Nawracająca grzybica pochwy − jakie są przyczyny i jak leczyć?

12. 11. 2022 · 5 minut czytania

Nawracającej grzybicy pochwy sprzyja szereg różnych czynników: długotrwała antybiotykoterapia, przewlekłe choroby, a także niewłaściwa dieta. Schorzenie wymaga specjalistycznego leczenia ginekologicznego.

Ewelina Zygmunt
Ewelina Zygmunt
Nawracająca grzybica pochwy − jakie są przyczyny i jak leczyć?
 

Nawracająca grzybica pochwy to problem, z którym mierzy się wiele kobiet. Pomimo pozornie skutecznej terapii przeciwgrzybiczej, infekcja wciąż daje o sobie znać. Niewłaściwe postępowanie w przebiegu schorzenia może doprowadzić do poważniejszych powikłań i chorób. Podpowiadamy, jak postępować z nawracającą grzybicą pochwy i w jaki sposób się przed nią chronić.

Nawracająca grzybica pochwy − przyczyny

Anatomia kobiecych narządów rozrodczych sprzyja częstym infekcjom pochwy. Zarówno ujście pochwy, cewka moczowa, jak i odbyt znajdują się w niewielkiej odległości od siebie, co ułatwia drobnoustrojom chorobotwórczym wnikanie w głąb dróg moczowo-płciowych. A grzybica pochwy to jedna z najczęściej występujących infekcji intymnych. Za rozwój schorzenia odpowiedzialne są patogeny z rodziny drożdżaków Candida albicans

Nawracająca grzybica pochwy, zwana także kandydozą lub drożdżycą to stan, kiedy epizody infekcji powracają przynajmniej 3-4 razy w ciągu roku. Na nawroty zakażenia grzybiczego narządów rodnych narażone są kobiety w każdym wieku, chociaż zdecydowanie częściej infekcja rozwija się u kobiet aktywnych seksualnie w wieku rozrodczym. Ryzyko nawrotowych zakażeń zwiększają również niedobory odporności, otyłość, a także histerektomia (usunięcie macicy) oraz ciąża. 

Do równie istotnych czynników predysponujących do nawracającej grzybicy pochwy należą:

  • Stosowanie doustnej antybiotykoterapii i sterydoterapii − długotrwałe zażywanie środków może wpłynąć na florę bakteryjną oraz prowadzić do wzrostu poziomu pH pochwy poprzez przesunięcie wartości w kierunku zasadowej, co sprzyja rozwojowi nawracających infekcji intymnych,
  • Podwyższony poziom glukozy we krwi − wzrost poziomu cukru we krwi ma wpływ na zwiększenie jego stężenia we wszystkich wydzielinach ciała (mocz, śluz pochwy), co ułatwia grzybom wzrost i rozmnażanie,
  • Zaburzenia gospodarki hormonalnej − szczególnie wahania hormonów w trakcie menopauzy, w przebiegu niedoczynności tarczycy, niedoczynności nadnerczy bądź przytarczyc,
  • Nieodpowiednia higiena miejsc intymnych − zbyt rzadkie zmienianie tamponów i podpasek w trakcie krwawienia miesiączkowego,
  • Noszenie niewłaściwej bielizny − ciasna bielizna wykonana z poliestru, akrylu lub nylonu,
  • Nowotwory złośliwe − rak sromu, pochwy oraz nowotwór szyjki macicy,
  • Zaburzenia wagi − otyłość lub niedożywienie,
  • Dieta uboga w substancje odżywcze − szczególnie witaminy z grupy B.
Nawracająca grzybica pochwy przyczyny

Objawy grzybicy pochwy − jak rozpoznać tę chorobę?

Grzybica pochwy związana jest z szeregiem charakterystycznych objawów, dlatego w większości przypadków nie sposób jej przeoczyć. 

