Jak odróżnić alergię od przeziębienia? Naucz się rozróżniać objawy!

14. 4. 2021 · Karolina Rudowska · 8 minut czytania

Jak odróżnić alergię od przeziębienia? Lejący się katar lub zatkanie nosa i upośledzenie jego drożności, kichanie, kaszel, niewielkie zaburzenia snu oraz pogorszenie samopoczucia wszystkie te dolegliwości mogą towarzyszyć zarówno przeziębieniu, jak i alergii. Sprawdź, które cechy tych schorzeń pozwolą je od siebie odróżnić.

Alergia a przeziębienie

Jak odróżnić przeziębienie od alergii? To dobry czas na zadanie sobie takiego pytania. O przeziębienie o tej porze roku nietrudno. W tym czasie alergie też intensywnie dają o sobie znać. W kwietniu pyli bowiem brzoza, topola i dąb, zaczyna się także okres pylenia traw. Osoby, które od lat zmagają się z alergiami, na ogół doskonale rozpoznają swoje objawy. Pomocne może być dla nich również korzystanie z aktualnych kalendarzy i prognoz pylenia. Sprawdź kalendarz pylenia!. Niemniej jednak, odróżnienie alergii od przeziębienia nie zawsze jest łatwe, szczególnie jeśli nie wiesz, czy w ogóle masz uczulenie, a jeżeli tak, to na co. Warto poznać wszystkie symptomy alergii i przeziębienia, żeby móc wstępnie ocenić, które z nich Cię dopadło.

Alergia a przeziębienie - nieżyt nosa

Jak odróżnić alergię od przeziębienia?

Alergia czy przeziębienie? Niestety, odpowiedź nie zawsze jest oczywista, bowiem obydwa schorzenia mają sporo wspólnych objawów. Część z nich pasuje jednak bardziej do jednego z nich i na to warto zwrócić szczególną uwagę.

Przeziębienie 

Jak manifestuje się przeziębienie? Choroba przeziębieniowa rozpoczyna się zwykle w sposób łagodny (w przeciwieństwie do grypy − przy okazji sprawdź artykuł: Przeziębienie a grypa – jak je odróżnić?). Symptomy mogą pojawiać się w różnej kolejności i konstelacjach.

Na ogół występuje nieżyt nosa, który początkowo może przybierać postać wodnistego, lejącego się kataru, a następnie powodować zatkanie nosa gęstszą wydzieliną, co upośledza oddychanie przez nos. Taka wydzielina może mieć różne barwy i z biegiem czasu może zrobić się żółta lub zielonkawa (i warto wiedzieć, że wbrew powszechnej opinii wcale nie świadczy to o zakażeniu bakteryjnym). Katar często prowadzi do osłabienia węchu i smaku, czasem pojawia się kichanie, a spływanie wydzieliny po tylnej ścianie gardła może dawać uczucie nieprzyjemnego drapania i powodować nieznośny kaszel.

Kaszel w przebiegu przeziębienia początkowo częściej jest suchy, ale z czasem trwania choroby ma tendencje do przechodzenia w mokry. Zapalenie gardła objawia się bólem i zaczerwienieniem, a na jego tylnej ścianie i łukach podniebiennych można czasem zaobserwować grudki zapalne lub pęcherzyki.

Alergia czy przeziębienie - ból głowy

Choroba przeziębieniowa często przebiega bez gorączki, ale może wystąpić niewielkie podwyższenie temperatury ciała i dreszcze. Takim objawom na ogół towarzyszy złe samopoczucie, bóle głowy czy mięśni. Warto pamiętać, że niektóre wirusy mogą powodować także zapalenie spojówek (np. adenowirus) lub osutki skórne (np. adenowirus lub enterowirus), które mało kto kojarzy z objawami choroby przeziębieniowej.

Alergia

Jak natomiast manifestuje się alergia? Na początek zauważ, że istnieje szereg chorób alergicznych (m.in. alergiczny nieżyt nosa, alergiczne zapalenie spojówek, wyprysk atopowy, astma alergiczna, pokrzywka czy obrzęk naczynioruchowy) i wiele z nich w żaden sposób nie przypomina przeziębienia (np. alergie w postaci wysypek czy alergie pokarmowe). Chorobą alergiczną, której objawy w największym stopniu są zbliżone do objawów choroby przeziębieniowej, jest alergiczny nieżyt nosa. To właśnie on powoduje trudności diagnostyczne i sprawia, że sporo osób zadaje sobie pytanie: przeziębienie czy alergia?. Więc to na jego obrazie klinicznym się teraz skupię.

