Badania na koronawirusa – rodzaje. Ile kosztuje test na COVID-19?

19. 1. 2023 · 6 minut czytania

Na rynku dostępne są 3 rodzaje testów przydatnych w diagnostyce COVID-19. Są to testy genetyczne, antygenowe oraz serologiczne. Dowiedz się, który z nich wybrać!

Ewelina Zygmunt
Ewelina Zygmunt
Badania na koronawirusa – rodzaje. Ile kosztuje test na COVID-19?

Różnicowanie objawów COVID-19 z innymi chorobami infekcyjnymi dróg oddechowych na podstawie samych symptomów zgłaszanych przez pacjenta jest niewystarczające. Test na koronawirusa to jedyny sposób, by móc z całą pewnością potwierdzić zakażenie tym patogenem. Obecnie na rynku dostępne są 3 rodzaje testów na COVID-19, które różnią się swoim przeznaczeniem oraz sposobem wykonania. Który z nich wybrać i z jakim kosztem należy się liczyć? Wyjaśniamy!

Rodzaje testów na COVID-19

Obecnie w diagnostyce koronawirusa dostępne są trzy rodzaje testów:

  • Badanie genetyczne (RT-PCR lub FRANKD) wymazu pobranego z nosogardła,
  • Test na obecność antygenu wirusa SARS-CoV-2 w wymazie z nosogardła,
  • Badanie serologiczne próbki krwi żylnej na obecność przeciwciał klasy IgM i IgG skierowanych przeciwko koronawirusowi.

W przypadku pacjentów z objawami mogącymi sugerować COVID-19 zaleca się wykonanie jednego z dwóch wymienionych powyżej testów diagnostycznych: RT-PCR/ FRANKD lub badania antygenowego. 

  • Szybki test antygenowy, jeśli uzna to za wskazane, może obecnie wykonać lekarz rodzinny w czasie wizyty pacjenta w swoim gabinecie. 
  • W przypadku badania genetycznego pobrana próbka przesyłana jest do laboratorium.
  • RT-PCR wykrywa dwie sekwencje genetyczne SARS-CoV-2, natomiast test FRANKD jedną. Wszystkie wymienione testy są rekomendowane przez Ministerstwo Zdrowia.
  • Oznaczenie poziomu przeciwciał przeciwko SARS-CoV-2 nie służy do rozpoznania świeżego zakażenia COVID-19. Jest natomiast przydatne w ocenie stanu uodpornienia pacjenta.

Na rynku dostępne są dodatkowo dwa rodzaje testów kasetkowych, przydatnych w wykrywaniu zachorowania lub przechorowania COVID-19, możliwe do samodzielnego wykonania w domu. 

  • Test antygenowy opiera się na tej samej zasadzie, co szybkie badanie wykrywające zakażenie wykonywane w gabinecie lekarza rodzinnego. Dodatni wyniki, przy obecności objawów pozwala na rozpoznanie COVID-19. Warunkiem jest prawidłowe pobranie wymazu z nosogardła przy pomocy wymazówki dołączonej do zestawu. 
  • Drugim rodzajem jest test kasetkowy wykrywający obecność przeciwciał IgM i IgG z próbki krwi pobranej z opuszki palca. Dodatni wyniki może świadczyć o przebytym zakażeniu. Jest również pozytywny po szczepieniu na COVID-19, w wyniku którego wytwarzają się przeciwciała skierowane przeciwko wirusowi SARS-CoV-2. 
  • Ze względu na niską czułość, obecnie nie zaleca się stosowania testów kasetowych wymagających pobrania krwi z opuszki palca w celu wykrycia aktywnej choroby, jak i sprawdzenia swojego stanu uodpornienia.
Rodzaje testów na COVID-19

Jak wygląda test na COVID-19?

Z perspektywy pacjenta zarówno test genetyczny RT-PCR/FRANKD, jak i ten wykrywający antygen koronawirusa wyglądają bardzo podobnie. 

