Uszkodzenie stożka rotatorów − co to za kontuzja?

24. 6. 2020 · 7 minut czytania

Stożek rotatorów odpowiada za prawidłową ruchomość barków? Niestety, na skutek kontuzji może dojść do jego uszkodzenia. Jak się przed tym ochronić? Co zrobić w razie pojawienia się urazu? Sprawdź!

Bartosz Gruca
Bartosz Gruca
Uszkodzenie stożka rotatorów − co to za kontuzja?

Stożek rotatorów to struktura o niezwykle złożonej budowie, która odpowiada za właściwą pracę Twojego barku. Dowiedz się, w jaki sposób uniknąć jego uszkodzenia i na czym polegają urazy tej partii.

Stożek rotatorów − funkcja w barku

Staw ramienno-łopatkowy jest stawem kulistym. Oznacza to, że jedna jego część ma formę kuli (kość ramienna), a druga jest panewką (wydrążenie stawowe i obrąbek stawowy łopatki), w której znajduje się głowa kości ramiennej. Taka budowa umożliwia Twoim barkom wykonywanie ruchów w bardzo dużym zakresie.

W przeciwieństwie do stawów zawiasowych (np. kolana), staw ramienno-łopatkowy, prócz zgięcia i wyprostu, ma możliwość wykonywania takich ruchów jak odwodzenie i przywodzenie, a także rotacja zewnętrzna i wewnętrzna. Jednak ruch w stawie nie byłby możliwy bez udziału mięśni, które go wykonują. W stawie ramienno-łopatkowym funkcję tę pełni m.in. stożek rotatorów.

Stożek rotatorów, inaczej zwany pierścieniem rotatorów, to struktura złożona ze ścięgien 4 mięśni: nadgrzebieniowego, podgrzebieniowego, podłopatkowego i obłego mniejszego. Pokrywa ona przednią, górną i tylną powierzchnię stawu ramienno-łopatkowego. Prócz unoszenia i rotacji, zadaniem stożka rotatorów jest również jego stabilizacja, a więc właściwe osadzenie głowy kości ramiennej w panewce.

Sprawdź też, z czego może wynikać ból barku przy podnoszeniu ręki.

Uszkodzenie stożka rotatorów ból barku

 

Uszkodzenie stożka rotatorów − przyczyny

Z uwagi na niezwykle złożoną strukturę stawu ramiennego, na jego prawidłowe funkcjonowanie ma wpływ wiele czynników. Są to m.in. wady postawy, siła mięśni stabilizujących, rodzaj uprawianych aktywności i dyscyplin sportowych, tryb życia, wiek i stan struktur, które tworzą obręcz barkową. Najczęściej spotykaną kontuzją stawu ramienno-łopatkowego, która może mieć wiele przyczyn, jest uszkodzenie stożka rotatorów.

Uszkodzony stożek rotatorów − stany przewlekłe

Do uszkodzenia pierścienia rotatorów dochodzi najczęściej w wyniku zmian degeneracyjnych (przewlekłych) lub urazów nagłych. Urazy przewlekłe, powstałe m.in. przez zmiany zwyrodnieniowe, dotyczą głównie osób po 40. roku życia. Są one najczęściej wynikiem starzenia się organizmu, zużywaniu powierzchni stawowych, tkanek miękkich lub zwapnienia ścięgien. Urazy tego typu są o wiele częstsze niż uszkodzenia nagłe. Co więcej, uszkodzenia przewlekłe stożka rotatorówdiagnozuje się u co 2. pacjenta po 70. roku życia. W takich przypadkach uraz bardzo często nie daje sygnałów bólowych, a funkcjonowanie barku nie zostaje zaburzone.

Sprawdź też, czym jest zespół bolesnego barku.

Uszkodzenie barku ból

Uszkodzony stożek rotatorów − urazy nagłe

Kontuzje powstałe w wyniku urazów nagłych dotyczą natomiast głównie osób młodych, a zwłaszcza sportowców. Z uwagi na to, że uraz pojawia się najczęściej w wyniku wykonywania ruchów z uniesionymi ramionami do góry, narażeni na nią są głównie zawodnicy, którzy uprawiają takie dyscypliny jak piłka ręczna, siatkówka czy tenis. Również upadek na wyprostowaną rękę może spowodować uszkodzeni stożka rotatorów.

