Biegunka u dziecka – objawy, domowe sposoby. Ile trwa i jak ją zatrzymać?

25. 10. 2017 · 7 minut czytania

Biegunka u dziecka to ogromny stres dla rodziców. Trzeba zadbać o odpowiednie nawodnienie maleństwa, pamiętać o podawaniu probiotyków i elektrolitów. Sprawdź, co jeszcze możesz zrobić!

Agnieszka Raczkowska
Agnieszka Raczkowska
Biegunka u dziecka – objawy, domowe sposoby. Ile trwa i jak ją zatrzymać?

Biegunka u dziecka jest jednym z bardziej stresujących momentów w życiu rodzica. Podczas gdy na gorączkę możesz podać syrop, na ząbkowanie łagodzący żel, a na kolkę kropelki, to z biegunką jest nieco inaczej. U rodziców pojawia się dezorientacja i nieopisana obawa, że dziecko krytycznie się odwodni. Pewnie zastanawiasz się, gdzie jest granica, gdy możesz jeszcze leczyć dziecko samodzielnie, a kiedy trzeba pojawić się z nim u lekarza. Warto zaznaczyć, że duży odsetek biegunek u dzieci możesz wyleczyć aptecznymi i domowymi sposobami.

Biegunka u dziecka - przyczyny. Co ją wywołuje?

Wiedz, że najczęstszą przyczyną biegunki u dziecka są wirusy. Szczególnie narażone są na nią dzieci w żłobkach i przedszkolach, gdzie choroby po kolei przechodzą z malucha na malucha, poprzez dotyk i zabawki.

Częstą przyczyną biegunki są słynne rotawirusy, które na początku dają objawy podobne do przeziębienia, a po 2 – 3 dniach wywołują silne, wodniste wypróżnienia oraz wymioty. Jest to tzw. biegunka wirusowa u dziecka.

„Wśród przyczyn biegunki u dziecka możemy wymienić:

  • infekcję żołądkowo-jelitową (wirusową, bakteryjną lub pasożytniczą) – mogą powodować stany zapalne przewodu pokarmowego objawiające się m.in. biegunką,
  • błędy dietetyczne, jak podawanie nadmiaru soków owocowych lub potraw ciężkostrawnych – cukier znajdujący się w słodkich napojach zaburza mikroflorę, a tłuste i ciężkostrwne potrawy zalegają w jelitach,
  • alergię pokarmową – do częstych objawów alergii zalicza się m.in. biegunkę,
  • leczenie antybiotykami – antybiotyki osłabiają florę jelitową dziecka, zwiększając prawdopodobieństwo wystąpienia biegunku i innych dolegliwości układu pokarmowego,
  • bolesne ząbkowanie,
  • stresujące sytuacje – nadmierne zdenerowowanie wywołuje skurcze jelit i zwiększone wydzielanie kwasów trawiennych."

- dodaje Magdalena Ślaska

 

Biegunka u dziecka - jak wygląda? Objawy

Jak łatwo się domyślić, biegunka cechuje się przede wszystkim nagłym zwiększeniem ilości stolców w ciągu doby. U dziecka pojawiają się częstsze wypróżnienia, które nie są adekwatne do ilości karmień. Zmienia się również konsystencja stolca, jego zapach i zabarwienie. Stolce mogą być rzadkie, wodniste lub zielonkawe, a także występować  z domieszką śluzu, ropy lub krwi oraz bardzo nieprzyjemnie pachnieć.

Biegunce u dziecka mogą towarzyszyć:

  • bóle brzucha,
  • brak apetytu,
  • wymioty,
  • wysoka gorączka.

Może również występować biegunka u dziecka bez innych objawów.

Zobacz preparaty na brak apetytu.

Biegunka i gorączka u dziecka – o czym świadczy?

Bóle brzucha i biegunka u dziecka często przebiegają razem z gorączką. Dzieje się tak zwłaszcza w przebiegu infekcji wirusowej lub bakteryjnej. Do zakażenia dochodzi zwykle w dużych skupiskach osób, np. w grupie przedszkolnej. Po wykryciu objawów zaleca się zachowanie ścisłego reżimu sanitarnego i wietrzenie pomieszczeń. Musisz dbać również o higienę i w miarę możliwości izolować pociechę. Takie postępowanie minimalizuje ryzyko rozprzestrzeniania się chorobotwórczych patogenów.

Biegunka u dziecka – ile trwa?

Jeśli zaburzenia układu pokarmowego są spowodowane wirusami, biegunka u dziecka trwa stosunkowo krótko – od kilku godzin do około 4 dni. W przypadku infekcji bakteryjnych luźne stolce utrzymują się do 7 dni. Biegunki najczęściej mijają samoistnie, ale warto skonsultować się z pediatrą (zwłaszcza, kiedy rozwolnienie występuje przez ponad tydzień). W niektórych sytuacjach konieczne jest zastosowanie antybiotyku. Brak wdrożenia odpowiedniego leczenia może spowodować przewlekłe biegunki u dziecka.

