Ulewanie u noworodka i niemowlaka – jak temu zapobiegać?

Ulewanie u noworodka i niemowlaka spędza sen z powiek rodziców. Martwią się, czy ich dziecku nic nie dolega i poszukują sposobów, jak temu zaradzić. Jeśli Ty również szukasz odpowiedzi na te pytania, sprawdź, kiedy ulewanie należy skonsultować z lekarzem i jakie domowe sposoby pomogą je opanować.

Czym jest ulewanie u noworodka i niemowlaka?

Ulewanie niemowlaka to nic innego, jak bezbolesne cofanie się przyjętego pokarmu. Jest to proces fizjologiczny, występujący u większości noworodków i małych niemowląt. Nie wynika z żadnego schorzenia, a z naturalnej niedojrzałości układu pokarmowego. Jeśli nie jest ono zbyt częste lub intensywne, potraktuj je jako przejściowy etap rozwojowy u dziecka.

Dlaczego noworodek ulewa? Za ten stan rzeczy odpowiedzialne są mięśnie, tworzące dolny zwieracz przełyku. To właśnie on łączy przełyk z żołądkiem, a w pierwszych miesiącach życia nie działa jeszcze w 100% sprawnie – nie zamyka się od razu po karmieniu, utrzymując pokarm wewnątrz żołądka. Wówczas dochodzi do cofania pokarmu i noworodek ulewa. Ulana treść może mieć różną konsystencję – zarówno świeżą i płynną, jak i lekko ściętą, przypominającą serwatkę lub rzadki twarożek.

Jak wygląda ulewanie u noworodka? Najczęściej, tuż przed ulaniem, dziecku się odbija – po „beknięciu”, z ust malucha wypływa pokarm o lekko kwaśnym zapachu. Właśnie dlatego, przed odbijaniem dziecka po karmieniu połóż na ramię tetrową pieluszkę, która osłoni Twoją odzież przed zabrudzeniem.

Ulewanie u niemowląt – przyczyny

Na ulewanie noworodka zazwyczaj nie wpływa rodzaj karmienia. Z reguły nie ma znaczenia, czy karmisz dziecko piersią, czy podajesz mu mleko modyfikowane – choć w tym drugim przypadku może się okazać, że konieczna będzie zmiana mieszanki. Po konsultacji z lekarzem neonatologiem lub pediatrą możliwe będzie zastąpienie klasyczne mleko modyfikowane, specjalnym produktem przeciw ulewaniom, np. Bebilon AR lub Humana AR. Specjalista może zalecić także preparat zagęszczający do mleka modyfikowanego lub mieszanki mlekozastępczej, np. Bebilon Nutriton. Przeczytaj również, jak przygotować mleko modyfikowane?

W takim razie, dlaczego dziecko ulewa? Już wiesz, że głównym winowajcą jest niedomknięty dolny zwieracz przełyku. Na częstotliwość i intensywność ulewania wpływa przede wszystkim zbyt duża ilość pobranego pokarmu. Z tym mamy do czynienia najczęściej w przypadku maluchów karmionych przy pomocy butelki.

Przy piersi, niemowlę samo reguluje, ile pokarmu chce pobrać. Porcje mleka modyfikowanego szykuje rodzic i zwykle są one zbyt duże dla malutkiego żołądka noworodka. W przeciwieństwie do piersi, z butelki mleko leci nieprzerwanym strumieniem, dlatego zarówno rodzicowi, jak i niemowlęciu, ciężko jest przerwać karmienie w trakcie. Właśnie dlatego, gdy dziecko ulewa po mleku modyfikowanym, przyjrzyj się podawanym ilościom. 

Dowiedz się więcej: Co zrobić, żeby karmienie piersią było przyjemnością dla Ciebie i dla dziecka?

Inną, aczkolwiek równie częstą przyczyną ulewania jest połykanie powietrza podczas karmienia. Powodem bywa zła technika przystawiania dziecka do piersi lub karmienia butelką. Powietrze, które wpadnie do żołądka, musi wydostać się przez przełyk, przesuwając w górę także treść pokarmową.

Ulewanie u noworodka może być również spowodowane różnego rodzaju nietolerancjami pokarmowymi lub alergią. Wówczas zmiana mleka modyfikowanego, czy dieta eliminacyjna u mamy karmiącej powinna odbywać się wyłącznie pod kierunkiem lekarza alergologa i dietetyka, najlepiej klinicznego. Badania naukowe nie potwierdzają zasadności stosowania diety eliminacyjnej profilaktycznie. Sprawdź także: Karmienie mlekiem modyfikowanym − co warto o nim wiedzieć?.

Ulewanie u noworodka i niemowlaka – czy należy się martwić?