    Uszkodzenie stożka rotatorów − inne przyczyny

    Jak wspomniałem wcześniej, jedną z funkcji stożka rotatorów jest również stabilizacja głowy kości ramiennej w panewce. Ma to istotne znaczenie nie tylko dla właściwego i swobodnego funkcjonowania barku. Brak odpowiedniej stabilizacji ramienia może powodować podrażnienie stożka rotatorów, a w następstwie ich urazy, zarówno przewlekłe, jak i nagłe.

    Objawy uszkodzenia pierścienia rotatorów, które można zaobserwować to przede wszystkim ból w barku, osłabienie siły mięśniowej czy wyczuwalne trzeszczenie w stawie. Bardzo często pojawia się również ból w nocy, którego intensywność przerywa sen.

    Sprawdź też, jak uniknąć kontuzji w sporcie.

    Uraz stożka rotatorów

    Rozpoznanie – przeciążenie czy zerwanie stożka rotatorów?

    Staw ramienno-łopatkowy, prócz uszkodzeniu stożka rotatorów, może ulec wielu różnym urazom kontuzjom. Nierzadko ból w okolicy barku może świadczyć jedynie o przeciążeniu tej partii lub uszkodzeniu innych struktur, np. bicepsa lub mięśnia piersiowego. Jednak niezależnie od okoliczności, w których poczułeś dyskomfort w barku, lepiej skonsultować to ze specjalistą – fizjoterapeutą lub ortopedą.

    Najlepiej w pierwszej kolejności wybrać się do fizjoterapeuty. Sprawdzi on Twój stan i zbada Cię palpacyjnie (dotykiem), przeprowadzi testy siłowe i Twojej ruchomości. Jeśli problem nie będzie leżał w urazie stożka rotatorów, fizjoterapeuta przeprowadzi właściwe zabiegi lub zaleci wykonywanie odpowiednich ćwiczeń. Będą one miały na celu poprawę stabilizacji ramienia, której brak mógł powodować ból.

    Sprawdź też żele i maści na stłuczenia, siniaki, kontuzje.

    Diagnostyka uszkodzenia stożka rotatorów

     

    Jeśli jednak diagnoza fizjoterapeuty wykaże prawdopodobieństwo uszkodzenia pierścienia rotatorów, konieczna może okazać się konsultacja z ortopedą. W tym wypadku ważne będzie wykonanie badania obrazowego. W pierwszej kolejności lekarz zrobi badanie USG. Pokaże ono, czy uszkodzeniu uległy ścięgna rotatorów i czy uraz ma charakter częściowy, czy całkowity. W pierwszym wypadku ścięgna są jedynie naderwane, natomiast w drugim, ciągłość ich struktury zostaje całkowicie przerwana. Badanie USG umożliwia również zobrazowanie struktur ścięgien w ruchu, porównanie barku kontuzjowanego ze zdrowym lub ewentualne podanie leku w precyzyjny sposób.

    Prócz wykonania badanie USG, konieczne może okazać się również badanie rezonansem magnetycznym. Jego ogromną zaletą jest możliwość obejrzenia powierzchni stawowych lub kostnych ramienia i stanu głowy długiej bicepsa. Co więcej, badanie rezonansem umożliwia precyzyjną ocenę stanu naczyń krwionośnych i struktur nerwowych.

    Jednym z badań, które również może okazać się istotne przy diagnozie uszkodzenia stożka rotatorów, jest również badanie RTG. Bardzo często może ono potwierdzić lub wykluczyć inne podobne urazy barku, takie jak zwapnienia, zwyrodnienia czy inne zmiany.

    Sprawdź też kompresy ciepło zimne.

    Uszkodzenie stożka rotatorów − leczenie

    Leczenie urazu stożka rotatorów może być zachowawcze lub operacyjne. Rehabilitację zachowawczą stosuje się u pacjentów, u których leczenie operacyjne jest z jakiś względów niewskazane lub u osób w podeszłym wieku. Leczenie zachowawcze jest też zalecane pacjentom, których staw ramienno-łopatkowy jest w stanie normalnie funkcjonować. Natomiast podstawą do leczenia operacyjnego może być m.in. przerwanie struktury ścięgien, występowanie bólu, ograniczenie ruchomości lub osłabienie siły mięśniowej okolic barku.

