Lipa – zastosowanie, działanie, właściwości

Lipa to pospolite drzewo dziko rosnące w Polsce. Jej właściwości lecznicze wykorzystywane są od pokoleń, a napar z kwiatów wykazuje działanie napotne, przeciwgorączkowe i uspokajające. Skutecznie rozprawia się z infekcjami, a do tego jest bardzo smaczny. Poznaj wszystkie właściwości lipy i sprawdź, dlaczego warto po nią sięgać.

Lipa pochodzenie i ciekawostki

Lipa jest długowiecznym drzewem liściastym z rodziny lipowatych (Tiliaceae). Wiele lipowych okazów żyje nawet 300 lat i rośnie na wysokość powyżej 30 metrów. Na całym świecie występuje ponad 40 gatunków tego drzewa, a w Polsce pospolicie rosną dwa z nich lipa drobnolistna (Tilia cordata Mill) i lipa szerokolistna (Tilia platyphyllos Scop), z których zbiera się kwiaty wykorzystywane w lecznictwie. Lipa jest gatunkiem o małych wymaganiach, dlatego zazwyczaj można ją spotkać w parkach i przy drogach.

Co ciekawe, lipa uznawana jest przez Czechów i Słoweńców za drzewo narodowe, a jej symbol występuje na licznych herbach i flagach. Przez naszych przodków nazywana była drzewem miłości, pod którym zawierano małżeństwa. A jeśli zastanawiasz się, skąd wzięła się nazwa jednego z letnich miesięcy, to spieszę wyjaśnić, że nazwa lipiec pochodzi właśnie od lipy, która w tym czasie zakwita, roztaczając wokół siebie intensywny aromat.

Wygląd lipy zależy od wieku drzewa. 

• Młode egzemplarze charakteryzują się gładką korą w zielonkawym kolorze. 
• Im drzewo starsze, tym większe zmiany zachodzą w wyglądzie kory. Z wiekiem staje się spękana i przybiera brunatno-szarą barwę. 

Kwiaty lipy są złocistożółte, a ich cecha charakterystyczna to miodowy zapach, który skutecznie wabi pszczoły. Jednak nie tylko owady korzystają z dobrodziejstwa lipy, ponieważ jej kwiatostany stanowią cenny surowiec zielarski. Właściwości lecznicze tego drzewa wykorzystuje się od pokoleń, a w medycynie naturalnej docenia się ją za działanie moczopędne, wspomagające trawienie, uspokajające oraz jako naturalne wsparcie w leczeniu przeziębienia. Działanie napotne z kolei pomaga zbić gorączkę. 

Poznaj inne, naturalne sposoby na zbicie gorączki oraz zioła na przeziębienie.

Lipa właściwości lecznicze 

Kwiatostany lipy zbierane ręcznie lub ścinane z wierzchołków lipowych gałązek to skarbnica wartościowych dla organizmu substancji bioaktywnych. Dzięki nim roślina wykazuje silne właściwości napotne i przeciwzapalne, odkażające i moczopędne. Lipa jest również źródłem miodu, a z białawej warstwy drewna umiejscowionej najbliżej kory produkuje się węgiel leczniczy, stosowany w przypadku biegunek i zaparć. Co istotne, jej lecznicze właściwości możesz wykorzystać w różnorodnej formie. Zarówno jako napar do picia kilka razy na dobę, ale również w formie dodatku do kąpieli. W obu przypadkach należy parzyć kwiat lipy przez ok. 10 minut pod przykryciem. Możesz także wzbogacić ulubioną herbatę sokiem owocowym z ekstraktem z kwiatu lipy, np. sokiem z malin z lipą MalinaVital.

Sprawdź również inne zioła jednoskładnikowe oraz zioła na migrenowy ból głowy.

Lipa na przeziębienie

W medycynie ludowej napar z kwiatów lipy stosowano jako naturalny lek na przeziębienie i grypę. Nie inaczej jest dzisiaj. Lipa ma potwierdzone licznymi badaniami właściwości, które pomagają w łagodzeniu typowych objawów przeziębienia, czyli kaszlu i gorączki. 

• Dzięki wysokiej zawartości witaminy C napar z lipy skutecznie zmniejsza symptomy przeziębienia, a działanie napotne flawonoidów pomaga szybciej uporać się z chorobą i wydalić z organizmu toksyny i szkodliwe drobnoustroje. 
• Działanie wykrztuśne łagodzi uciążliwy kaszel. Śluz zawarty w lipie powleka gardło, dzięki czemu łagodzi podrażnienia, nawilża oraz chroni błony śluzowe jamy ustnej.

Szczególnie uciążliwy jest atak kaszlu w nocy u dziecka, powodujący częste wybudzanie, niespokojny sen, a nierzadko również płacz. Zazwyczaj jest on jednym z objawów toczącej się w organizmie infekcji. Doraźnie można wspomóc się preparatami dostępnymi bez recepty, np. suplementem diety Pyrosal Immuno z wyciągiem z kwiatu lipy, czarnego bzu, cynkiem i witaminą C lub suplementem diety Pyrosal Kid przeznaczonym dla maluchów od 3. roku życia. W przypadku uciążliwego, nawracającego kaszlu u dziecka lub nasilania się objawów infekcji należy zgłosić się po pomoc medyczną. 

Przeczytaj również, w jaki sposób na przeziębienie pomaga cebula: Cebula na przeziębienie: polska torpeda w walce z chorobą.

Lipa przeciwwskazania

Wśród najczęstszych przeciwwskazań do spożywania lipy wymienia się:

• Choroby serca,
• Nieprawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego,
• Problemy ze wzrokiem,
• Skłonność do alergii,
• Ciąża i okres laktacji,
• Schorzenia nerek.

Lipa skutki uboczne

Ze względu na swoje właściwości picie naparów z lipy może prowadzić do odwodnienia organizmu. Podczas spożywania należy pamiętać o regularnym nawadnianiu organizmu poprzez zwiększoną ilość wody, lekkich herbatek owocowych lub naparów ziołowych na bazie innych gatunków roślin. Zbyt duże ilości naparu z lipy mogą skutkować dolegliwościami u osób borykających się z chorobami serca, z kolei moczopędne działanie może obciążać nerki. 

Podsumowanie

Lipa to miododajne, długowieczne drzewo o licznych, udowodnionych właściwościach zdrowotnych. Napary z lipy od lat stosowane są w leczeniu objawów przeziębienia, a także problemów z układem pokarmowym. Przeciwwskazaniem do spożywania lipowych herbatek są między innymi ciąża i laktacja oraz problemy z nerkami.

Źródła:

1. J. Krajewska, Właściwości lecznicze kwiatostanów lipy (Tiliae inflorescentia), https://www.lekwpolsce.pl/download.php?dokid=547c4529c7cbd&preview=1 [dostęp 23.01.2023]
2. T. Samojlik, Drzewo wielce użyteczne historia lipy drobnolistnej (Tilia cordata) w Puszczy Białowieskiej, https://info.botany.pl/roczn_dendrol/artykuly/vol53/samojlik.pdf [dostęp 23.01.2023]
3. H. Strzelecka J. Kowalski, Encyklopedia zielarstwa i ziołolecznictwa, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000