W sytuacji, gdy rozwolnienie nie ustępuje po kilkunastu dniach, musisz zgłosić się z pociechą do specjalisty. Przedłużająca się biegunka u dziecka wymaga kompleksowej diagnostyki. Może świadczyć o wtórnych zaburzeniach jelitowych, nietolerancji pokarmowej lub o stanach chorobowych, takich jak np. celiakia, zespół krótkiego jelita, nieswoiste zapalenie jelit. Pediatra przeprowadzi z Tobą wywiad, a następnie zleci odpowiednie badania laboratoryjne."

- dodaje Magdalena Ślaska

płaczące dziecko

Co stosować na biegunkę u dziecka?

1. Płyny nawadniające

Obowiązuje zasada, że przy biegunce dziecko może pić bez żadnych ograniczeń, przy czym najlepiej, gdy będą to specjalnie do tego przeznaczone doustne płyny nawadniające, które możesz kupić w aptece bez recepty. Zawierają one elektrolity (sód i potas) oraz glukozę, które są dobrze przyswajalne przez organizm.

Zobacz elektrolity dla dorosłych.

Doustne płyny nawadniające podawaj dziecku w ciągu pierwszych 3 – 4 godzin od wystąpienia biegunki oraz po każdym biegunkowym stolcu. W przypadku towarzyszących wymiotów, kontynuuj nawadnianie, z tym że dziecko powinno pić płyny małymi łyczkami (możesz podawać łyżką) co kilka minut, aby nie nasilać odruchu wymiotnego.

UWAGA: Płyn powinien być chłodny, a nawet zimny, ponieważ ciepła woda może wzmagać odruchy wymiotne.

Przyjęło się, że:

  • dziecku poniżej 2. roku życia po oddaniu każdego płynnego stolca należy podać 50 – 100 ml płynów, co odpowiada ¼ – ½ szklanki,
  • dziecku w wieku od 2 do 10 lat podaje się 100 – 200 ml płynów, co odpowiada ½ – 1 szklanki.

Nie stosuj płynów innych niż zalecane, np. soków lub słodzonej herbaty, gdyż mogą nasilać biegunkę.

NIEPOKOJĄCE OBJAWY ODWODNIENIA PRZY BIEGUNCE U DZIECKA

Widoczne objawy odwodnienia organizmu występują przy utracie wody wynoszącej 3% ciężaru ciała. Najbardziej narażone są niemowlęta do 6. miesiąca życia. Niepokojące objawy biegunki u małych dzieci to:

  • spierzchnięte usta,
  • suchy język i gęsta ślina,
  • płacz pozbawiony łez,
  • drażliwość i nadpobudliwość lub przeciwnie – ospałość i apatia,
  • skąpy mocz o ciemnożółtym zabarwieniu,
  • blada i chłodna skóra,
  • przyspieszone i głębokie oddechy,
  • mogą pojawić się drgawki.

Rodzicu, podawaj dziecku doustne płyny nawadniające! Udowodniono, że w przypadku biegunki wodnistej u dziecka zastosowanie tych płynów zmniejsza konieczność nawadniania dożylnego.

W przypadku, gdy u Twojego dziecka występuje nasilona biegunka i wymioty, a także zauważysz wcześniej wymienione objawy odwodnienia, natychmiast zabierz je na szpitalny oddział ratunkowy. Zależnie od stopnia odwodnienia, lekarz może zalecić nawadnianie dożylne lub ograniczy się do podawania dziecku doustnych płynów nawadniających w celu uzupełnienia utraconych minerałów.

Sprawdź leki na biegunkę dla dzieci i niemowląt.

2. Probiotyki

Zgodnie z aktualnymi wytycznymi dotyczącymi leczenia biegunki, warto rozważyć podanie dziecku probiotyków, które zawierają bakterie Lactobacillus GG lub Saccharomyces boulardii. Stwierdzono, że przywrócenie właściwej mikroflory jelitowej skraca czas trwania biegunki.

Zobacz probiotyki dla dzieci.

Biegunka u dziecka – domowe sposoby. Co robić?

Skuteczne domowe sposoby na biegunkę u dziecka to:

  • suszone czarne jagody, kisiel jagodowy lub herbatka z jagód,
  • zupa z marchwi lub po prostu gotowana marchewka.

Zawarte w jagodach garbniki uszczelniają błonę śluzową jelit, dzięki czemu zmniejszają częstotliwość wypróżnień. Potrawy zawierające marchewkę zawierają pektyny, które załagodzą podrażnione ściany jelita i również zagęszczą stolec.

