Pękająca skóra między palcami − poznaj jej przyczynę! AZS, grzybica, a może zła pielęgnacja?

Pękająca skóra między palcami nóg czy rąk dość często zdarza się u dorosłych oraz u dzieci i jest powodem wizyt w gabinecie dermatologa. Wiele osób szuka także pomocy w drogeriach czy aptekach i kupuje preparaty, które zazwyczaj nie przynoszą efektów. Żeby raz a dobrze pozbyć się pękającej skóry między palcami, warto prawidłowo określić przyczynę. Może być nią zarówno nieprawidłowa pielęgnacja, jak i wiele chorób dermatologicznych: wyprysk alergiczny, podrażnienia, grzybica skóry gładkiej, atopowe zapalenie skóry czy łuszczyca.

Jak wygląda pękająca skóra między palcami u nóg i rąk?

Pękanie skóry między palcami może występować w różnych okolicznościach. W zależności od przyczyny Twój naskórek może się złuszczać na podłożu rumieniowym, z maceracją naskórka, z grudkami lub żółtymi strupami (te ostatnie świadczą o nadkażeniu bakteryjnym). Możesz też mieć do czynienia z typowymi pęknięciami na skórze suchej, ze zgrubieniami naskórka lub blaszkami rumieniowymi, które pokryte są łuską.

Dlaczego pęka skóra między palcami u nóg i rąk? Podłoże chorobowe

Oto najczęstsze przyczyny pękającej skóry między palcami.

Grzybica

Jedną z najbardziej powszechnych przyczyn pękającej skóry między palcami rąk czy stóp są infekcje grzybicze. Mogą objawiać się rumieniem, złuszczaniem, pękaniem naskórka pomiędzy palcami. Prowadzi to często do maceracji naskórka.

Grzyby lubią ciepłe, wilgotne środowisko, dlatego grupą osób bardziej narażoną na infekcje grzybicze są sportowcy. Ale nie tylko. Grzybice często zdarzają się osobom z nadmierną potliwością, w podeszłym wieku, cierpiącym na cukrzycę czy choroby przewlekłe, które upośledzają odporność. Ta dolegliwość może także pojawić się po antybiotykoterapii. Czasem jej przyczyny są banalne, np. brak higieny osobistej czy korzystanie z miejsc publicznych np. z basenu.

W przypadku grzybicy przed leczeniem warto pobrać wymaz do badania mykologicznego. W ten sposób lekarz będzie wiedział, z jakim rodzajem grzybów ma do czynienia i odpowiednio dobierze leczenie. W terapii stosuje się miejscowe preparaty przeciwgrzybiczne takie jak izokonazol, terbinafina, klotrimazol czy inne. Jeżeli zmiany skórne nasilają się  lub kiedy miejscowe leczenie nie wystarcza, lekarz może zdecydować, że przepisze Ci doustne tabletki przeciwgrzybiczne. Dodatkowo możesz wspomóc swoje leczenie i stosować preparaty odkażające do butów.

Kontaktowe zapalenie skóry

Pękająca skóra na palcach dłoni czy stóp może być także objawem kontaktowego zapalenia skóry. Tak zwany wyprysk kontaktowy alergiczny lub wyprysk kontaktowy z podrażnienia powstaje, kiedy Twoja skóra ma kontakt z substancjami powodującymi u Ciebie nadwrażliwość lub podrażnienie, jeśli nawet występują w niewielkim stężeniu. Objawy wyprysku kontaktowego, oprócz pękania skóry, to także rumień, grudki czy drobne pęcherzyki na skórze. Do takich zmian skórnych może doprowadzić m.in. noszenie biżuterii z niklu (jeżeli masz na niego alergię) lub kontakt z chemikaliami np. podczas sprzątania bez rękawiczek. Sprawdź także artykuł: Alergia na nikiel dotyka nawet 17% dorosłych. Sprawdź, na co uważać!.

Przy leczeniu wyprysku kontaktowego z podrażnienia lub alergicznego najważniejsze to określić, która substancja go wywołuje, a następnie unikać z nią kontaktu. W momentach zaostrzeń choroby lekarz może zapisać Ci miejscowe preparaty z glikokortykosteroidami i doustne leki antyhistaminowe. Warto też w takich sytuacjach stosować odpowiednie preparaty do mycia. Bardzo ważne jest przywrócenie bariery lipidowej naskórka. Pomogą Ci w tym emolienty.

