Gruczolak jelita grubego. Objawy to m.in krew w kale

Nowotworowy polip nabłonkowy w jelicie grubym to gruczolak jelita grubego. Objawy obejmują krwawienia z odbytnicy, niewielką niedokrwistość czy biegunki śluzowe. Małe gruczolaki często nie powodują natomiast żadnych symptomów. Polipy gruczolakowe dzielą się na cewkowe, kosmkowe i cewkowo-kosmkowe. W jaki sposób się je leczy i dlaczego pozbycie się ich jest takie ważne?

Gruczolak w jelicie grubym − co to takiego?

Gruczolak, czyli polip gruczolakowy związany jest z rozrostem i dysplazją komórek nabłonka gruczołowego. Jest to zmiana nowotworowa łagodna, która potencjalnie może rozwinąć się w nowotwór złośliwy. Dysplazja komórek polega na ich przebudowie i powstawaniu zaburzeń w ich budowie, strukturze i wyglądzie. Taka dysplazja może być małego, średniego lub dużego stopnia. Jeśli komórki z dysplazją dużego stopnia naciekają tkankę podśluzową − jest to już rak inwazyjny. Ryzyko obecności raka w polipie gruczolakowym zależy od jego wielkości, kształtu, stopnia dysplazji i budowy histologicznej.

Gruczolak jelita grubego − objawy

Niewielkie polipy, o średnicy mniejszej niż 1 cm, w większości przebiegają bezobjawowo. Dominującym objawem tych nieco większych gruczolaków jest krwawienie z odbytnicy (obecność krwi w stolcu). Rzadziej pojawia się niewielka anemia, uczucie parcia na stolec czy obecność śluzu w kale. Jeśli polip zlokalizowany jest w końcowym odcinku jelita i jest to większych rozmiarów gruczolak jelita grubego − objawy mogą obejmować także biegunkę z domieszką śluzu. Czasami polip odbytnicy może wypadać przez odbyt i jest widoczny na zewnątrz.

Polipy jelita grubego − rodzaje

Polip to tak naprawdę każda wypukłość błony śluzowej jelita grubego. Polipy mogą być uszypułowane i nieuszypułowane (czyli tzw. siedzące). Istnieją różne typy polipów np. polipy hiperplastyczne,  zapalne (polipy rzekome) czy polipy młodzieńcze.

Polipy gruczolakowe to właśnie gruczolaki i mają one  zdolność do przemiany złośliwej. Najczęściej lokalizują się w odbytnicy i okrężnicy esowatej. Gruczolak cewkowy jelita grubego jest najczęstszy i stanowi około 75% wszystkich gruczolaków, rzadziej występuje gruczolak cewkowo-kosmkowy i kosmkowy.

Największe ryzyko zezłośliwienia posiada duży, kosmkowy gruczolak jelita grubego. Objawy, takie jak ciężkie, wodniste biegunki mogą być właśnie spowodowane obecnością w odbytnicy dużych gruczolaków o budowie kosmkowej.

Gruczolak jelita grubego − jak go rozpoznać?

Rozpoznanie polipa gruczolakowego najczęściej ustala się z pomocą kolonoskopii. Więcej na temat tego badania przeczytasz w artykule: Kolonoskopia – dlaczego warto ją robić? W trakcie badania, lekarz ma możliwość dokładnego obejrzenia całej błony śluzowej Twojego jelita grubego. Jeśli zauważy zmiany − usuwa je podczas kolonoskopii, a następnie są one wysyłane na badanie histopatologiczne. To ono określa typ polipa, jego stopień dysplazji i stwierdza obecność lub brak komórek nowotworu złośliwego. 

Gruczolak jelita grubego − rokowania i leczenie

Potocznie nazywany „gruczolak na jelicie” wymaga usunięcia podczas kolonoskopii, a następnie weryfikacji histopatologicznej. Jeśli polip okazuje się zmianą łagodną lub występuje w nim rak, ale spełnione są pewne ściśle określone warunki (np. ognisko ograniczone do błony podśluzowej, wysoki stopień zróżnicowania, zachowany minimalny margines bez nacieku i inne), wtedy nie wykonuje się bardziej rozległych zabiegów. Jeśli jednak warunki nie są spełnione, przeprowadza się operację usunięcia danego fragmentu jelita grubego.

Dalsza kontrola po usunięciu polipów gruczolakowych zależy od ich rodzaju. Zmiany małego ryzyka będą wymagały rzadszych kontroli niż znalezienie i usunięcie zmian, które zostaną zakwalifikowane jako zmiany dużego ryzyka. Zwróć teraz uwagę jak istotnym badaniem jest kolonoskopia! Wiele osób się na nią nie decyduje − nie należy ona bowiem do przyjemnych i komfortowych procedur. Ale pamiętaj, że polipy rosną latami, a usunięcie takich zmian, zanim pojawi się w nich rak, może uratować życie i oszczędzić wiele cierpienia.

Rodzinna polipowatość gruczolakowata

Rodzinna polipowatość gruczolakowa ta, czyli FAP to choroba uwarunkowana genetycznie, która silnie predysponuje do rozwoju raka. Schorzenie charakteryzuje się obecnością ponad 100 gruczolaków w jelicie grubym, a ryzyko wystąpienia raka jelita grubego powyżej 30. − 40. roku życia wynosi 100%. Żeby temu zapobiec, w tej grupie chorych już od okresu dzieciństwa przeprowadza się częste, regularne kontrole endoskopowe, a także wykonuje się profilaktyczne usunięcie jelita grubego.