W celu załagodzenia bólu i uczucia ściskania w brzuchu, delikatnie masuj brzuszek dziecka i stosuj ciepłe okłady.

Sprawdź produkty na wzdęcia dla dzieci.

A co z jedzeniem podczas biegunki u dziecka?

Pamiętaj, nawadnianie dziecka to podstawa! Wprowadzanie posiłków powinno się odbyć po około 4 godzinach od rozpoczęcia kuracji płynami. Badania naukowe dowodzą, że prawidłowe żywienie w biegunce sprzyja odbudowie nabłonka jelitowego oraz szybkiej regeneracji ciała. Wczesne wprowadzenie pożywienia skraca czas trwania biegunki i zmniejsza ryzyko hospitalizacji!

Wbrew dawnym przekonaniom o słuszności głodzenia dziecka podczas biegunki, obecnie zaleca się, aby podawać mu takie same pokarmy, jakie spożywało przed jej wystąpieniem. Miej na uwadze to, że Twoje dziecko w czasie biegunki będzie lepiej tolerowało mniejsze porcje jedzenia podawane częściej niż duże porcje, ale podawane raz na jakiś czas.

Biegunka u dziecka - kiedy  udać się do lekarza?

Przedłużająca się gorączka u dziecka to powód, aby natychmiast zgłosić się do lekarza. Konsultacja medyczna jest wskazana również wtedy, gdy biegunka u dziecka nie ustępuje, mimo stosowania aptecznych i domowych sposobów bądź towarzyszą jej inne objawy o silnym natężeniu (np. ciągłe wymioty, wysoka gorączka). W niektórych przypadkach niezbędny będzie szpitalny oddział ratunkowy (SOR).

UWAGA: Nie podawaj dziecku leków przeciwbiegunkowych bez konsultacji z lekarzem, ponieważ istotą biegunki jest pozbycie się toksyn z organizmu. Leki przeciwbiegunkowe zatrzymają toksyny i płyny, co będzie szkodliwe dla delikatnego ciała dziecka. Leczenie biegunki polega przede wszystkim na nawadnianiu!

Biegunka u dziecka – jakie mogą być powikłania?

„Biegunka dziecka prowadzi do utraty elektrolitów i wody w organizmie. W większości wypadków wystarczy regularnie poić pociechę, jednak w skrajnych sytuacjach konieczna jest hospitalizacja. W szpitalu z reguły podaje się kroplówkę lub zagłębnik nosowo-żołądkowy. Pamiętaj, by nie bagatelizować objawów towarzyszących zaburzeniom układu pokarmowego. Jeśli zauważysz, że dziecko staje się apatyczne, niewiele pije i ma przesuszone gałki oczne, skonsultuj się z pediatrą. Ciężkie odwodnienie grozi powikłaniami zdrowotnymi, np.  w postaci przednerkowej niewydolności nerek.

Biegunka u dziecka - podsumowanie

Biegunka u dziecka z reguły nie jest groźna i mija samoistnie po kilku dniach. Najczęściej wywołują ją wirusy i bakterie. Niezależnie od podłoża musisz pamiętać o regularnym pojeniu pociechy. Zadbaj również o przestrzeganie higieny, by nie dopuścić do rozprzestrzeniania patogenów. W przypadku, gdy dolelegliwości ze strony układu pokarmowego nie ustępują, a dodatkowo towarzyszy im wysoka gorączka, skonsultuj się z pediatrą. Pamiętaj, że ciężkie odwodnienie wiąże się z poważnymi konsekwencjami zdrowotnymi."

- dodaje Magdalena Ślaska

    Więcej artykułów na ten temat

    O autorze
    Agnieszka Raczkowska
    Agnieszka Raczkowska
    Jestem farmaceutką, absolwentką Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku. Chociaż studia dawno za pasem, to nauki nie ma końca. Ciągle dokształcam się, analizując najnowszą literaturę medyczną, uczestnicząc w szkoleniach i rozmawiając z autorytetami w branży. Zarówno z pasji, jak i racji zawodu, zgłębiam tajniki długiego zdrowia. Jestem fanką picia herbatek ziołowych i nalewek leczniczych. W wolnym czasie redaguję bloga Pułapki w Aptece, a wieczorami czytam kryminały i szukam okazji do kreatywnych zabaw z rodziną.
    Przeczytaj więcej od tego autora
    O autorze
    Agnieszka Raczkowska
    Agnieszka Raczkowska
    Jestem farmaceutką, absolwentką Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku. Chociaż studia dawno za pasem, to nauki nie ma końca. Ciągle dokształcam się, analizując najnowszą literaturę medyczną, uczestnicząc w szkoleniach i rozmawiając z...
    Przeczytaj więcej od tego autora