastojów w piersi, np. stosując laktator do odciągania mleka. 

Warto wiedzieć...
W wyjątkowych przypadkach leczenie mastalgii wymaga farmakoterapii preparatami takimi jak tamoksifen i danazol. 

Podsumowanie 

Mastalgia jest najczęściej spowodowana cyklicznymi zmianami poziomu hormonów płciowych w związku z menstruacją. Pozostałe przyczyny bólu piersi są rzadsze, ale każdy przypadek wymaga indywidualnego podejścia. Należy koniecznie zgłosić się na poradę do lekarza, jeśli dyskomfort i ból utrudniają Ci codzienne funkcjonowanie lub jeśli oprócz mastalgii zauważasz jakiekolwiek objawy alarmowe wymienione w tym artykule. 

Źródła:

  1. Grzechocińska B., Bóle piersi związane i niezwiązane z cyklem miesiączkowym, Ginekologia po Dyplomie, 06.2018
  2. Shamsudeen S., Tahir M.T., Mastalgia, StatPearls Publishing, 2024, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK562195/, [dostęp: 15.11.2024 r.]
  3. Breast Pain (Mastalgia), https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/15469-breast-pain-mastalgia, [dostęp: 15.11.2024 r.]
  4. Alimoglu O., Aslan A., Baysal H., Ekinci O., Eren T., Ozemir I.A., Sagiroglu J., Factors Effecting Mastalgia, Breast Care (Basel), 03.2016 

Więcej artykułów na ten temat

O autorze
Aleksandra Furmańczyk
Aleksandra Furmańczyk
Jestem lekarką w trakcie stażu podyplomowego, który odbywam w 4. Wojskowym Szpitalu Klinicznym we Wrocławiu. Od lat pasjonuję się tematyką zdrowia i medycyny. Zawodowo będę starała się o wybór specjalizacji zabiegowej. Interesują mnie w szczególności otolaryngologia, chirurgia ogólna oraz chirurgia dziecięca. W wolnym czasie uprawiam jogę i z dużym zapałem powiększam swoją kolekcję roślin doniczkowych.
Przeczytaj więcej od tego autora
O autorze
Aleksandra Furmańczyk
Aleksandra Furmańczyk
Jestem lekarką w trakcie stażu podyplomowego, który odbywam w 4. Wojskowym Szpitalu Klinicznym we Wrocławiu. Od lat pasjonuję się tematyką zdrowia i medycyny. Zawodowo będę starała się o wybór specjalizacji...
Przeczytaj więcej od tego autora

checkout.warnings.Notice