Przeziębienie czy alergia - spojówki

Alergiczny nieżyt nosa objawia się wyciekiem wodnistej, lejącej się wydzieliny z nosa oraz/lub zablokowaniem nosa gęstym, śluzowym katarem. Charakterystyczne jest kichanie, często o charakterze napadowym. Typowo pojawia się również swędzenie nosa, spojówek, które mogą być także zaczerwienione, uszu, podniebienia czy gardła. Często dochodzi do osłabienia węchu i nieprzyjemnego uczucia suchości w jamie ustnej.

U niektórych osób objawy są na tyle uciążliwe, że prowadzą do zaburzeń snu, utrudniają naukę i pracę czy uniemożliwiają pełną koncentrację. Mogą pojawić się bóle głowy, subtelny wzrost temperatury ciała i obniżenie nastroju. Warto także mieć na uwadze, że pacjenci z alergicznym katarem w okresie pylenia roślin mogą mieć dodatkowo objawy nadreaktywność oskrzeli (np. kaszel, uczucie duszności, trudności z oddychaniem), a pacjenci chorujący na astmę są narażeni na pogorszenie jej przebiegu. Alergicznemu nieżytowi nosa często towarzyszy alergiczne zapalenie spojówek. U wielu pacjentów objawy alergicznego nieżytu nosa nasilają się w nocy i wczesnym rankiem.

Jak odróżnić alergię od przeziębienia? 

Przeziębienie i alergia mają wiele wspólnych cech, ale można znaleźć kilka objawów różnicujących. Świąd nosa, oczu, uszu, podniebienia i gardła czy napadowe kichanie świadczy o alergicznym nieżycie nosa. Natomiast gorączka, ból gardła i inne dolegliwości bólowe związane są raczej z chorobą przeziębieniową.

Sprawdź, jakie objawy różnicują obydwie choroby (wg National Institute of Allergy and Infectious Diseases).

Objaw

Przeziębienie

Alergia

Wyciek z nosa wodnistej wydzieliny

Często

Często

Zablokowanie nosa

Często, zwykle znaczne

Często, zmienne

Kichanie

Zwykle

Często

Swędzenie nosa

Nigdy

Często

Swędzenie oczu

Rzadko

Często

Swędzenie podniebienia i gardła

Nigdy

Niekiedy

Ból nosa

Zwykle

Nigdy

Kaszel

Często

Dość często

Gorączka

Rzadko

Nigdy

Uogólnione dolegliwości bólowe

Nieznaczne

Nigdy

Uczucie zmęczenia i osłabienia

Nieznaczne

Niekiedy nieznaczne

Ból gardła

Często

Nigdy

Czas trwania

3- 14 dni

Tygodnie lub miesiące

Przeziębienie a alergia − czas trwania choroby

Pomimo że istnieje kilka cech, dzięki którym rozróżnienie przeziębienia i alergicznego nieżytu nosa staje się łatwiejsze, nie u wszystkich każda z chorób przyjmuje pełnoobjawowy obraz kliniczny. Przykładowo u niektórych głównym i dominującym objawem zarówno przeziębienia, jak i alergii jest uporczywy katar. U innych alergiczny nieżyt nosa przyjmuje tak duże nasilenie, że złe samopoczucie, uczucie zmęczenia i bóle głowy przywodzą na myśl chorobę infekcyjną.

Dodatkowym elementem, który w takich wątpliwych sytuacjach pomaga różnicować alergię i przeziębienie, jest czas trwania choroby. Przeziębienie ustępuje samoistnie po około 7-10 dniach, a szczyt nasilenia symptomów przypada na ogół na 2-3 dzień od początku objawów. U części chorych jedynie kaszel utrzymuje się przez dłuższy okres − nawet kilka tygodni. Alergiczny nieżyt nosa trwa z reguły znacznie dłużej niż przeziębienie, choć jest to zależne od alergenu, który go wywołuje. Katar alergiczny może dokuczać nawet przez cały rok, jeśli jego przyczyną są alergeny całoroczne (np. roztocza kurzu domowego) lub trwać kilka tygodni bądź miesięcy, gdy wywołują go alergeny sezonowe (np. pyłki roślin wiatropylnych).