  • Występuje wówczas pieczenie i mrowienie w pochwie oraz pojawia się nieprawidłowa wydzielina z dróg rodnych − białe, grudkowate (serowate) upławy. 
  • Nawracająca grzybica pochwy może skutkować również obrzękiem miejsc intymnych oraz bólem w trakcie oddawania moczu i stosunku seksualnego. Niejednokrotnie w okolicach sromu pojawiają się zmiany infekcyjne, które nie chcą się goić. Przybierają postać czerwonych plamek lub pęcherzyków wypełnionych krwią i ropą.

Nawracająca grzybica pochwy − leczenie

Nawracająca grzybica pochwy wymaga kompleksowego podejścia i konsultacji z ginekologiem. Specjalista na podstawie wywiadu i badania ginekologicznego może zlecić dodatkowe testy np. biocenozę pochwy, cytologię lub wymaz z pochwy. Na podstawie uzyskanych wyników i rozpoznania schorzenia zleci dalszą terapię. 

  • Leczenie nawracającej grzybicy pochwy zwykle polega na stosowaniu dopochwowych lub doustnych środków przeciwgrzybiczych, które wykazują szerokie spektrum działania. 
  • U niektórych pacjentek lekarz zaleca jednoczesną terapię za pomocą globulek na zapalenie pochwy lub maści do aplikowania na miejsca intymne. Środki należy przyjmować zgodnie z zaleceniami i nie wolno przerywać terapii, nawet jeśli zaobserwujemy ustąpienie objawów. Świąd i pieczenie mogą szybko powrócić, a wszelkiego rodzaju podrażnienia okolic intymnych odnowić infekcje. 
  • Leczeniu musi poddać się także partner seksualny, nawet jeśli nie zgłasza on żadnych objawów zakażenia. 
  • Po zakończeniu pełnego cyklu terapii warto powtórnie wybrać się do ginekologa i skontrolować, czy problem zniknął.

Nawracająca i niedoleczona grzybica pochwy może prowadzić do wielu powikłań i chorób, do których należą:

  • Grzybicze zakażenie szyjki macicy i jajowodów,
  • Bezpłodność (spowodowana zrostami w jajowodach po zakażeniu),
  • Inne infekcje narządów wewnętrznych.

Niedoleczona infekcja grzybicza jest szczególnie niebezpieczna dla kobiet w ciąży, a w szczególności dla płodu. Może być przyczyną poronienia, przedwczesnego porodu lub zarażenia dziecka.

Nawracająca grzybica pochwy leczenie

Nawracająca grzybica pochwy − domowe sposoby

Domowe sposoby na nawracające infekcje grzybicze pochwy nigdy nie powinny stanowić jedynej ścieżki leczenia. Za wiedzą i przyzwoleniem lekarza można natomiast korzystać z nich jako uzupełnienie kuracji. 

  • Metodami, które przynoszą ulgę w pieczeniu i swędzeniu okolic intymnych, są kąpiele ziołowe na bazie szałwii, rumianku lub kory dębu. Należy także na czas rekonwalescencji zrezygnować z wizyt na basenie, w saunie i jacuzzi.
  • Istotnym elementem w walce z nawracającą grzybicą pochwy jest modyfikacja diety. Cukry proste zawarte w słodkich przekąskach, ciastach i słodyczach stanowią doskonałą pożywkę dla grzybów rodzajów Candida, dlatego w codziennym menu dobrze je ograniczyć lub całkowicie z nich zrezygnować. Warto wzbogacić posiłki o naturalne kultury bakterii, witaminy z grupy B, których głównym źródłem są: 
  • pestki dyni, 
  • siemię lniane, 
  • owoce cytrusowe, 
  • wątróbka, drób, ryby, 
  • rośliny strączkowe, 
  • orzechy,
  •  sery.

Jak zapobiegać grzybicy pochwy?