Łuszczyca

Łuszcząca się skóra między palcami rąk i stóp może być objawem łuszczycy. W przypadkach tej choroby zmiany skórne często występują na owłosionej skórze głowy, w okolicy lędźwiowej, międzypośladkowej, na łokciach i na kolanach. Paznokcie także mogą być zmienione łuszczycowo. 

Łuszczyca pojawia się na skórze w formie tzw. blaszek łuszczycowych z obecnością rumienia, nacieku czy srebrzystej łuski. Choroba ta ma podłoże genetyczne i autoimmunologiczne. Dzieci, których rodzice cierpią na łuszczycę, także mogą zachorować. Dolegliwość może zaatakować też stawy i doprowadzić do łuszczycowego zapalenia stawów. Pojawia się przy nim obrzęk i ból zajętych stawów. 

Łuszczycę najczęściej leczy się miejscowo, preparatami z glikokosrtykosteroidów, kwasu salicylowego i kalcypotriolu. Często konieczne jest zastosowanie leczenia immunosupresyjnego.

Atopowe zapalenie skóry

Niekiedy pękająca skóra pomiędzy palcami rąk czy stóp jest objawem atopowego zapalenia skóry. Dolegliwość charakteryzuje się świądem skóry i zmianami o charakterze rumieniowo-złuszczającym. Występują one, oprócz dłoni i stóp, także w zgięciach łokciowych i kolanowych czy na karku.

Farmaceutka Irmina Turek dodaje:

„U osób, które mają bardzo wrażliwą skórę, na skutek kontaktu z substancjami uczulającymi dochodzi do rozwinięcia się stanu zapalnego. Takie kontaktowe zapalenie skóry jest nazywane właśnie atopowym zapaleniem skóry (AZS) czy egzemą. Alergen wywołuje patologiczną reakcję układu odpornościowego, która skutkuje szeregiem objawów, również tych ze strony skóry. 

Jak wygląda AZS? Skóra jest zaczerwieniona, powstają zmiany w formie małych grudek, czasem nawet niewielkich ran. Charakterystycznym objawem AZS jest silne swędzenie. To właśnie przez nie chorzy często uszkadzają sobie skórę, bo nie mogą powstrzymać się od drapania zmian. Inną typową cechą skóry objętą egzemą jest jej nadmierna suchość.

A pękająca skóra na zgięciach palców - czy to może być AZS? Może. Wprawdzie obraz AZS często różni się w zależności od wieku osoby, u której wystąpią objawy, ale może powodować też pękającą skórę na palcach. U mniejszych dzieci przeważają zmiany o charakterze pęcherzyków i grudek. Z wiekiem zmiany występują częściej w formie mocno wysuszonych obszarów, nieraz z łuszczącą się skórą często na nadgarstkach, łokciach czy kolanach). U dorosłych pojawiają się zmiany na twarzy oraz dłoniach i stopach. Pierwsze objawy AZS to zaczerwienienie, zmiany grudkowate, drobne pęcherzyki czy też drobne rany na skórze. Po pewnym czasie skóra staje się zgrubiała i bardzo sucha”. 

Pękająca skóra na palcach dłoni. Przyczyny to także zła pielęgnacja i częste mycie!

Pamiętaj, że pękająca skóra między palcami rąk czy stóp nie zawsze oznacza chorobę dermatologiczną! Objawy mogą mieć różne przyczyny. Niekiedy pękanie naskórka w tym miejscu związane jest z nieodpowiednią pielęgnacją. Być może zapominasz o natłuszczaniu skóry, zbyt często myjesz ręce wodą z mydłem lub może nadużywasz preparatów takich jak kwas salicylowy czy mocznik w zbyt dużym stężeniu. 

Irmina Turek pisze:

„Problemy na skórze mogą brać się z niewłaściwej pielęgnacji i niedostatecznego nawilżenia lub natłuszczenia, szczególnie jeśli dłonie czy stopy wystawione są na niskie temperatury, wiatr czy tak popularne w dobie pandemii działanie wysuszających odkażaczy i detergentów”. 