  • W obu przypadkach przy pomocy wymazówki wprowadzonej przez przewód nosowy zostanie od Ciebie pobrany wymaz z nosogardła
  • W teście antygenowym - uzyskany w ten sposób materiał jest mieszany ze specjalnym roztworem ekstrakcyjnym dołączonym do zestawu, który następnie należy zakroplić na kasetkę testu. Wynik jest możliwy do odczytu już po kilku minutach. 
  • Natomiast w przypadku testu RT-PCR/FRANKD pobrany materiał transportuje się do laboratorium, w którym przy pomocy specjalnej aparatury możliwa jest identyfikacja obecności materiału genetycznego koronawirusa.

Badanie serologiczne wykrywające przeciwciała IgM i IgG jest wykonywane z próbki krwi żylnej. Sama procedura jej pobrania wygląda tak samo jak w przypadku standardowego badania krwi. Przed wykonaniem opisanych badań dowiedź się, jak się przygotować do testu na COVID-19.

Kiedy zrobić test na COVID-19?

Badanie wykrywające świeże zakażenia COVID-19, czyli test antygenowy lub genetyczny powinno być wykonane zaraz po pojawieniu się pierwszych objawów infekcji dróg oddechowych. 

  • Najlepiej jeszcze przed tym, gdy zostaną zastosowane jakiekolwiek leki na COVID-19, zarówno te działające przyczynowo, jak i objawowo. 
  • Czułość testów antygenowych w znacznym stopniu spada po upływie 5-7 dni od początku objawów. Ta sama tendencja, lecz nieco wolniejsza tyczy się również badań genetycznych. 
  • Wymienione badania są tak naprawdę jedynym sposobem na różnicowanie przyczyny objawów między grypą a koronawirusem.
W przypadku podejrzenia infekcji wirusem SARS-CoV-2, testy antygenowe i genetyczne mogą być wykonane już u najmłodszych pacjentów. Warto jednak pamiętać o tym, że objawy COVID-19 u dzieci bardzo często są mniej charakterystyczne niż u dorosłych. Nierzadko infekcja ta przebiega zupełnie bezobjawowo, a o jej przebyciu świadczy dopiero pojawienie się charakterystycznego dla dzieci zespołu pokowidowego, w postaci PIMS (ang. pediatric inflammatory multisystem syndrome temporally associated with SARS-CoV-2). W tym przypadku w celu potwierdzenia wcześniejszej infekcji wskazane jest wykonanie badania serologicznego określającego poziom przeciwciał przeciwko SARS-CoV-2.
Kiedy zrobić test na covid

Jak sprawdzić wynik badania na COVID-19?

Wynik testu genetycznego potwierdzający lub wykluczający zachorowanie na COVID-19 jest dostępny na Internetowym Koncie Pacjenta. Zostaniesz powiadomiony o jego pojawieniu się w wiadomości SMS. Wynik, podobnie jak w przypadku testu serologicznego, możesz również sprawdzić na stronie laboratorium, w którym wykonywałeś badanie. 

Ile się czeka na wynik testu COVID-19?

Czas oczekiwania na wynik zależy od rodzaju testu. W przypadku testu antygenowego wynik badania jest możliwy do odczytu już po kilku minutach.Badanie genetyczne charakteryzuje się wyższą czułością, jednak na jego wynik należy czekać 1 lub 2 dni, ponieważ pobrany materiał musi zostać wysłany do laboratorium. Podobny czas oczekiwania tyczy się testu serologicznego.

Gdzie zrobić badania na COVID-19?

Obecnie o konieczności wykonania testu na COVID-19 decyduje lekarz po ocenie stanu zdrowia i zbadaniu pacjenta. W zależności od dostępności może wykonać szybki test antygenowy lub wydać skierowanie na badanie genetyczne, które należy wykonać we wskazanym przez niego laboratorium. Dzięki temu koszty badania zostaną pokryte przez NFZ. Odpłatne wykonanie badania genetycznego wykrywającego zakażenie COVID-19 jest możliwe w niemal każdym laboratorium medycznym.

