Jakie zioła na odporność? Przegląd i zastosowanie ziół wspierających system immunologiczny
Wśród szerokiej grupy roślin leczniczych nie brakuje takich, które usprawniają funkcjonowanie układu immunologicznego i tym samym zwiększają odporność organizmu. Dzięki nim można uniknąć infekcji lub skrócić czas leczenia. Jakie zioła na odporność najlepiej wybierać? Jak je stosować?
Spis treści:
Jak naturalnie budować odporność?
Budowanie odporności to proces ciągły, zależny od różnych czynników obejmujących m.in. nawyki, sposób żywienia i tryb pracy. W pewnych warunkach dochodzi do zaburzeń układu immunologicznego, w rezultacie odporność jest osłabiona. To otwarta furtka dla infekcji. Powinno się walczyć z tym w szerszym zakresie, tzn. prowadzić różnorodne działania, docierając do źródeł problemu.
Pozytywne działania obejmują:
- Zdrowy i niezakłócony sen (przynajmniej osiem godzin w ciszy),
- Ograniczenie czynników stresotwórczych i przyjmowanie suplementów zmniejszających poziom stresu,
- Zrównoważoną dietę (w większym stopniu skupiająca się na warzywach i owocach),
- Picie odpowiedniej ilości wody (2-2,5 l dziennie),
- Aktywność fizyczną,
- Przyjmowanie witaminy D i korzystanie z dobrodziejstwa ziołolecznictwa.
W naturze nie brakuje również roślin leczniczych, które pomagają człowiekowi w budowaniu odporności, przeciwdziałają infekcjom, a nawet je zwalczają. Jakie zioła pić na odporność? Poniżej przedstawiono najlepsze z nich.
Najcenniejsze chińskie zioła na odporność
Przy wzmacnianiu odporności w sukurs przychodzi Tradycyjna Medycyna Chińska. Zgodnie z jej założeniami dobre zioła wspierające odporność to m.in. jiaogulan i traganek chiński.
Jiaogulan (Gynostemma)
Pnącze, które można kupić w formie rozdrobnionych liści lub kapsułek. Uprawia się je również na balkonie (od wiosny do jesieni). Jest nazywane „chińskim ziołem nieśmiertelności”. Pierwsze wzmianki o roślinie pochodzą z czasów Dynastii Ming. Zhu Xjan określił ją w Materii Medicae for Femine właśnie jako zioło wzmacniające organizm. W rzeczywistości gynostemma należy do grupy ziół adaptogennych, dzięki czemu ma znacznie szersze działanie i dostosowuje się do potrzeb organizmu. Głównymi związkami aktywnie czynnymi są saponiny. Naukowcy wyodrębnili ponad sto związków należących do tej grupy, osiem ma taką samą strukturę jak w żeń-szeniu. Ważne działanie poza wzmacnianiem odporności to obniżanie poziomu cholesterolu i cukru we krwi.
Traganek chiński, błoniasty (Astragalus membranaceus)
Wykorzystywany jako roślina lecznicza od ponad 2 tysięcy lat. Surowcem jest korzeń, który stosuje się najczęściej w formie odwarów (należy go gotować przez 15-20 min). Chińczycy dodają sproszkowany korzeń również do potraw. Regularne stosowanie produktów opartych na bazie traganka zmniejsza ryzyko wystąpienia infekcji (głównie dotyczących dróg oddechowych) i wspomaga oczyszczanie organizmu.
Dobre zioła na odporność dostępne w domu i ogrodzie
Najlepsze zioła na odporność organizmu są szeroko dostępne – uprawia się je w ogrodzie, a nawet na parapecie. Do tej grupy zalicza się czosnek, anginowiec, żyworódka, aloes i czystek. Surowce można pozyskiwać wtedy na bieżąco. Dobrym rozwiązaniem jest również korzystanie z suplementów opartych na bazie tych roślin.
Czosnek (Allium) – to roślina lecznicza, która jest traktowana jako silny naturalny antybiotyk. Czosnek poza bakteriami zwalcza grzyby i wirusy. Skraca czas trwania infekcji. Głównym związkiem aktywnie czynnym czosnku jest allicyna. Suplement ma przewagę nad ząbkami czosnku – aplikacja nie wiąże się z występowaniem nieprzyjemnego zapachu z ust. Suplementacja czosnkiem powinna być wykonywana przez cały rok, nie tylko doraźnie.
