6 sposobów na wzmocnienie organizmu seniora. Porady lekarza

U osób starszych w związku z naturalnym starzeniem się organizmu dochodzi do osłabienia układu immunologicznego. Może doprowadzić to nie tylko do zwiększonego ryzyka infekcji, ale też przyspieszać procesy degeneracyjne i pogarszać przebieg innych chorób wieku starczego. Jak zwiększyć odporność osoby starszej?

Zbilansowana dieta a zwiększanie odporności u seniora

Zbilansowana dieta stanowi podstawowy element wzmacniający odporność seniora. Niedożywienie u osób starszych ma związek nie tylko ze zmniejszonym apetytem czy problemami z gryzieniem pokarmu, ale wynika głównie z braku niezbędnych witamin i mikroelementów w diecie. Zwłaszcza niedobory cynku, selenu, żelaza, miedzi, kwasu foliowego i witamin A, B6, C i E prowadzą do obniżenia odporności. Jak temu zapobiec? Jeśli stosowany jadłospis nie zaspokaja wszystkich potrzeb żywieniowych seniora, można sięgnąć po preparaty wzmacniające organizm dla osób starszych. Są to nie tylko witaminy, ale też suplementy diety zawierające składniki mineralne i roślinne, które wzmacniają organizm seniora.

Redukcja stresu i jego wpływ na wzmocnienie odporności u seniora

Stres psychologiczny może zaostrzać objawy, które występują w procesie starzenia się oraz negatywnie wpływać na układ odpornościowy. Intensyfikuje to zaburzenia w przebiegu już  istniejących chorób, powoduje trudniejsze gojenie ran lub powstanie zaburzeń psychicznych, które jeszcze bardziej nasilą osłabienie odporności związane z wiekiem. Nadmierny stres towarzyszy zwłaszcza osobom cierpiącym na otępienie i związany jest ze zmniejszoną sprawnością umysłową.  Objawia się w bardzo różny sposób, a w skrajnych przypadkach utrudnia codzienne funkcjonowanie, uniemożliwia właściwą ocenę sytuacji i stanowi przyczynę zaburzeń zachowania, a nawet agresji.

Sprawdź, jak sobie radzić ze stresem.

Aby zredukować poziom stresu u osoby starszej, należy uporządkować plan dnia, zadbać o poczucie bezpieczeństwa (wyrażające się również w codziennym kontakcie z opiekunami) oraz zapewnić odpowiedni poziom kontroli nad otoczeniem. Trzeba również kontrolować ilość bodźców zmysłowych, tj. poziom hałasu, oświetlenie czy interakcje w grupie tak, aby nie było ich ani zbyt dużo, ani za mało.      

Aktywność fizyczna – wzmocnienie organizmu starszej osoby poprzez ruch

Często wraz z wiekiem poziom aktywności fizycznej maleje. Badania naukowe wskazują, że zwiększenie wysiłku fizycznego może spowolnić lub nawet odwrócić niektóre skutki osłabienia odporności związane z wiekiemi wzmocnić organizm osoby starszej (źródło: Weyh, C., Krüger, K., Strasser, B. Physical Activity and Diet Shape the Immune System during Aging. Nutrients). Regularne ćwiczenia poprawiają stan układu sercowo-naczyniowego, obniżają ciśnienie krwi (wspierają więc działanie leków na nadciśnienie), pomagają kontrolować masę ciała i stabilizują samopoczucie. Ponadto ruch pobudza układ krążenia, co z kolei umożliwia swobodne przemieszczanie się składników odżywczych i mediatorów układu odpornościowego w organizmie. Warto również pamiętać o tym, że mięśnie szkieletowe w czasie aktywności  fizycznej wytwarzają szereg białek, które zmniejszają stan zapalny i pełnią funkcje odpornościowe.     

Utrzymanie masy mięśniowej poprzez ćwiczenia chroni przed infekcjami, zmniejsza ryzyko zachorowania na cukrzycę typu 2 i choroby sercowo-naczyniowe. Badania naukowe potwierdzają, że aktywność fizyczna u ludzi starszych ma podwójne znaczenie: nie tylko chroni organizm przed      infekcjami, ale poprawia również odpowiedź immunologiczną na szczepionki, zapewniając tym samym wzmocnienie organizmu seniora.   

Przeczytaj również, dlaczego seniorzy powinni szczepić się na grypę.

