Ból gardła przy przełykaniu − czy to infekcja?

O czym świadczy ból w gardle przy przełykaniu? Najczęściej jest to jeden z objawów infekcji wirusowej lub bakteryjnej, ale u jego podłoża mogą leżeć też inne przyczyny. Przewlekły i nawracający ból gardła przy przełykaniu może być ważnym symptomem wielu chorób.

Ból gardła przy przeziębieniu

Ze względu na czas trwania ból gardła można podzielić na ból ostry, nawracający lub przewlekły. Ten wywołany infekcjami ma najczęściej charakter ostry. Trwa mniej więcej tyle, co inne objawy towarzyszące zakażeniu i kończy się wraz z wyzdrowieniem.

Ból gardła jest jednym z częściej występujących objawów przy infekcjach sezonowych. Dla przeziębień, które wywoływane są głównie przez wirusy, typowy jest ostry ból gardła. Symptom ten nie występuje solo − towarzyszą mu typowe oznaki przeziębienia, takie jak gorsze samopoczucie, stan podgorączkowy, katar czy kaszel. Przeziębienie przechodzi samo, zwykle w przeciągu około 7 dni. Przeważnie wystarczy dbać o nawodnienie i odpoczynek oraz wspomagać się lekami działającymi objawowo.

Sprawdź też, jakie witaminy stosować przy przeziębieniu.

Ból gardła może być mocniejszy w przypadku infekcji o podłożu bakteryjnym. Wtedy wiąże się ze ściekaniem ropnej wydzieliny po tylnej ścianie gardła. W niektórych przypadkach zapalenie błony śluzowej gardła może mieć charakter grzybiczy, choć przypadki te występują rzadko. Dzieje się tak najczęściej u osób z obniżoną odpornością. Ta wynika nierzadko z długiej lub mocnej terapii antybiotykami, przeprowadzonej chemioterapii czy przyjmowania leków o działaniu immunosupresyjnym. Osłabiony system immunologiczny pojawia się także u osób cierpiących na różnego rodzaju jednostki chorobowe, wiążące się z upośledzeniem odporności. Infekcja grzybiczna niekoniecznie musi skutkować bólem gardła przy przełykaniu, lecz np. uczuciem pieczenia, drapania, czy dyskomfortu w gardle.

Na przeziębienie o podłożu wirusowym można zastosować albo preparaty wieloskładnikowe (dostępne zarówno w tabletkach, jak i w saszetkach) lub dobierać konkretne produkty na pojedyncze objawy. Przy środkach wieloskładnikowych warto zwrócić uwagę na to, w jaki sposób dokładnie działają substancje w nich zawarte. Niektóre produkty mają działanie wykrztuśne, a inne przeciwkaszlowe. Określ więc, jakie masz objawy użyj odpowiedni produkt, żeby sobie nie zaszkodzić. Leki o działaniu wykrztuśnym powinny być stosowane w kaszlu mokrym, a te o działaniu przeciwkaszlowym − w kaszlu suchym.

Sprawdź też przyczyny i objawy zapalenia migdałków.

Ostrożnie podchodź do łączenia różnych preparatów. Zawsze lepiej zapytać o to lekarza lub farmaceutę, bo wiele z nich ma podobne składniki i istnieje możliwość przedawkowania, np. paracetamolu, który często znajduje się w środkach na przeziębienie lub grypę. Sprawdź, jak działa paracetamol w artykule: Paracetamol czy ibuprofen? Co uśmierzy ból lepiej?.

Jeśli przeziębienie przechodzisz lekko, a tylko jedna dolegliwość jest najbardziej uciążliwa, warto sięgnąć po lek bezpośrednio na nią. Przykładem może być uporczywy katar czy właśnie mocny ból gardła. Wtedy dobrze użyć środka, który załagodzi objaw, a ma działanie miejscowe. W przypadku kataru mogą to być różnego rodzaju aerozole, które działają bezpośrednio na naczynia krwionośne w błonie śluzowej nosa. A czego użyć w przypadku mocnego bólu gardła? Już wyjaśniam.