    Leczenie zachowawcze, w zależności od komplikacji uszkodzeń, trwa do 6 miesięcy. Tego typu rehabilitacja ma zmniejszyć dolegliwości bólowe, poprawić mobilność w obręczy barkowej, ustabilizować ją czy też poprawić biomechanikę ruchu. Wtedy stosuje się przede wszystkim ćwiczenia wzmacniające lub terapię wykonywaną przez fizjoterapeutę. Efektem właściwej rehabilitacji jest odpowiednie osadzenie głowy kości ramiennej w panewce, która nie drażniąc ścięgien rotatorów, umożliwia ich systematyczne gojenie.

    Sprawdź też, czym jest taping i jak pomaga w leczeniu kontuzji.

    Rehabolitacja uszkodzenia stożka rotatorów

     

    Jeśli wskazane okaże się leczenie operacyjne, w większości dokonuje się go artroskopowo. Zabieg polega na przyszyciu ścięgna do guzka większego kości ramiennej. Po jego zakończeniu rękę unieruchamia się na okres od 4 do 6 tygodni. W tym czasie istotna będzie terapia fizjoterapeuty, która skupia się głównie na zmniejszeniu napięcia mięśniowego, pracy na bliznach i na mobilizacjach nerwowych i naczyniowych. Po tym okresie przystępuje się do wzmacniania i usprawniania osłabionych struktur. Długość tego procesu jest zależna od takich czynników, jak wiek czy komplikacja urazu, ale najczęściej trwa około pół roku.

    Co istotne, po zabiegu operacyjnym i konsekwentnej rehabilitacji, powrót do pełnej sprawności jest jak najbardziej możliwy, również u sportowców.

    Sprawdź też, jakie korzyści przynosi masaż sportowy.

    Jak zapobiegać urazom stożka rotatorów?

    Jeśli jesteś osobą aktywną, warto zadbać o właściwą profilaktykę urazu pierścienia rotatorów. W tym celu wybierz się raz na jakiś czas do fizjoterapeuty. Określi on dokładnie stan pracy Twojej obręczy barkowej. W zależności od potrzeb, specjalista zaleci Ci wprowadzenie do aktywności odpowiednich ćwiczeń, angażujących głównie mięśnie łopatkowe i górne partie pleców. Wzmocnią one tkanki i przysłużą się właściwemu funkcjonowaniu stożka. Pamiętaj, żeby długotrwale utrzymujący się dyskomfort w tej partii ciała, jak najszybciej skonsultować ze specjalistą. Jak wspomniałem wcześniej, nawet operacyjne leczenie daje pozytywne rezultaty, jednak już uszkodzony stożek rotatorów wymaga na tyle długiego leczenia, że nie warto bagatelizować występowania wcześniejszych sygnałów.

    Stożek rotatorów ulega urazom, u podstaw których mogą leżeć różne przyczyny. Do grupy ryzyka zdecydowanie należą osoby w podeszłym wieku, sportowcy uprawiające dyscypliny angażujące uniesione kończyny górne czy osoby z wadami postawy. Jednak niezależnie od tego, warto dbać o właściwą aktywność górnej części pleców. Dzięki temu, stabilizacja w stawie nie będzie eksploatować pierścienia rotatorów, a to z kolei wspomoże ich długą i zdrową pracę.

      Więcej artykułów na ten temat

      O autorze
      Bartosz Gruca
      Bartosz Gruca
      Jestem trenerem CrossFit, dyscyplin siłowych i wytrzymałościowych. 5 lat temu dałem się pochłonąć swojej największej pasji jaką jest CrossFit i uczyniłem z niej sposób na życie. Pracę trenera wzbogacam o udział w zawodach, co daje mi fun i pomaga w podnoszeniu sobie poprzeczki. Chętnie dzielę się swoją wiedzą i zdobytym dotychczas doświadczeniem, pozostając czujnym na wszelkie możliwości samorozwoju. Poza sportem relaksuje mnie dobra muzyka i film.
      Przeczytaj więcej od tego autora
      O autorze
      Bartosz Gruca
      Bartosz Gruca
      Jestem trenerem CrossFit, dyscyplin siłowych i wytrzymałościowych. 5 lat temu dałem się pochłonąć swojej największej pasji jaką jest CrossFit i uczyniłem z niej sposób na życie. Pracę trenera wzbogacam o...
      Przeczytaj więcej od tego autora