Alergia czy przeziębienie − co możesz zrobić?

W razie niepokojących, nasilonych czy przedłużających się dolegliwości warto udać się do lekarza. Przeziębienie rozpoznaje się na podstawie objawów i badania fizykalnego. Nie istnieją metody leczenia przyczynowego, a leczone i nieleczone przeziębienie trwa na ogół tak samo długo. Można jednak rozważyć zastosowanie preparatów jeżówki, tabletek z cynkiem lub preparatów wyciągu z pelargonii afrykańskiej, które skracają czas trwania choroby o około 1 dzień. Ulgę mogą przynieść leki objawowe, np. leki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe, leki zmniejszające przekrwienie błony śluzowej nosa i zatok, płukanie nosa roztworem soli fizjologicznej, a także odpoczynek i spożywanie odpowiedniej ilości płynów.

Alergię można rozpoznać na podstawie objawów i dokładnego badania. Aby ją potwierdzić, wykonuje się punktowe testy skórne z alergenami wziewnymi. Przydatne mogą okazać się też oznaczenia swoistych IgE w surowicy krwi, a w niektórych przypadkach również inne badania. Aby poskromić dokuczliwe objawy, najlepiej unikać ekspozycji na dane alergeny, ale niestety nie zawsze jest to możliwe. W leczeniu najczęściej stosuje się leki przeciwhistaminowe i glikokortykosteroidy donosowe, a w doraźnej pomocy przydatne bywa płukanie nosa solą fizjologiczną czy użycie leku obkurczającego naczynia błony śluzowej. Najskuteczniejszą metodą leczenia jest jednak odczulanie, czyli swoista immunoterapia alergenowa.

Pamiętaj, by w razie nasilających i przedłużających się dolegliwości lub „dziwnych”, niepokojących objawów koniecznie udać się do lekarza. Symptomy, które początkowo wydają się zwiastować jedynie przeziębienie lub alergię, mogą w rezultacie okazać się objawami bakteryjnego zapalenia zatokprzynosowych, grypy czy anginy, a przedłużająca się choroba może świadczyć o wystąpieniu powikłań, np. nadkażeniu bakteryjnym.

Alergia czy przeziębienie - katar

Alergia a przeziębienie − co zapamiętać?

Jak odróżnić alergię od przeziębienia? Odpowiedź nie zawsze jest prosta, bowiem obydwa schorzenia mają kilka istotnych, wspólnych cech (np. katar, kaszel, kichanie). Istnieją jednak objawy różnicujące, takie jak np. świąd nosa (typowy dla alergicznego nieżytu nosa) czy ból gardła (który występuje w chorobie przeziębieniowej, a w alergii go nie ma). Warto także pamiętać, że przeziębienie trwa na ogół krótko, maksymalnie 10- 14 dni.  Przedłużające się symptomy nieżytu nosa lub ich nawracanie w kolejnych latach w podobnym okresie może sugerować alergiczne podłoże dolegliwości.

 

Źródła:

  1. Świerczyńska-Krępa M., Brożek J., Rogala B.: Alergiczny nieżyt nosa. W: Interna Szczeklika, pod red. P. Gajewskiego, Medycyna Praktyczna, Kraków 2020
  2. Sawiec P., Gładysz A., Choroba przeziębieniowa (przeziębienie). W: Interna Szczeklika, pod red. Gajewskiego, Medycyna Praktyczna, Kraków 2020

    Więcej artykułów na ten temat

    O autorze
    Karolina Rudowska
    Karolina Rudowska
    Jestem absolwentką kierunku lekarskiego Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego. Podczas studiów angażowałam się w wiele projektów naukowych, a artykuły, które miałam szansę współtworzyć ukazały się w polskich i zagranicznych czasopismach medycznych. Jeszcze nie zdecydowałam, jaką specjalizację lekarską wybiorę, ale rozważam głównie medycynę rodzinną i psychiatrię. Uwielbiam podróżować, a wolny czas spędzam na czytaniu powieści kryminalnych.
    Przeczytaj więcej od tego autora
    O autorze
    Karolina Rudowska
    Karolina Rudowska
    Jestem absolwentką kierunku lekarskiego Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego. Podczas studiów angażowałam się w wiele projektów naukowych, a artykuły, które miałam szansę współtworzyć ukazały się w polskich i zagranicznych czasopismach medycznych....
    Przeczytaj więcej od tego autora