Co zrobić, gdy gardło boli przy przełykaniu?

W przypadku bólu gardła do dyspozycji masz płukanki do gardła, tabletki do ssania lub aerozole o działaniu miejscowym. Preparaty przeznaczone do płukania często zawierają składniki o działaniu przeciwzapalnym i przeciwbólowym. Ale mogą to też być mieszanki ziół, które działają odkażająco i przeciwzapalnie. Dostępne są również środki w proszku, z którego przyrządza się roztwór do płukania. Te wykazują działanie odkażające i znieczulające. Dodatkowo mogą również zmniejszać obrzęk błony śluzowej gardła.

Jeśli chodzi o tabletki do ssania na gardło, to na rynku dostępne jest całe mnóstwo różnych połączeń ziół i substancji aktywnych w tej formie. Wyróżnić można m.in. produkty, które są skierowane bardziej na nawilżenie i powlekanie gardła. Sprawdzą się one zarówno w suchym kaszlu, spowodowanym podrażnieniem, jak i przy przesuszonym gardle i nadwyrężonych strunach głosowych. Tego typu preparaty mogą zawierać wyciągi z porostu islandzkiego czy prawoślazu (plus dodatki witaminowe oraz olejki roślinne). W aptece dostaniesz również nawilżające aerozole ze składnikami witaminowymi czy oliwą z oliwek.

Sprawdź też domowe sposoby na ból gardła.

Inną grupą będą preparaty o działaniu odkażającym, przeciwwirusowym i bakteriostatycznym. Mają one w składzie substancje, które hamują rozwój drobnoustrojów (np. alkohol dichlorobenzylowy, amylometakrezol, czy też jony srebra). Często składniki odkażające są łączone w jednym produkcie ze związkami miejscowo znieczulającymi. Wtedy hamują namnażanie się drobnoustrojów i dają praktycznie natychmiastową ulgę w bólu. Preparaty ze składnikiem znieczulającym idealnie sprawdzą się w ostrym bólu gardła przy przełykaniu śliny. Kolejną grupą leków są preparaty o działaniu przeciwzapalnym i przeciwbólowym. Mają one w składzie zazwyczaj flurbiprofen lub chlorowodorem benzydaminy. Zalecane są w rozległym stanie zapalnym gardła i ostrym bólu.

W przypadku preparatów miejscowych na gardło, niezależnie od ich rodzaju, warto pamiętać, żeby po ich zastosowaniu przez okres co najmniej 20 − 30 min. wstrzymać się od picia czy jedzenia. Zjedzenie czy wypicie czegoś zaraz po aplikacji leku nie jest wprawdzie groźne dla Twojego zdrowia, ale sprawi, że preparat zaaplikowany na błonę śluzową będzie miał z nią styczność bardzo krótko i zdecydowanie osłabi to jego działanie. Trzeba pamiętać, że związki zawarte w produktach do stosowania miejscowego na gardło muszą mieć trochę czasu, żeby odpowiednio się wchłonąć, odkazić czy powlec błonę śluzową. A pijąc czy jedząc, obniżasz ich stężenie w gardle.

Bolące gardło przy przełykaniu a brak infekcji

Ból gardła może być objawem nie tylko świadczącym o infekcji i ataku drobnoustrojów chorobotwórczych. Na przykład silny ból gardła będzie również występował w zapaleniu migdałków podniebiennych czy ropniach (okołomigdałkowym i zagardłowym). Może też towarzyszyć innym niż przeziębienia chorobom zakaźnym. Zwykle pojawia się w przebiegu odry, różyczki, opryszczki gardła, czy błonicy.

Ból przy przełykaniu śliny, który utrzymuje się długo lub nawraca po niedługich okresach wyciszenia, może sugerować przewlekły stan zapalny błony śluzowej. Bardzo często jego przyczyną jest regularne podrażnianie śluzówki gardła substancjami chemicznymi takimi jak pyły, dym tytoniowy czy mocny alkohol. Jeśli dokucza Ci przewlekły ból gardła, zastanów się, czy na co dzień nie jesteś narażony na czynniki chemiczne lub pyły, które mogą mieć działanie drażniące.