Anginowiec, pelargonia szorstka (Pelargonium graveolens) – to popularna roślina doniczkowa wydzielająca przyjemny zapach. Jej główne, powszechnie znane zastosowanie to zwalczanie bólu uszu. Jednocześnie liście wykorzystuje się do walki z infekcjami. Zawierają związki o właściwościach antybakteryjnych, przeciwwirusowych i przeciwgrzybicznych. Suplementem jest liść.
Żyworódka (Kalanchoe daigremontiana) – to charakterystyczna roślina, która wykształca sadzonki z korzonkami na brzegach swoich liści. Jednocześnie jest cennym naturalnym lekiem zapobiegającym infekcjom, działającym przeciwzapalnie, regenerująco i immustymulująco. To m.in. skarbnica witaminy C i soli mineralnych.
Aloes (Aloe vera) – egzotyczny sukulent jest najczęściej stosowany zewnętrznie – na rany i schorzenia dermatologiczne. Suplementy i soki z aloesu warto pić również dla wzmocnienia odporności. Aloes ma właściwości przeciwnowotworowe, a przy tym odżywia organizm, uzupełniając niedobory makro- i mikroelementów.
Czystek (Cistus) – zawiera m.in. antyoksydanty, które wzmacniają odporność, opóźniają procesy starzenia i zmniejszają ryzyko wystąpienia chorób nowotworowych. Często stosuje się go przeciw grypie i przeziębieniu.
Jak stosować zioła na odporność?
Najłatwiejszym sposobem wzmacniania odporności z wykorzystaniem ziół jest suplementacja kapsułkami, tabletkami, sokami lub proszkiem. Trzeba kierować się zaleceniami producenta i nie przekraczać zalecanych dawek. W przypadku samodzielnego przyrządzania receptur, warto je ujednolicić. Surowiec każdorazowo powinno się rozdrobnić.
- Liście (anginowiec, żyworódka, czystek, aloes) najczęściej aplikuje się w formie naparów. Zaparza się je jak herbatę, najlepiej pozostawić do wystygnięcia pod przykryciem.
- Z korzeni (traganek, żeń-szeń) zaleca się sporządzać odwary. Surowiec trzeba po prostu gotować przez ok. 15 minut. Dziennie należy pić zwykle jedną szklankę, można rozdzielić to na 2-3 razy.
- Dodatkowo z aloesu przygotowuje się m.in. soki, syropy i nalewki.
- Z kolei traganek i czosnek są używane jako przyprawy.
Zioła na odporność a przeciwwskazania
Świeżego czosnku nie powinno się spożywać przy nieżycie żołądka, jelit i chorobie przeciwzakrzepowej. Przy stosowaniu leków przeciwzakrzepowych, a także uspokajających i na nadciśnienie lepiej zrezygnować ze spożywania jiaogulan. Żyworódka nie jest zalecana przy zaburzeniach czynności przewodu pokarmowego. W przypadku pozostałych ziół nie ma większych przeciwwskazań.
Każdorazowo szczególną ostrożność powinny zachować również kobiety w ciąży i matki karmiące. Suplementację ziołami na odporność warto skonsultować z lekarzem.
Dobrodziejstwa ze stosowania ziół - podsumowanie
Zioła na odporność to naturalny sposób na ograniczenie uciążliwych bądź groźnych chorób. W zdecydowanej większości można je przyjmować bez ryzyka wystąpienia skutków ubocznych. Podobnie jak w wielu innych przypadkach sprawdza się tutaj powiedzenie: lepiej zapobiegać niż leczyć.
Źródła:
- Senderski; Prawie wszystko o ziołach; Podkowa Leśna 2007; Wydawca M. E. Senderski.
- B-E van Wyk, M. Wink; Rośliny lecznicze świata; Wrocław 2004; MedPharm Polska
- Karmańska A.; Gynostemma Penthaphyllum – chińska herbata; 4/2013; Bromat. Chem. Toksykol; XLVI. Str. 474 – 484.
- Kwiecień M.; Winiarska-Mieczan A.; Czosnek jako zioło kształtujące właściwości prozdrowotne, 2011; Probl Hig Epidemiol; 92(4): 810-812.
