Klatka piersiowa lejkowata (klatka szewska) – przyczyny, objawy i leczenie

12. 8. 2024 · 4 minuty czytania

Klatka piersiowa lejkowata (klatka szewska) stanowi 90-95% wszystkich deformacji klatki piersiowej. Jak wygląda leczenie klatki piersiowej lejkowatej? Czy zawsze jest konieczne? Sprawdź! 

Aleksandra Furmańczyk
Aleksandra Furmańczyk
Klatka piersiowa lejkowata (klatka szewska) – przyczyny, objawy i leczenie

Klatka piersiowa lejkowata jest najczęstszą wadą wrodzoną klatki piersiowej. Występuje u 1 na 400 noworodków, 5 razy częściej u chłopców niż u dziewczynek. Jej inne nazwy to szewska klatka piersiowa, wklęsła klatka piersiowa i zapadnięta klatka piersiowa. Jak powstaje lejkowata klatka piersiowa? 

Lejkowata klatka piersiowa – przyczyny 

Deformacja klatki piersiowej pod postacią jej zapadnięcia może występować jako wada izolowana. Przyczyną klatki szewskiej mogą być również zespoły genetyczne, np. zespół Noonan oraz choroby tkanki łącznej, np. zespół Marfana. 

Powstanie klatki piersiowej lejkowatej jest efektem osłabienia i nieprawidłowej elastyczności mostka, przerostu żeber i ogólnego zaburzenia rozwoju kości klatki piersiowej. Dochodzi do zapadnięcia mostka na odcinku o różnej długości. 

Niekiedy klatka piersiowa lejkowata powstaje w wyniku działania innego procesu chorobowego toczącego się w organizmie, który może wpływać na połączenia między strukturami klatki piersiowej. Dzieje się tak np. w zaawansowanej krzywicy. 

Sprawdź powiązane kategorie

Szewska klatka piersiowa – objawy 

Klatkę piersiową lejkowatą można rozpoznać wizualnie, podczas podstawowego badania lekarskiego. Na tę deformację lekarze zwracają uwagę już w trakcie porodu albo w niedługim czasie po urodzeniu. Łagodniejsze przypadki szewskiej klatki piersiowej mogą być dostrzegalne dopiero w późniejszym czasie, nawet w okresie późnego dzieciństwa lub u młodych dorosłych. 

Jak wygląda klatka piersiowa lejkowata u dzieci i dorosłych? Uwagę przykuwa przede wszystkim zapadnięcie się mostka do wewnątrz klatki piersiowej. Wyrostek mieczykowaty, czyli najniżej położona część mostka, często kieruje się ku górze. Te dwie cechy oraz możliwe asymetrie łuków żebrowych przypominają wyglądem lej usytuowany na środku klatki piersiowej. Do deformacji mostka i żeber może także dołączyć skolioza (boczne skrzywienie kręgosłupa) oraz nadmierna kifoza piersiowa (nadmierne łukowate wygięcie kręgosłupa w stronę grzbietową). 

Warto wiedzieć
W niektórych przypadkach klatka szewska u dziecka i u dorosłego stanowi nie tylko defekt kosmetyczny, ale także poważny problem medyczny. U dzieci po narodzinach możliwe są problemy z oddychaniem i zaburzenia rytmu serca, objawiające się jako apatia lub nadmierne rozdrażnienie. U starszych dzieci, młodzieży i dorosłych może pojawiać się zmniejszenie wydolności organizmu w spoczynku i wysiłku, zmęczenie oraz pogorszenie pracy serca oraz płuc. 
Lejkowata klatka piersiowa – przyczyny 

Klatka piersiowa lejkowata – leczenie 

Jakie są wskazania do chirurgicznej korekcji klatki piersiowej szewskiej? Ważniejsze niż względy estetyczne są w tym przypadku kwestie związane z ogólną wydolnością organizmu, pracą płuc i serca. Dodatkowe badania, które pomagają w ocenie tych funkcji, to m.in.: 

  • RTG klatki piersiowej
  • Elektrokardiografia, 
  • Echokardiografia, 
  • Badania czynnościowe układu oddechowego. 

Leczenie lejkowatej klatki piersiowej klatki u dziecka bez objawów ze strony płuc lub serca oraz postępowanie w wieku dorosłym opiera się w głównej mierze na ogólnej rehabilitacji oraz ćwiczeniach poprawiających sprawność oddechową. Fizjoterapeuci wykorzystują również kinesiotaping, czyli oklejanie określonych miejsc na ciele specjalnymi elastycznymi taśmami kinezjologicznymi. Taping stosowany jest na klatkę piersiową oraz na towarzyszące jej skrzywienia kręgosłupa. 