Obfite ulewanie u niemowląt może być także objawem refluksu żołądkowo-przełykowego. To zupełnie co innego niż refluks fizjologiczny, powszechnie znany właśnie jako ulewanie. Jeśli dziecko ulewa bardzo często w ciągu doby, ilość ulewanego pokarmu jest duża, a maluch nie lubi przebywać w pozycji poziomej, wówczas istnieje podejrzenie refluksu żołądkowo-przełykowego. Nie mija on wraz z nabyciem umiejętności siadania – może utrzymywać się nawet przez cały pierwszy rok życia.

Jeżeli zaobserwujesz, że Twoje niemowlę ulewa zbyt często, a przy tym wręcz chlusta treścią pokarmową i traci na wadze, kaszle lub ma świszczący oddech, niezwłocznie zgłoś się do lekarza. Konieczne może być wykonanie badań, takich jak pH-metria przełyku, gastroskopia, czy USG jamy brzusznej.

Obfite ulewanie u niemowląt – jak temu zapobiegać?

Nie przyspieszysz dojrzewania układu pokarmowego i rozwoju dziecka, ale istnieje kilka sposobów na to, by zmniejszyć intensywność ulewania. Oto najskuteczniejsze z nich!

Odbijanie po każdym karmieniu

Odbijanie po karmieniu, zarówno piersią jak i butelką, to nie tyle sposób na zupełną eliminację ulewania, ile na jego kontrolę. Podczas odbijania, dziecko znajduje się w pozycji pionowej, brzuszkiem oparte jest o ciało rodzica. Kiedy pozbędzie się powietrza z żołądka, uleje nieco treści pokarmowej i na tym koniec… przynajmniej na jakiś czas. Oczywiście nie u wszystkich maluchów wygląda to tak samo – mnóstwo niemowląt, mimo prawidłowego odbijania po karmieniu, nadal ulewa. Pamiętaj, że dziecko należy odbijać, by powietrze nie gromadziło się w układzie pokarmowym, powodując wzdęcia oraz kolki. Przeczytaj również: Moje patenty na kolki u niemowlaka.

Spokój podczas karmienia

Nie czekaj, aż Twój noworodek zacznie zanosić się płaczem, nie patrz na zegarek przy karmieniu piersią. Obserwuj pierwsze oznaki głodu, takie jak szerokie otwieranie ust, wysuwanie języka, mlaskanie, cmokanie i próby ssania. Jeśli maluch zasysa piąstki, a główką szuka piersi lub smoczka od butelki, to znak, że czas na karmienie. Podawanie pokarmu spokojnemu dziecku to gwarancja miarowego, rytmicznego ssania, niechaotycznego, czy łapczywego, przy którym najłatwiej jest nałykać się powietrza. Również otoczenie powinno być wyciszone, a nawet lekko przyciemnione. To pomaga dziecku zachować spokój i nie rozpraszać się podczas karmienia, co może wpływać na zwiększoną intensywność późniejszego ulewania.

Zmiana sposobu karmienia

Wypracowanie prawidłowego sposobu karmienia wcale nie jest proste. Jeśli karmisz dziecko piersią, umów się na konsultację z CDL, czyli certyfikowaną doradczynią laktacyjną. Pokaże Ci różne pozycje karmienia i na pewno uda się znaleźć tę idealną dla Ciebie i dziecka. Takie spotkanie pomoże zwłaszcza mamom, które mają silny wypływ pokarmu i to stanowi główną przyczynę ulewania u niemowlęcia.

Jeżeli karmisz butelką i podajesz mleko dedykowane ulewającym maluchom, np. Nestle NAN Total Comfort, poproś o wskazówki lekarza lub położną. Specjaliści podpowiedzą, w jakiej pozycji podawać mleko z butelki i jak je porcjować, by niemowlę mniej ulewało. Zobacz także: Karmienie piersią − problemy w 1. tygodniu po porodzie. Jak im zapobiec?.

Ulewanie u niemowląt – kiedy mija?

Większość niemowląt przestaje ulewać około 6. miesiąca życia. Wówczas przewód pokarmowy działa dużo sprawniej, dlatego po ukończeniu 6 miesięcy, maluchy są gotowe na rozszerzanie diety. U niektórych dzieci ulewanie zanika, dopiero gdy w pełni opanują umiejętność samodzielnego siedzenia.

Pamiętaj, że jeśli ulewanie jest intensywne, chlustające, a maluch, zamiast zyskiwać, traci masę ciała, koniecznie skonsultuj się z lekarzem.

Źródła:

1. Szajewska H., Horvath A., Rybak A. i wsp., Karmienie piersią. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci, Standardy Medyczne, 2016,

2. https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/infant-acid-reflux/diagnosis-treatment/drc-20351412 (dostęp 11.01.22).