Przyczyny awitaminozy
Główną przyczyną awitaminozy jest niedostateczna podaż danej witaminy w diecie, szczególnie w przypadku diety ubogiej w składniki odżywcze lub opartej na produktach wysokoprzetworzonych. Inne przyczyny awitaminozy to:
- Zaburzenia odżywiania, np. anoreksja lub bulimia,
- Zaburzenia wchłaniania witamin, np. w wyniku przewlekłych chorób jelit,
- Zaburzenia genetyczne wpływające na metabolizm określonych witamin,
- Przewlekłe choroby wątroby i nerek,
- Alkoholizm, szczególnie zwiększający ryzyko niedoboru witamin z grupy B (np. B1),
- Stosowanie niektórych leków zaburzających wchłanianie lub metabolizm witamin.
W dalszej części dowiesz się więcej nt. skutków, symptomów i chorób związanych z awitaminozą.
Awitaminoza − objawy
Objawy awitaminozy zależą od tego, której witaminy brakuje w organizmie i są związane z funkcjami, jakie dana witamina pełni. Poniżej omawiamy przykładowe choroby spowodowane ciężkimi niedoborami (awitaminozą) poszczególnych witamin.
Objawy awitaminozy związanej z witaminą B1
Obecnie, w krajach rozwiniętych, nawet hipowitaminoza (niewielkie niedobory) witaminy B1 występują raczej rzadko. Są związane z alkoholizmem, zaburzeniami wchłaniania i niedożywieniem lub rygorystyczną i niezbilansowaną dietą. Objawiają się obwodowym zapaleniem nerwów, osłabieniem siły mięśniowej, skłonnością do obrzęków, niewydolnością serca czy dolegliwościami z przewodu pokarmowego. Ciężkie niedobory tiaminy, czyli witaminy B1, prowadzą do rozwoju choroby beri-beri.
Ciężki niedobór witaminy B3 (niacyny)
Nasilony niedobór niacyny, inaczej witaminy B3 lub PP, może prowadzić do pelagry. Chorobie tej towarzyszą:
- Objawy dermatologiczne - zapalenie skóry i zmiany na błonach śluzowych jamy ustnej,
- Biegunka, spadek apetytu,
- Otępienie i inne zaburzenia na tle psychicznym.
Nieleczona pelagra może prowadzić do śmierci.
Symptomy awitaminozy dot. witaminy C
Niedobór witaminy C wiąże się z osłabieniem organizmu, nadmierną męczliwością, większą podatnością na infekcje, zaburzeniami gojenia ran, krwawieniem z dziąseł do których przyczynia się ograniczona synteza kolagenu. Głęboki i długotrwały niedobór witaminy C prowadzi do rozwoju szkorbutu. Objawia się zanikiem i krwawieniem dziąseł, rogowaceniem naskórka, wybroczynami, suchością spojówek i śluzówek jamy ustnej, upośledzeniem gojenia się ran, skłonnością do krwawień oraz bólami kostno-stawowymi. W krajach rozwiniętych obecnie praktycznie nie występuje.
Objawy niedoboru witaminy A
Poważne niedobory witaminy A prowadzą do uszkodzeń w obrębie oka i zaburzeń widzenia, czyli ślepoty zmierzchowej, czasem nazywanej potocznie kurzą ślepotą. Polega na upośledzonym widzeniu w słabym oświetleniu. Awitaminoza witaminy A skutkuje także nadmiernym rogowaceniem i łuszczeniem naskórka, skłonnością do infekcji i zahamowaniem wzrostu u młodych osób i dzieci.
Objawy niskiej podaży witaminy D
Niedobory witaminy D niestety występują powszechnie. To efekt niedostatecznej ekspozycji na światło słoneczne i zmniejszonej syntezy skórnej, ale także chorób związanych z zaburzeniami wchłaniania, otyłości czy stosowania niektórych leków. U osób dorosłych niedobór witaminy D prowadzi do rozmiękania kości i osteoporozy, u dzieci natomiast − do krzywicy. Wskazuje się także na związek niedoborów witaminy D z rozwojem cukrzycy czy zapadalnością na niektóre nowotwory. Więcej na temat witaminy D u dorosłych dowiesz się: Niedobór witaminy D, groźny także dla zębów!
Objawy awitaminozy witaminy B12
Objawy hipowitaminozy kobalaminy, czyli witaminy B12, dotyczą układu nerwowego, co jest wynikiem uszkodzenia osłonek mielinowych nerwów. Mogą pojawić się mrowienia i drętwienia palców i kończyn, zaburzenia chodu, zaburzenia widzenia czy objawy neuropsychiatryczne. Niedobór witaminy B12 prowadzi do niedokrwistości megaloblastycznej, mogą więc wystąpić ogólne objawy anemii takie jak osłabienie i męczliwość, spadek koncentracji i zawroty głowy. U około połowy chorych występują także symptomy ze strony układu pokarmowego: utrata smaku, pieczenie języka, nudności czy biegunki.
Sprawdź też, jaki wpływ ma witamina B12 na układ nerwowy.