W razie dolegliwości bólowych spowodowanych przez deformację klatki piersiowej można stosować miejscowo okłady rozgrzewające, które rozluźniają nadmiernie napięte mięśnie. 

Lejkowata klatka piersiowa – jaki lekarz zajmuje się leczeniem tej deformacji? W Polsce są to głównie torakochirurdzy. Optymalny moment wykonania zabiegu plastyki klatki piersiowej to okres po młodzieńczym skoku wzrostowym, czyli zwykle między 10. a 15. rokiem życia. Odroczenie operacji w czasie ma kilka ważnych zalet: 

  • Zmniejsza ryzyko powikłań pooperacyjnych, 
  • Pozwala osiągnąć optymalnie dobry wynik zabiegu, 
  • Zmniejsza ryzyko nawrotu deformacji. 
Warto wiedzieć
Szybsze wykonanie korekcji klatki piersiowej może być konieczne u dzieci, które są obciążone dodatkowymi chorobami współistniejącymi i mają zaburzoną czynność płuc lub serca. 
Szewska klatka piersiowa – objawy 

Do chirurgicznej korekcji lejkowatej klatki piersiowej należy zabieg metodą Nussa i zabieg metodą Ravitcha: 

Metoda Nussa
Metoda Ravitcha

Nieoperacyjna metoda plastyki lejkowatej klatki piersiowej wciąż jest traktowana jako metoda eksperymentalna. Wykorzystuje podciśnieniową pompkę, która unosi mostek w kierunku przedniej ściany klatki piersiowej. Wzmocnienie położenia mostka uzyskuje się dzięki ćwiczeniom fizycznym.

Klatka piersiowa lejkowata – ćwiczenia 

Ćwiczenia na lejkowatą klatkę piersiową u dzieci i dorosłych mają ważne, ale wspomagające znaczenie. Trwałe efekty można osiągnąć wyłącznie metodami chirurgicznymi. 

Dziecko z lejkowatą klatką piersiową od najmłodszych lat powinno pozostawać pod opieką fizjoterapeuty. Podczas regularnych wizyt, w których powinien uczestniczyć rodzic, dziecko uczy się jak wzmacniać klatkę piersiową. Ważne jest również wzmacnianie mięśni pleców, zwłaszcza w przypadku towarzyszących skrzywień kręgosłupa. Zarówno ćwiczenia wzmacniające klatkę piersiową, jak i ćwiczenia na skoliozę powinny być regularnie wykonywane w warunkach domowych. 

Podsumowanie 

Lejkowata klatka piersiowa to nie tylko defekt kosmetyczny, który może być źródłem obniżenia samooceny u dzieci i u dorosłych. Z deformacją klatki piersiowej mogą wiązać się też problemy z krążeniem i wydolnością płuc. Stwierdzenie wad klatki piersiowej jest wskazaniem do czujnej obserwacji stanu zdrowia i podjęcia działań medycznych, jeśli będzie to konieczne. 

Źródła:

  1. Gaździk T. (red.), Ortopedia i Traumatologia, wyd. III, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa, 2009
  2. Carter Y.M., Sharma G., Pectus Excavatum, StatPearls Publishing, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK430918/, [dostęp: 21.05.2024 r.]
  3. Rea G., Sezen C.B., Chest Wall Deformities, StatPearls Publishing, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK553073/, [dostęp: 21.05.2024 r.]
  4. Abdullah F., Harris J., Klatka piersiowa lejkowata. Kwestia nie tylko estetyczna, tłum. Pustkowski M., https://www.mp.pl/pediatria/artykuly-wytyczne/artykuly-przegladowe/160536,klatka-piersiowa-lejkowata, [dostęp. 21:05.2024 r.] 

Więcej artykułów na ten temat

O autorze
Aleksandra Furmańczyk
Aleksandra Furmańczyk
Jestem lekarką w trakcie stażu podyplomowego, który odbywam w 4. Wojskowym Szpitalu Klinicznym we Wrocławiu. Od lat pasjonuję się tematyką zdrowia i medycyny. Zawodowo będę starała się o wybór specjalizacji zabiegowej. Interesują mnie w szczególności otolaryngologia, chirurgia ogólna oraz chirurgia dziecięca. W wolnym czasie uprawiam jogę i z dużym zapałem powiększam swoją kolekcję roślin doniczkowych.
Przeczytaj więcej od tego autora
O autorze
Aleksandra Furmańczyk
Aleksandra Furmańczyk
Jestem lekarką w trakcie stażu podyplomowego, który odbywam w 4. Wojskowym Szpitalu Klinicznym we Wrocławiu. Od lat pasjonuję się tematyką zdrowia i medycyny. Zawodowo będę starała się o wybór specjalizacji...
Przeczytaj więcej od tego autora