Ból gardła w ciąży – jak sobie z nim radzić?

Ból gardła w ciąży to objaw, który może wystąpić u każdej kobiety spodziewającej się dziecka. W tym szczególnym okresie, sięgając po jakiekolwiek leki i preparaty ziołowe, należy zachować wzmożoną ostrożność, ponieważ nie wszystkie są bezpieczne. W związku z tym przyszłe mamy, przed zakupem konkretnego preparatu, zawsze powinny zaczerpnąć rady lekarza lub farmaceuty. Poznaj sposoby na zwalczanie bólu gardła w ciąży!

Ból gardła w ciąży – przyczyny

Ból gardła to częsty objaw, który może wystąpić u każdego, również u kobiety spodziewającej się dziecka. Głównym powodem tej dolegliwości są wszelkie infekcje górnych dróg oddechowych – zapalenie gardła i migdałków podniebiennych zwane anginą czy przeziębienie, czyli zapalenie błony śluzowej nosa i zatok przynosowych ze ściekaniem wydzieliny po tylnej ścianie gardła. Najczęściej przyczyną rozwoju tych chorób jest zakażenie wirusowe. Dużo rzadziej infekcja ma podłoże bakteryjne.

Zagrożenia wynikające z infekcji górnych dróg oddechowych u kobiety ciężarnej są zależne od okresu ciąży, w jakim dojdzie do jej rozwoju oraz od tego czy patogen ma zdolność transmisji wertykalnej, czyli przejścia przez barierę łożyskową do płodu. Najbardziej obawiamy się wirusa cytomegalii i parwowirusa B19. U dorosłych najczęściej wywołują one typowe objawy infekcji dróg oddechowych, w tym ból gardła, natomiast u płodu mogą spowodować ciężką niedokrwistość wymagającą leczenia wewnątrzmacicznego.

Do objawów, które bardzo często towarzyszą dolegliwościom bólowym gardła, należą:

• Drapanie w gardle,
• Ból gardła przy przełykaniu,
• Katar,
• Kaszel,
• Ból głowy,
• Bóle mięśniowo-stawowe,
• Stan podgorączkowy i gorączka,
• Osłabienie,
• Wymioty,
• Biegunka.

Wysoka gorączka to objaw, którego szczególnie boimy się w czasie ciąży. W pierwszym trymestrze wiąże się on z ryzykiem wystąpienia wad cewy nerwowej u płodu, a także zwiększa prawdopodobieństwo poronienia. W późniejszym okresie podwyższa ryzyko wewnątrzmacicznego obumarcia płodu oraz porodu przedwczesnego. Dodatkowo udowodniono, że przechorowanie grypy przez kobietę w ciąży zwiększa ryzyko rozwoju schizofrenii u dziecka w przyszłości.

Ból gardła w ciąży może być również jednym z objawów grypy – infekcji o podłożu wirusowym spowodowanej przez wirusa grypy. Ciąża i okres połogu stanowią czynnik ryzyka ciężkiego przebiegu tej choroby. Jest to spowodowane zmianami fizjologicznymi, które zachodzą w organizmie kobiety ciężarnej – zwiększonym zapotrzebowaniem na tlen, przyśpieszeniem czynności serca, zmniejszeniem pojemności płuc oraz upośledzeniem odporności komórkowej. Do najczęstszych powikłań grypy u ciężarnej należy zapalenie płuc, a w skrajnych przypadkach również objawy niewydolności krążeniowo-oddechowej – nasilona duszność, przyspieszenie akcji serca oraz spadek ciśnienia tętniczego krwi.

Przewlekle utrzymujący się ból gardła, połączony z uczuciem zgagi, chrypką, zwłaszcza poranną oraz suchym kaszlem może być manifestacją choroby refluksowej przełyku. Ciąża stanowi jeden z czynników ryzyka wystąpienia lub nasilenia się tych dolegliwości, ze względu na to, że powiększająca się macica uciska jelita i żołądek. Dochodzi także do spadku ciśnienia dolnego zwieracza przełyku pod wpływem działania hormonów ciążowych.

Ból gardła w ciąży – jak leczyć?

Każda infekcja dróg oddechowych w okresie ciąży jest wskazaniem do wizyty u lekarza pierwszego kontaktu.