Najlepszą metodą zapobiegania zakażeń grzybiczych pochwy jest ograniczenie czynników ryzyka wpływających na rozmnażanie grzybów i nawrotowość schorzenia. W utrzymywaniu prawidłowego pH pochwy pomagają:

  • Probiotyki ginekologiczneprzyspieszają przywrócenie fizjologicznej równowagi mikroflory oraz ułatwiają zasiedlenie środowiska pochwy przez pałeczki kwasu mlekowego,
  • Leki na odporność − warto stosować je szczególnie w stanach obniżonej odporności,
  • Witaminy B complex − badania naukowe dowiodły, że witamina B3 (zwana również witaminą PP lub niacyną) blokuje jeden z enzymów niezbędny do życia i rozmnażania się wielu grzybów, w tym Candida,
  • Kosmetyki do higieny intymnej, które w swoim składzie zawierają pałeczki kwasu mlekowego. Ich zadaniem jest zahamowanie namnażania się w pochwie bakterii i grzybów. Pamiętajmy, aby nie wprowadzać preparatów bezpośrednio do pochwy, tylko myć nimi zewnętrzne części narządów płciowych,
  • Należy szczególnie dbać o prawidłową higienę intymną po stosunku,
  • Warto unikać przygodnych kontaktów seksualnych i zawsze pamiętać o stosowaniu prezerwatywy,
  • Grzyby rozmnażają się w środowisku ciepła i wilgoci, dlatego złym wyborem jest noszenie bielizny i obcisłej odzieży wykonanej z syntetycznych materiałów. Najlepiej postawić na przewiewne, bawełniane ubrania.
Jak zapobiegać grzybicy pochwy

Podsumowanie

Kandydoza potrafi być naprawdę uciążliwa. Co więcej, nawracająca grzybica pochwy stanowi źródło zakażenia partnera seksualnego, dlatego schorzenie należy leczyć wyłącznie pod kontrolą lekarza. Kluczowe w przeciwdziałaniu nawrotów zakażeń grzybiczych jest stosowanie się do zaleceń ginekologa.

Źródła:
 
  1. G.H. Bręborowicz, Położnictwo i Ginekologia, Tom 2, 2020
  2. Gałęcka, P. Szachta, Nawrotowe grzybice bakteryjne i zapalenia pochwy – charakterystyka przyczyn oraz możliwości terapeutycznych i profilaktycznych, https://www.researchgate.net/publication/269549862_Recurrent_fungal_infections_and_bacterial_vaginosis_-_characteristics_of_the_causes_prophylactic_and_therapeutic_possibilities, [dostęp 19.11.2022]
  3. W. Kaźmierczak, P. Fiegier, P. Węgrzyn, Zakażenia grzybicze pochwy – diagnostyka, leczenie i zapobieganie nawrotom, Ginekologia Praktyczna, 2004

    Najnowsze artykuły

    Przeczytaj także

    Więcej artykułów na ten temat

    O autorze
    Ewelina Zygmunt
    Ewelina Zygmunt
    Jestem lekarzem w trakcie stażu podyplomowego, który odbywam w Wojskowym Szpitalu Klinicznym nr 1 w Lublinie. Choć jeszcze nie podjęłam ostatecznej decyzji co do wyboru specjalizacji, to moje serduszko bije w stronę ginekologii i położnictwa, a także endokrynologii. W szczególności interesuje mnie wpływ zdrowej diety na gospodarkę hormonalną człowieka. W wolnych chwilach lubię gotować i testować nowości kosmetyczne. Uwielbiam podróże, dobre jedzonko oraz jogę.
    Przeczytaj więcej od tego autora
    O autorze
    Ewelina Zygmunt
    Ewelina Zygmunt
    Jestem lekarzem w trakcie stażu podyplomowego, który odbywam w Wojskowym Szpitalu Klinicznym nr 1 w Lublinie. Choć jeszcze nie podjęłam ostatecznej decyzji co do wyboru specjalizacji, to moje serduszko bije...
    Przeczytaj więcej od tego autora