Depresja osób starszych – jak sobie z nią radzić?

Starzenie się społeczeństwa stanowi ogromne wyzwanie dla wielu dziedzin medycyny – w tym również psychiatrii. Dużym problemem w krajach rozwiniętych i rozwijających się jest obecnie depresja wieku starczego. Seniorzy powyżej 60. roku życia rzadko zgłaszają symptomy rozwijającej się choroby, stąd tak wiele prób samobójczych w tej grupie wiekowej. Jak rozpoznać objawy depresji u osoby starszej?

Depresja w starszym wieku - statystyki

Depresja seniora to poważny problem społeczny, który wzrasta wraz z wydłużaniem się średniej długości życia na świecie. Przybiera na sile również w naszym kraju. Z  badań prowadzonych w Krakowie przez Knurowskiego i współpracowników wynika, że aż 15 proc. seniorów ma symptomy ciężkiej depresji, a tyle samo – łagodniejszej postaci choroby. Na tej podstawie można sądzić, że na depresję choruje niemal jedna trzecia całej populacji emerytów.

Co więcej, liczby te wzrastają w zależności od środowiska. Depresja u osób w wieku emerytalnym pojawia się wyjątkowo często w przypadku mieszkańców DPS-ów, a także pacjentów, którzy zmagają się z ciężkimi i przewlekłymi schorzeniami. Na depresję w wieku podeszłym zazwyczaj zapadają także osoby rozwiedzione oraz owdowiałe.  Bardziej zagrożeni chorobą są seniorzy samotni, ale też ci, którzy czują się od kogoś zależni.

Depresja osób starszych - objawy

Depresja u osób w podeszłym wieku jest wyjątkowo podstępna – jej objawy różnią się bowiem od symptomów tej choroby występujących u młodszych pacjentów. Co może sygnalizować początki schorzenia?

Jednym z pierwszych sygnałów bywa spadek sił – zarówno fizycznych, jak i intelektualnych. Szczególnie ten drugi bywa mylony z naturalnymi zmianami w obszarze myślenia i pamięci, które dotykają seniorów. Niekiedy rodzina i pozostali bliscy pacjenta podejrzewają nawet chorobę Alzheimera. Tymczasem kłopoty z zapamiętywaniem i przypominaniem sobie czegoś, czy z podejmowaniem decyzji, to także charakterystyczne symptomy depresji w wieku starszym. Objawy te powinny ustąpić wraz z efektywnym leczeniem choroby.

Do innych objawów depresji u osób starszych należą między innymi:

• Bóle głowy,
• Bóle brzucha,
• Drażliwość, częsty płacz,
• Kłopoty ze snem – nadmierna senność, bezsenność, rozregulowany rytm dnia i nocy,
• Klasyczne objawy schorzenia: lęk, niepokój, apatia,
• Utrata zainteresowań,
• Utrata apetytu i/lub łaknienia,
• Nudności i zaparcia,
• Ucisk w klatce piersiowej,
• Zaburzenia koncentracji i myślenia,
• Problemy z podejmowaniem decyzji,
• Myśli samobójcze (w efekcie – również próby),
• U starszych seniorów – urojenia i zniekształcenia poznawcze (zwłaszcza związane z poczuciem winy) – depresja psychotyczna.

Depresja osób starszych - leczenie

Depresja u seniora nie jest problemem, który można bagatelizować – dlatego bliscy powinni zwracać szczególną uwagę na spadek formy psychofizycznej emerytów i emerytek. Jej zaniedbanie może prowadzić nie tylko do prób samobójczych, ale i do choroby somatycznej (na przykład w przypadku braku apetytu może dość do nadmiernej utraty tkanki tłuszczowej i odwodnienia organizmu, na które seniorzy są wyjątkowo podatni).