Zespół Stevensa-Johnsona. Skórne skutki uboczne działania leków

Zespół Stevensa-Johnsona (ang. Stevens-Johnson syndrome, SJS) to poważna choroba skóry i błon śluzowych, która jest wynikiem niepożądanego działania rozmaitych leków. Objawy syndromu Stevensa-Johnsona to m. in. szybko postępujące, rumieniowate zmiany na skórze i błonach śluzowych, pęcherze, bolesne nadżerki czy spełzania naskórka. Zobacz, kto jest narażony na zespół Stevensa-Johnsona i po jakich lekach może do niego dojść.

Zespół Stevensa-Johnsona − przyczyny

Jeżeli szukasz informacji ten temat możesz natchnąć się na określenie „choroba Stevensa-Johnsona”, ale poprawnie nazywa się ją zespołem Stevensa-Johnsona. Wśród najczęstszych przyczyn rozwoju zespołu Stevensa-Johnsona wymienia się przede wszystkim leki. To one są przyczyną nagłej ostrej, skórno-śluzówkowej reakcji organizmu. Do grupy leków wysokiego ryzyka wywołania syndromu Stevensa-Johnsona należą antybiotyki, środki przeciwgrzybiczne czy dostępne bez recepty leki przeciwbólowe i przeciwzapalne.

Zespół stevensa-johnsona − po jakich lekach może do niego dojść?

• sulfonamidy
• allopurynol
• karbamazepina
• fenytoina
• fenobarbital
• kotrimoksazol
• niesteroidowe leki przeciwzapalne
• lamotrygina

Rzadziej, zespół Stevensa-Johnsona powodują:

• penicyliny
• cefalosporyny
• makrolidy
• tetracykliny
• tramadol

Skąd wiadomo, jakie leki są przyczyną zespołu Stevensa Johnsona? Niestety, grupa ta jest dość duża, i nie jesteś w stanie przewidzieć, czy dany lek wywoła objawy SJS. Jeżeli jednak po jakimś leku doszło do reakcji skórne, na pewno do końca życia lepiej unikać tego leku, bo istnieje duże ryzyko nawrotu objawów. Na szczęście zespół Stevensa-Johnsona  występuje dość rzadko.

Do innych przyczyn zespołu Stevensa-Johnsona zalicza się też zakażenia, między innymi infekcję wywołaną przez bakterię M. pneumoniae.

Groźnym zespołem polekowym jest także toksyczna nekroliza naskórka (ang. Toxic epidermal necrolysis, TEN). Obie te choroby przebiegają z występowaniem na skórze i błonach śluzowych ostrych, szybko postępujących zmian.

Zespół Stevensa-Johnosona − objawy

Zanim na skórze i błonach śluzowych pojawią się charakterystyczne zmiany, zwykle najpierw występuje gorączka (lub stan podgorączkowy), zapalenie spojówek, ból gardła, złe samopoczucie, uczucie zmęczenia i „rozbicia”. Następnie, możesz zauważyć, że Twoje błony śluzowe zostają zajęte i zaczynają się na nich pojawiać bolesne, krwawiące nadżerki, które uniemożliwiają choremu normalne jedzenie i picie. Natomiast na skórze zaczynają się pojawiać zmiany o charakterze nieregularnych rumieniowych plam czy ognisk, które mogą przypominać tarczę strzelniczą. Zmiany skórne mogą być tak nasilone, że zlewają się ze sobą, a w ich obrębie tworzą się pęcherze.

Bardzo dokuczliwe jest zajęcie oczu, co wiąże się z zapaleniem spojówek, pojawieniem się krwotocznych i bolesnych nadżerek. Niesie to też za sobą ryzyko powstania zrostów między rogówką a spojówką.

Podobne zmiany śluzówkowe mogą też być w jamie ustnej i na błonie śluzowej narządów płciowych. Objawy syndromu Stevensa-Johnsona rozwijają się bardzo szybko i gwałtownie, dlatego nie zwlekaj z udaniem się na pogotowie czy do lekarza.

Zespół Stevensa-Johnosona − diagnoza i leczenie

Jak lekarz stawia diagnozę? Objawy i ich przebieg są zwykle na tyle charakterystyczne, że lekarz nie ma problemu z postawieniem prawidłowego rozpoznania. Bardzo specyficzne są objawy prodromalne, czyli te, które pojawiają się tuż przed początkiem zmian skórnych, jak gorączka i złe samopoczucie. Lekarz może też rozpoznać lek po tym, kiedy opowiesz mu, jakie leki wcześniej były zażyte.

Co robić, gdy po przyjęciu nowego leku na skórze pojawiają się niepokojące zmiany? Pamiętaj, że każdy lek może spowodować niepożądaną skórną reakcję polekową − są ta jedne z najczęściej obserwowanych działań ubocznych leków. Jeśli widzisz, że na Twojej skórze lub błonach śluzowych pojawiają się nowe, niepokojące zmiany, takie jak rumień, pęcherzyki, swędzące grudki − przede wszystkim odstaw podejrzany lek i jak najszybciej udaj się do lekarza. Szybko wdrożone leczenie ograniczy powstawanie nowych zmian skórnych i zmniejszy związane z nimi dolegliwości.