• Przy mało nasilonych symptomach wskazujących na przyczynę wirusową zgłaszanych objawów, odpoczynek w domu, zadbanie o prawidłowe nawodnienie, oszczędzanie głosu oraz stosowanie domowych sposobów wzmacniających odporność najczęściej okazuje się postępowaniem wystarczającym. Jeśli objawy nie zmniejszają swojego nasilenia w ciągu 3 dni lub ulegają progresji, wskazane jest zintensyfikowanie postępowania.
• Ze względu na niekorzystne skutki, jakie dla płodu może mieć gorączka u matki, w przypadku temperatury ciała przekraczającej 38°C konieczne jest zastosowanie leków o działaniu przeciwgorączkowym. Paracetamol jest lekiem uznanym za bezpieczny przez cały okres ciąży. Natomiast kobiety w III trymestrze ciąży nie powinny zażywać ibuprofenu. W przypadku gorączki lek ten może być stosowany w I i II trymestrze ciąży.
• Co ważne należy zachować szczególną ostrożność sięgając po preparaty złożone, zalecane zazwyczaj w przypadku przeziębienia, ponieważ bardzo często poza substancją działającą przeciwgorączkowo zawierają one w swoim składzie kofeinę lub pseudoefedrynę – substancje przeciwwskazane do stosowania w czasie ciąży.
• Leki na chrypkę i ból gardła dozwolone, w razie konieczności do stosowania w czasie ciąży, to syrop prawoślazowy i preparaty zawierające porost islandzki. Jednak przed ich użyciem zawsze należy sprawdzić, czy wybrany preparat nie zawiera w swoim składzie alkoholu lub innej substancji przeciwwskazania do stosowania w czasie ciąży, takich jak tymianek, czy podbiał.

Ulgę w dolegliwościach bólowych gardła mogą również przynieść nebulizacje z soli fizjologicznej, które dodatkowo złagodzą towarzyszący kaszel i ułatwią odkrztuszanie. Dodatkowo można stosować płukanie gardła wodą utlenioną.

W przypadku, gdy objawy, z którymi zgłasza się ciężarna, wynikają z infekcji bakteryjnej, konieczne jest włączenie antybiotyków bezpiecznego do stosowania u kobiet w ciąży.

Ciąża to szczególny okres w życiu kobiety, kiedy jej organizm ulega wielu fizjologicznym przemianom, mającym umożliwić prawidłowy rozwój płodu oraz przygotować jej ciało do porodu i karmienia piersią. W tym szczególnym okresie warto zadbać o swój układ immunologiczny stosując suplementy na odporność w ciąży, oraz witaminy dla kobiet w ciąży zlecone przez ginekologa. Dodatkowo, kobiety planujące lub będące w ciąży powinny zaszczepić się przeciwko grypie.

Ból gardła w ciąży – domowe sposoby

Do sprawdzonych domowych sposobów na ból gardła w ciąży należy picie:

• Herbaty z owoców maliny z dodatkiem miodu naturalnego, która z powodzeniem może być stosowana zamiast tabletek na ból gardła,
• Naturalnych soków i syropów – np.: napój z imbiru z dodatkiem cytryny, sok z czarnego bzu,
• Naparu z lipy.

Pomocne mogą być również niektóre zioła jednoskładnikowe i ich mieszanki przeznaczone dla kobiet ciężarnych. W walce z przeziębieniem w ciąży należy natomiast wystrzegać się stosowania krwawnika oraz jałowca, a także wywarów sporządzonych z liści malin. W przypadku kataru w ciąży zaleca się stosowanie wody morskiej lub fizjologicznej do udrożnienia przewodów nosowych.

Podsumowanie

Ból gardła to dolegliwość, z którą każdy mierzył się już nieraz. Jego leczenie jest przede wszystkim postępowaniem objawowym. Jednak w czasie ciąży, kiedy nie możemy już skorzystać z tak szerokiego wachlarzu leków dostępnych w aptece, zwalczanie bólu może być utrudnione. Z naszego artykułu wiesz, kiedy nie należy bagatelizować dolegliwości i niezwłocznie zgłosić się do lekarza oraz znasz sprawdzone domowe sposoby walki z bólem gardła.

Źródła:

1. Przeziębiona kobieta ciężarna, https://podyplomie.pl/medical-tribune/18102,przeziebiona-kobieta-ciezarna, [dostęp 04.09.2023 r.]
2. Kosiński, Grypa u kobiet w ciąży – czy przebiega inaczej? Możliwe powikłania u ciężarnej i u płodu, https://podyplomie.pl/grypa/posts/547.grypa-u-kobiet-w-ciazy-czy-przebiega-inaczej-mozliwe-powiklania-u-ciezarnej-i-u-plodu, [dostęp 04.09.2023 r.]
3. Kobieta w ciąży z infekcją wirusową, https://podyplomie.pl/medical-tribune/23883,kobieta-w-ciazy-z-infekcja-wirusowa, [dostęp 04.09.2023 r.]