Pękająca skóra między palcami rąk i nóg jako objaw chorób ogólnych

Farmaceutka zauważa również, że:

„Rany między palcami u rąk czy pękająca skóra na palcach mogą towarzyszyć też chorobom takim jak niedoczynność tarczycy czy cukrzyca. Dlatego też jeśli pomimo starannej pielęgnacji zmiany nie zmniejszają się, pokaż pękającą skórę lekarzowi. Ten postawi precyzyjną diagnozę oraz wskaże Ci, jak skutecznie radzić sobie z pękającą skórą między palcami”.

Sprawdź, jak rozpoznać niedoczynność tarczycy w artykule: Niedoczynność tarczycy. Objawy często maskują chorobę!

Właściwe kosmetyki na pękającą skórę między palcami

Irmina Turek pisze:

„Podstawową metodą walki z pękającą skórą między palcami jest odpowiednia pielęgnacja skóry. W tym celu warto stosować łagodne kremy nawilżające i natłuszczające, najlepiej o prostych składach. Wtedy będziesz mieć pewność, że dodatki, takie jak parabeny, konserwanty czy substancje zapachowe, nie wywołują na Twojej skórze podrażnienia. Składniki aktywne tych kremów pomogą utrzymać nawilżenie i będą hamować odparowywanie wody ze skóry. Dodatkowo w wielu kosmetykach na pękającą skórę między palcami znajdują się substancje takie jak pantenol (prowitamina B5 − więcej na jej temat przeczytasz w artykule: D-pantenol: tajemnica nawilżenia skóry) czy wyciąg z aloesu (o jego działaniu przeczytaj więcej tu: Aloes w kosmetyce − poznaj sekret pięknej skóry Kleopatry!), które pomogą złagodzić podrażnienie i przyspieszą regenerację. Zaleca się też stosowanie kremów z mocznikiem, który w odpowiednim stężeniu zmiękcza skórę i pomaga ją optymalnie nawilżyć (więcej o moczniku przeczytasz tutaj: Tajemnice składników kosmetycznych: mocznik).

Jeśli sprzątasz czy zmywasz naczynia i używasz przy tym silnych detergentów, staraj się robić to w rękawiczkach. Unikniesz w ten sposób uszkodzenia i podrażnienia skóry rąk. Sprawdź też ranking kremów do skóry przesuszonej przez stosowanie detergentów: Najlepszy krem do rąk zniszczonych przez detergenty? TOP 8”.

Leczenie pękającej skóry między palcami

Irmina Turek pisze:

„Jak wygląda terapia, kiedy męczy Cię pękająca skóra między palcami u nóg? Leczenie dobiera się w zależności od przyczyny. Gdy udasz się do lekarza, ten przeprowadzi z Tobą dokładny wywiad. Jeśli przed pojawieniem się zmian, zdarzyło Ci się korzystać z publicznych basenów czy saun, a skóra między palcami u nóg swędzi i pęka, może atakować ją grzybica. Wtedy sama pielęgnacja nawilżająca nie wystarczy. Należy zastosować kremy ze składnikami przeciwgrzybiczymi.

Gdy dermatolog zdiagnozuje u Ciebie atopowe zapalenie skóry, w niektórych przypadkach leczenie może wymagać zażywania ogólnoustrojowych leków, takich jak preparaty przeciwzapalne czy sterydy. Dodatkowo do pielęgnacji skóry z zewnątrz włącza się dostępne w aptekach emolienty i produkty do mycia, stworzone specjalnie do pielęgnacji skóry atopowej”.

Łuszcząca się skóra między palcami − co zapamiętać?

Pękająca skóra między palcami rąk i nóg może świadczyć zarówno o toczącej się w Twoim ciele chorobie (o charakterze ogólnym lub dermatologicznym), jak i o niewłaściwie stosowanej pielęgnacji. Jeśli masz wątpliwości, co stoi za złuszczeniem skóry w okolicy dłoni i stóp, nie wahaj się pójść do dermatologa. On na pewno określi przyczynę i zaleci odpowiednie postępowanie.

Źródła:

1. Silny W.: Atopowe zapalenie skóry.  W: Termedia, 2012
2. Gliński W., Kruszewski J., Silny W. et al.: Diagnostic prophylactic and therapeutic guidelines in patients with atopic dermatitis position paper by the task force of the national specialists on dermatology and venereology and allergology. W: Przew Lek 2005.
3. Bożek A., Dzienniak A., Foks A. et al.: Treatment methods of atopic dermatitis. W: Med Rodz 2014.