Świerzbiączka ciężarnych − skąd bierze się świerzbiączka skazowa Besniera?

Problemy skórne ciężarnych to częsta przyczyna wizyt przyszłych mam w gabinecie lekarskim. Świąd, suchość skóry, nadmierne złuszczanie to objawy jednej z najczęściej występujących dermatoz, które występują w ciąży, czyli świerzbiączki ciężarnych. Czym jest świerzbiączka skazowa Besniera? Jakie są jej objawy i jak ją rozpoznać?

Zmiany skórne kobiet w ciąży

Większość chorób skóry spędza kobietom w ciąży sen z powiek. Bo boją się one nie tylko o swoje zdrowie, ale również o życie i zdrowie swojego maluszka. Na szczęście tylko niektóre choroby skóry u kobiet w ciąży niosą za sobą ryzyko powikłań i stanowią realne zagrożenie dla przyszłej mamy i dziecka. Większość zmian skórnych, które możesz zaobserwować w ciąży jest zupełnie łagodna i wynika z burzy hormonalnej i zmian o podłożu metabolicznym, naczyniowym i immunologicznym.

Do najczęstszych zmian skórnych w ciąży należą:

• hiperpigmentacja skóry (ciemnienie brodawek sutkowych i warg sromowych, pojawienie się linii czarnej linea nigra na brzuchu ciężarnej)
• hiperpigmentacja piegów i znamion barwnikowych
• ostuda melasma
• rozstępy na brzuchu, udach, piersiach
• pajączki naczyniowe

Co to jest świerzbiączka ciężarnych?

Co ciekawe, część problemów skórnych w ciąży znika. Często dzieje się tak z trądzikiem czy przetłuszczającą się skórą. Jest to zasługa estrogenów. Niestety, objawy niektórych chorób skóry w ciąży się też zaostrzają. Przykładem tego są atopowe wykwity. Inne nazwy tej choroby to świerzbiączka skazowa Besniera, świerzbiączka ciężarnych, wyprysk ciężarnych czy grudkowe zapalenie skóry u ciężarnych.

Atopowe wykwity ciążowe (atopic eruptions of pregnancy AEP) to najczęściej występująca dermatoza (choroba skóry) ciążowa, która powoduje świąd skóry. Co jest bardzo charakterystyczne, w przeciwieństwie do innych chorób skóry w ciąży, takich jak pemfigoid ciężarnych czy ciążowa cholestaza wewnątrzwątrobowa, świerzbiączka ciężarnych może wystąpić w każdym trymestrze ciąży i pojawia się wcześniej niż pozostałe dermatozy.

Kiedy może spotkać Cię świerzbiączka ciężarnych?

Kto najczęściej choruje na świerzbiączkę ciężarnych? Choroba ta dotyczy przede wszystkim tych kobiet, które chorują na atopowe zapalenie skóry lub inne choroby z kręgu atopii, jak astma oskrzelowa czy alergiczny nieżyt nosa. Aż 1/5 kobiet z atopowym zapaleniem skóry podczas ciąży ma zaostrzenie objawów skórnych! Co ciekawe, jeżeli w Twojej rodzinie występowały choroby atopowe, to zwiększa się ryzyko, że w ciąży dotknie Cię świerzbiączka skazowa Besniera.

Jak wyglądają objawy świerzbiączki ciężarnych?

Dolegliwości te przypominają symptomy atopowego zapalenia skóry u dorosłych (AZS). Możesz odczuwać nadmierną suchość skóry (w medycynie z łac. xerosis), mogą zacząć też pojawiać się zmiany rumieniowe, rumieniowo-złuszczające, rumieniowo-grudkowe niekiedy z towarzyszącym sączeniem.

Skóra kobiety chorującej na świerzbiączkę ciężarnych jest zwykle bardzo sucha, nadmiernie się łuszczy, a na jej powierzchni widoczna może być tak zwana „rybia łuska”.  Zmiany zapalne pojawiają się w typowych dla atopowego zapalenia skóry miejscach, czyli na twarzy, karku, w zgięciach łokci i kolan i na brzuchu. Najbardziej niepokojącym objawem świerzbiączki ciężarnych dla przyszłej mamy jest silny świąd skóry, który może świadczyć o ciążowej cholestazie wewnątrzwątrobowej, która w przeciwieństwie do atopii, może zagrażać matce i dziecku.

Jak wygląda diagnostyka i leczenie świerzbiączki?

Jak rozpoznać świerzbiączkę? Lekarz stawia diagnozę na podstawie typowych objawów i wywiadu. Nie zawsze jednak rozpoznanie jest tak łatwe, bo u aż 30% kobiet choroba przebiega w sposób niecharakterystyczny.

Na szczęście atopowe wykwity ciążowe bardzo szybko reagują na leczenie. Podstawę terapii stanowi prawidłowa pielęgnacja skóry atopowej oparta na preparatach emolientowych, które uzupełniają uszkodzony płaszcz hydrolipidowy. Zobacz, jak pielęgnować skórę atopową: Z cyklu kosmetyki dla alergików: jak zapobiegać nawrotom AZS?

Miejscowe glikokorytkosteroidy i inhibitory kalcyneuryny działają przeciwzapalne, preparaty antyhistaminowe natomiast hamują świąd skóry. W przypadku bardzo zaostrzonych zmian skórnych może być konieczna ogólnoustrojowa terapia antybiotykami i glikokortykosteroidami.

Świerzbiączka ciężarnych nie jest na szczęście groźną chorobą i nie stanowi zagrożenia ani dla mamy, ani dla malucha. Może niestety nawracać w kolejnych ciążach. Pamiętaj, że każde niepokojące objawy skórne w ciąży lepiej skonsultować z lekarzem, bo mogą one być objawem poważnych chorób.