Gdzie kupić test na COVID-19?

Domowy test na COVID-19 możesz kupić w aptece. Decydując się na to rozwiązanie, wybieraj test antygenowy wymagający pobrania wymazu z nosogardła, ponieważ ma on większą czułość w diagnostyce świeżego zakażenia niż test wykrywający przeciwciała z pobranej z palca krwi.

Gdzie kupić test na covid

Ile kosztuje test na koronawirusa? 

Ceny wykonywanych prywatnie testów na koronawirusa różnią się w zależności od ich rodzaju. 

  • Najdroższe z nich jest badanie genetyczne, którego koszt to ok. 250 do 300 zł.
  • Oznaczenie poziomu przeciwciał przeciwko wirusowi SARS-CoV-2 jest tańsze, a cena badania to ok. 100 do 150 zł. 
  • Większość komercyjnych laboratoriów diagnostycznych ma w swojej ofercie również szybki test antygenowy. Jego koszt to ok. 100 zł.
  • Ceny testów kasetkowych dostępnych w aptekach są zależne od producenta. Zazwyczaj ich koszt to ok. 25 do 50 zł.

Podsumowanie

Testy na COVID-19 to doskonałe narzędzie diagnostyczne mogące potwierdzić zachorowanie na koronawirusa. Jednak, aby były skuteczne, należy je użyć poprawnie. Jeśli masz jakiekolwiek objawy infekcji, koniecznie udaj się do swojego lekarza rodzinnego, który może wykonać szybki test antygenowy lub wystawić skierowanie na badanie genetyczne RT-PCR.

Źródła:
  1. Flisiak R., Horban A., Jaroszewicz J. i wsp., Zalecenia postępowania w zakażeniach SARS-CoV-2 Polskiego Towarzystwa Epidemiologów i Lekarzy Chorób Zakaźnych, na dzień 23 lutego 2022, https://ptmr.info.pl/wp-content/uploads/2022/03/REKOMENDACJE-pl-w-C19-2022-23-02-2022pl-1.pdf, [dostęp 03.01.2023 r.]
  2. Flisiak R, Horban A, Jaroszewicz J, et al. Management of SARS-CoV-2 infection: recommendations of the Polish Association of Epidemiologists and Infectiologists as of March 31, 2020. Pol Arch Intern Med. 2020;130: 352-357
  3. W. Rymer, Testy na COVID-19 do kupienia w dyskontach spożywczych, https://www.mp.pl/pacjent/choroby-zakazne/koronawirus/koronawirus-aktualnosci/261616,testy-na-covid-19-do-kupienia-w-dyskontach-spozywczych,1, [dostęp 04.01.2023 r.]

    Więcej artykułów na ten temat

    O autorze
    Ewelina Zygmunt
    Ewelina Zygmunt
    Jestem lekarzem w trakcie stażu podyplomowego, który odbywam w Wojskowym Szpitalu Klinicznym nr 1 w Lublinie. Choć jeszcze nie podjęłam ostatecznej decyzji co do wyboru specjalizacji, to moje serduszko bije w stronę ginekologii i położnictwa, a także endokrynologii. W szczególności interesuje mnie wpływ zdrowej diety na gospodarkę hormonalną człowieka. W wolnych chwilach lubię gotować i testować nowości kosmetyczne. Uwielbiam podróże, dobre jedzonko oraz jogę.
    Przeczytaj więcej od tego autora
    O autorze
    Ewelina Zygmunt
    Ewelina Zygmunt
    Jestem lekarzem w trakcie stażu podyplomowego, który odbywam w Wojskowym Szpitalu Klinicznym nr 1 w Lublinie. Choć jeszcze nie podjęłam ostatecznej decyzji co do wyboru specjalizacji, to moje serduszko bije...
    Przeczytaj więcej od tego autora