Dekstroza − ekspresowe uzupełnianie energii podczas ćwiczeń!

22. 10. 2020 · 4 minuty czytania
Dekstroza, znana także jako cukier gronowy lub glukoza, należy do suplementów diety stosowanych przez diabetyków i sportowców. Czy jej stosowanie jest bezpieczne i warto ją suplementować?
Izabela Daniel
Izabela Daniel
Dekstroza − ekspresowe uzupełnianie energii podczas ćwiczeń!

Dekstroza to suplement diety często stosowany przez sportowców, także diabetyków. Możesz znać ją również pod innymi nazwami, takimi jak cukier gronowy lub glukoza. Stosowanie dekstrozy jest na ogół bezpieczne, ale niekiedy może wiązać się z pewną szkodliwością.

Dekstroza – co to?

Dekstroza (D-glukoza) jest izomerem optycznym glukozy, czyli związkiem organicznym, cukrem prostym. Można ją dostać w postaci białej krystalicznej substancji, łatwo rozpuszczającej się w wodzie. Ma słodki smak. Stanowi bardzo dobre źródło energii, dostarczanej szybko, ale nie na długo.

Dekstroza - co to jest?

 

Dekstroza a glukoza − różnica

Czym różni się od siebie dekstroza a glukoza? Glukoza i dekstroza to tak naprawdę nazwy określające tę samą substancję, dlatego wszystkie opisywane właściwości i funkcje odnoszą się w takim samym stopniu do glukozy, jak i dekstrozy. Dekstroza w żywności występuje dość powszechnie. Można znaleźć ją w produktach takich jak jadalne owoce, miody i nektary kwiatowe, pieczywo, słodycze, ale również w napojach izotonicznych przeznaczonych dla sportowców.

Dekstroza - właściwości

Dekstroza − właściwości

Dekstroza, jak już wspomniałam, zaliczana jest do grupy cukrów prostych. Jest dzięki temu skoncentrowanym źródłem energii dla organizmu człowieka. Ma wysoki indeks glikemiczny (IG), dzięki czemu szybko, ale krótkotrwale podnosi poziom glukozy we krwi, co powoduje wzmożoną produkcję insuliny – hormonu produkowanego przez komórki trzustki.

    Sportowcy czerpią korzyści z wysokiego stężenia insuliny we krwi, bo ma ona działanie anaboliczne (budujące). Jest to ważne szczególnie dla osób uprawiających sporty siłowe czy kulturystykę. Dekstroza powoduje wzmożoną syntezę insuliny, przez co przyczynia się do szybszego przetransportowania kreatyny do wątroby i mięśni. O kreatynie możesz przeczytać w artykule: Suplementy na redukcję − kiedy będą skuteczne?. To substancja, która spełnia szereg właściwości w organizmie człowieka, szczególnie ważnych dla sportowców. Bierze ona udział w budowie białek mięśniowych, zwiększa zdolności regeneracyjne organizmu i poprawia zdolności wysiłkowe. Stosowanie dekstrozy przyczyni się do przyśpieszonego transportu kreatyny do mięśni – miejsca, w którym jej obecność jest niezbędna. Tak dekstroza może uzupełniać zapasy energii, białka i innych niezbędnych substancji odżywczych dla organizmu sportowca.

    Dekstroza na siłowni

     

    Dekstroza polecana jest do stosowania jako element posiłku potreningowego, bo szybko się wchłania i daje zastrzyk energii „wymęczonym” komórkom organizmu. Można ją również stosować przed i w trakcie treningu jako uzupełnienie energii potrzebnej do wykonania ćwiczeń sportowych.

    W przypadku diabetyków (osób chorujących na cukrzycę) spożywanie dekstrozy będzie niosło ze sobą pewne korzyści, ale także zagrożenia (o których poniżej). Mimo że dieta diabetyka powinna przede wszystkim składać się z węglowodanów złożonych, to spożycie węglowodanów prostych, jak glukoza, jest niezbędne np. w sytuacji nagłego spadku cukru we krwi, które może zagrażać życiu. Diabetycy w takiej sytuacji wiedzą, że zaczyna dziać się coś złego i potrzebują szybkiego zastrzyku energii w postaci dekstrozy. Po dostarczeniu łatwo dostępnego źródła węglowodanów niezbędne będzie spożycie produktu bogatego w 2. grupę węglowodanów – tym razem złożonych.

    Sprawdź też przepis z diety w insulinooporności: Dieta w insulinooporności: sprawdź przepis na indyka z warzywami i kaszą gryczaną.

    Dekstroza a poziom glukozy

    Dekstroza − szkodliwość

    Dekstroza jest cukrem prostym, dlatego stosowana w nadmiarze może przyczyniać się do rozwoju zaburzeń węglowodanów, takich jak insulinooporność czy cukrzyca. Nadmierne spożycie dekstrozy (jak i innej substancji energetycznej) może przyczynić się do wzrostu masy ciała. Wiąże się to również z większym ryzykiem wystąpienia zaburzeń układu krwionośnego, np. miażdżycy, nadciśnienia tętniczego, ale również do zaburzeń nastroju i uszkodzeń związanych z układem nerwowym i trzustką. Osoby nie uprawiające sportu w szerokim zakresie nie powinny decydować się na stosowanie dekstrozy jako elementu codziennej diety. Zaleca się stosowanie jej w sportach siłowych oraz wytrzymałościowych.

    Dekstroza a glukoza

    Dekstroza − czy warto ją suplementować?

    Dekstroza jest skoncentrowanym źródłem łatwo dostępnej energii, niezbędnej do prowadzenia intensywnych i częstych treningów przez sportowców. Można ją stosować w celu poprawy działania kreatyny, ale również jako posiłek przed i po treningowy. Dekstroza jest cukrem prostym, dlatego w kryzysowych sytuacjach może pomóc diabetykom uchronić ich przed nagłym spadkiem stężenia glukozy we krwi.

     

    Źródła:

    1. Bean A.: Dietetyka sportowa, żywienie w sporcie. Zysk i S-ka 2019.
    2. Frączek B.; Krysztofiak H.; Krzywański J.: Dietetyka sportowa. PZWL 2019.
    3. Mizera K.; Mizera J.: Dietetyka sportowa, co jeść by trenować efektywnie. Galaktyka 2017.
    4. Gawęcki J.: Żywienie Człowieka podstawy nauki o żywieniu. TOM 1. Wydawnictwo Naukowe PWN 2018.
    5. Gawęcki J.: Żywienie Człowieka zdrowego i chorego. TOM 2. Wydawnictwo Naukowe PWN 2018

      Więcej artykułów na ten temat

      O autorze
      Izabela Daniel
      Izabela Daniel
      Jestem dietetykiem i współtworzę bloga o zdrowym odżywianiu i gotowaniu „Easy with food”. Od ponad 7 lat moją pasją jest zdrowe żywienie, ponieważ jest ono jednym z najważniejszych sposobów profilaktyki wielu chorób. Wierzę, że wprowadzając proste zmiany w codzienności, każdy z nas może zapobiec wielu schorzeniom, dlatego moją misją jest pomoc innym w osiągnięciu tego celu.
      Przeczytaj więcej od tego autora
      O autorze
      Izabela Daniel
      Izabela Daniel
      Jestem dietetykiem i współtworzę bloga o zdrowym odżywianiu i gotowaniu „Easy with food”. Od ponad 7 lat moją pasją jest zdrowe żywienie, ponieważ jest ono jednym z najważniejszych sposobów profilaktyki...
      Przeczytaj więcej od tego autora