Innym czynnikiem, który może prowadzić do przedłużającego się stanu zapalnego śluzówki gardła, jest narażenie na częste, duże zmiany temperatury czy też przebywanie w miejscach z gorącym i suchym powietrzem. Zarówno spore skoki temperatury, jak i przesuszenie gardła obniżają odporność i naturalną ochronę immunologiczną w błonie śluzowej. Z tego względu infekcje gardła są tak powszechne latem u osób pracujących w klimatyzowanych pomieszczeniach. Sprawdź artykuł: Przeziębienie latem – zmora biurowców. Jak go uniknąć?.

Ważna jest również wilgotność powietrza, kiedy mowa o odporności błony śluzowej gardła. Warto zwrócić uwagę, jak niska wilgotność panuje zimą w ogrzewanych pomieszczeniach. Jeśli w mieszkaniu nie ma nawilżacza powietrza, nie jest wietrzone regularnie i dodatkowo ogrzewanie jest ustawiane na wysokie temperatury, bardzo łatwo przesuszyć błonę śluzową. Tyczy się to zarówno gardła, jak i nosa czy oczu. Zobacz: Jak nawilżyć powietrze w domu? Czyli alergik kontra suche powietrze.

Innymi czynnikami, które mogą doprowadzić do przewlekłego bólu przy przełykaniu śliny, są:

• skrzywienia przegrody nosowej,
• przewlekle problemy z katarem i zatokami,
• alergie.

Dodatkowo niektóre choroby przewlekłe mogą zwiększać predyspozycje do problemów z bólem gardła. Są to m.in. cukrzyca, niewydolność nerek, choroby serca czy też niedoczynność tarczycy. Stanem zwiększającym prawdopodobieństwo stanów zapalnych nosa i gardła jest menopauza. Zdarza się również, że podrażnienie jest skutkiem zapalenia gardła, które wynika z choroby refluksowej lub przepukliny przełyku. Podrażnienie kwasem z żołądka powoduje przewlekły stan zapalny, który może obejmować gardło i krtań.

Nawracający ból gardła powinien być konsultowany z lekarzem, żeby ustalić dokładną przyczynę tego objawu. Lepiej nie bagatelizować tego symptomu, bo może sygnalizować wiele poważnych chorób, takich jak chociażby nowotwór gardła czy krtani.

Jak chronić gardło przed nawrotami infekcji?

Jeśli masz tendencje do przedłużających się infekcji gardła lub po prostu łatwo je łapiesz, zwróć uwagę, jak traktujesz swoje gardło na co dzień. Gardło lubi napoje w temperaturze zbliżonej do temperatury ciała. Warto zastanowić się też, czy cały organizm jest odpowiednio nawadniany, bo przełoży się to również na Twoją odporność i nawilżenie błon śluzowych. Korzystnymi warunkami dla utrzymania gardła w dobrym zdrowiu jest dbanie o nawilżenie wdychanego powietrza, zwrócenie uwagi na oddychanie przez nos tak, żeby powietrze zdążyło być wstępnie oczyszczone i ogrzane.

Ból gardła przy przełykaniu śliny i nie tylko − co warto zapamiętać?

Nawracający ból gardła powinien być konsultowany z lekarzem, żeby ustalić dokładną przyczynę tego objawu. Lepiej go nie bagatelizować, ponieważ może sygnalizować wiele poważnych chorób, takich jak chociażby nowotwór gardła czy krtani.

Źródła:

1. P. Gajewski, A. Szczeklik, Interna Szczeklika
2. L. Brunton, J.S. Lazo, K.L. Parker, Farmakologia Goodmana i Gilmana
3. L. Szenborn, P. Sawiec, Ostre zapalenie gardła i migdałków (angina)