Wzmocnienie organizmu u osób starszych poprzez zdrowy sen

Osoby powyżej 65 roku życia powinny spać co najmniej 7-8 godzin każdej nocy. Sen zapewnia wypoczynek, który jest niezbędny, aby zachować dobrą kondycję fizyczną i psychiczną. Żadne preparaty wzmacniające dla osób starszych go nie zastąpią! Jego brak  zwiększa ryzyko wystąpienia chorób takich jak: nadciśnienie, choroby układu krążenia, cukrzyca i otyłość. Badania pokazują, że niewystarczająca ilość snu odczuwana przez organizm jako stres prowadzi do powstania stanu zapalnego i osłabienia układu odpornościowego.

Podczas snu organizm się regeneruje. Zachodzi również synteza białek i naprawa tkanek, będące procesami niezbędnymi dla utrzymania silnego układu odpornościowego. Poza tym odpowiednia ilość i jakość snu poprawia koncentrację i pamięć, ma kluczowe znaczenie dla dobrego samopoczucia psychicznego i przyczynia się do wzmocnienia organizmu osoby starszej.

Poznaj techniki treningu pamięci dla seniorów.

Zadbana skóra i jej wpływ na układ immunologiczny seniora

W procesie starzenia dochodzi do ścieńczenia (zmniejszenia grubości) naskórka i skóry właściwej, utraty wody i zmniejszenia zawartości kolagenu i elastyny. Może to skutkować pogorszeniem funkcji skóry jako immunologicznej bariery ochronnej u osób starszych, spowalniać gojenie się ran czy zwiększać podatność na choroby nowotworowe oraz infekcje bakteryjne i grzybicze.

Skóra dojrzała to przede wszystkim skóra sucha, dlatego należy dbać o  odpowiedni poziom nawilżenia, wybierając np. balsamy nawilżające. Sięgając np. po preparaty z antyoksydantami, stymulujemy włókna kolagenowe i pobudzamy naturalny układ immunologiczny skóry. Aby chronić ją przed szkodliwym i karcynogennym działaniem promieni UV, należy dodatkowo używać kremów z filtrami.

Rzucenie palenia to konieczność przy budowaniu odporności osoby starszej!

Palenie papierosów przyspiesza procesy starzenia się organizmu. Dodatkowo palenie niekorzystnie wpływa zarówno na odporność wrodzoną, jak i adaptacyjną. Z jednej strony zaostrza przebieg patogennych odpowiedzi immunologicznych, z drugiej zmniejsza immunologiczną odporność obronną organizmu. Osoby palące wykazują większą podatność na infekcje takie jak zapalenie płuc i grypa. Są również narażone na cięższy przebieg tych chorób oraz niższy poziom ochronnych przeciwutleniaczy (np. witaminy C) we krwi. W dodatku palacze muszą liczyć się z większym ryzykiem chorób nowotworowych, alergicznych oraz autoimmunologicznych.

Jak zwiększyć odporność osoby starszej? Konieczna jest zmiana stylu życia!

Wraz z wiekiem układ odpornościowy staje się mniej skuteczny w zwalczaniu infekcji. Jednocześnie zmiany immunologiczne zachodzące u osób starszych predysponują do wystąpienia przewlekłego stanu zapalnego. Zwiększa to ryzyko schorzeń związanych ze wiekiem, w tym zachorowania na cukrzycę typu 2, choroby układu krążenia, nowotwory i otępienie. Układ odpornościowy odgrywa również wiodącą rolę w niektórych chorobach autoagresyjnych, takich jak reumatoidalne zapalenie stawów. Preparaty wzmacniające dla seniorów są uzupełnieniem codziennej diety w niezbędne składniki odżywcze. Pokarmy zapewniające wszystkie niezbędne makro i mikroelementy oraz regularna aktywność fizyczna wzmacniają organizm i opóźniają procesy związane ze starzeniem się organizmu.           

Źródła:

1. Alam I., Almajwal A., Alam W., Alam I., Ullah N., Abulmeaaty M., Razak S., Khan S., Pawelec G. & Paracha, P. (2019). The immune-nutrition interplay in aging – facts and controversies.
2. Weyh C., Krüger K., Strasser B. Physical Activity and Diet Shape the Immune System during Aging. Nutrients. 2020;12(3):622. Published 2020 Feb 28. doi:10.3390/nu12030622.
3. Graham JE., Christian LM., Kiecolt-Glaser JK. Stress, age, and immune function: toward a lifespan approach. J Behav Med. 2006;29(4):389-400. doi:10.1007/s10865-006-9057-4
4. Bień B., Parnowski T., Duława J., Geriatria i pielęgniarstwo geriatryczne, PZWL, 2014.
5. Jabłońska M.K., Immunostarzenie – wpływ procesu starzenia na komponenty układu immunologicznego. GERONTOLOGIA POLSKA 2013, 4, 143-147.