Cykl bezowulacyjny – co to jest?

13. 1. 2022 · Irmina Turek · 7 minut czytania

Cykl miesięczny, w którym nie dochodzi do owulacji, nazywa się cyklem bezowulacyjnym. W niektórych momentach w życiu jest on całkiem fizjologiczny, w innych może być objawem choroby. Jak go rozpoznać i jak sobie z nim radzić? 

Czym jest cykl bezowulacyjny?

Najprościej rzecz ujmując, cykl bezowulacyjny to kobiecy cykl miesięczny, w którym nie dochodzi do owulacji. W standardowym, fizjologicznym cyklu miesięcznym, z dojrzałego pęcherzyka Graafa dochodzi do uwolnienia komórki jajowej do jajowodu. Następnie komórka ta może zostać wydalona po przejściu całej drogi przez jajowody, macicę i pochwę, lub zapłodniona, gdy napotka na swojej drodze plemniki.

 Zwykle uwolnienie komórki do jajowodu ma miejsce w okolicy 14 dnia cyklu, jeśli ma on długość 28 dni. Brak owulacji skutkuje tym, że w danym cyklu nie jest możliwe zajście w ciążę i zapłodnienie, gdyż w jajowodach nie ma komórki jajowej. Pomimo braku owulacji, cały cykl przebiega normalnie, a po jego zakończeniu, jak i na początku, standardowo pojawia się menstruacja. Przeczytaj także: Zaburzenia miesiączkowania - przyczyny. Jak rozpoznać problem?.

cykle bezowulacyjne

Cykl bezowulacyjny – przyczyny

Cykle bezowulacyjne występują fizjologicznie u kobiet będących przed okresem dojrzewania lub po menopauzie. Całkiem normalna jest obecność takich cykli w trakcie procesu dojrzewania i niedługo po nim oraz przez pewien czas po porodzie. 

Jeśli jednak cykle bezowulacyjne pojawiają się u dojrzałych płciowo kobiet, które nie są krótko po porodzie, należy sprawdzić, jaka jest tego przyczyna. Sam brak owulacji to objaw, który wskazuje na różnorakie choroby i przypadłości. Przede wszystkim może być symptomem zaburzeń hormonalnych związanych z poziomem androgenów, estrogenów, czy hormonów tarczycy. 

brak owulacji

Dodatkowo na owulację wpływają też struktury mózgowe, takie jak podwzgórze i przysadka, które produkują substancje kontrolujące dojrzewanie komórek jajowych i wpływające na cykl. Zmiany w obrębie tych struktur mogą przekładać się na zaburzenia owulacji. Choroby, które mogą manifestować się w ten sposób to m.in. depresja, hiperprolaktynemia (nadprodukcja prolaktyny), czy stany zapalne i guzy przysadki mózgowej. Sprawdź również: Ból jajników − co może oznaczać? Czy to owulacja? Lekarz odpowiada!.

Nadmiar hormonu prolaktyny nie zawsze świadczy o chorobie. Hormon ten jest podwyższony w trakcie ciąży, w pierwszych miesiącach karmienia dziecka, w sytuacjach stresowych, po intensywnym wysiłku fizycznym lup po spożyciu pokarmów wysokobiałkowych. Główną funkcją prolaktyny jest pobudzanie produkcji mleka po porodzie, jednak wpływa ona też na równowagę i prawidłowe działanie hormonów płciowych, zarówno u mężczyzn, jak i u kobiet. Choroby, w których poziom prolaktyny jest nieprawidłowo wysoki, to przede wszystkim guz przysadki, ale i niedoczynność tarczycy, niewydolność wątroby czy choroby nerek. 

cykl bezowulacyjny

Czasem hamowanie owulacji wynika z przyjmowanych leków, co wiąże się z wpływem niektórych grup farmaceutyków na podwyższanie poziomu prolaktyny. Oddziałuje to także na nadciśnienie, depresję, schizofrenię czy alergie. 

Ponadto problemy z owulacją występują w chorobach zaburzających prawidłowe funkcjonowanie jajników (np. zespół policystycznych jajników, guzy i torbiele jajników). Owulacja bywa też hamowana przez duże zmniejszenie wagi i w zaburzeniach odżywiania takich jak np. anoreksja. 

cykl bezowulacyjny przyczyny

Objawy cyklu bezowulacyjnego

Bardzo często cykle bezowulacyjne nie dają żadnych niepokojących objawów. Menstruacja przebiega normalnie, cykl trwa tyle, co zwykle i towarzyszące mu objawy się nie zmieniają. Dlatego też często pierwszym symptomem, który powinien Cię zaniepokoić, są nieskuteczne próby zajścia w ciążę

Niekiedy jednak zaburzeniom owulacji towarzyszą dodatkowe oznaki. Niektóre z nich możesz łatwo zaobserwować (np. nieregularność czasu trwania cykli menstruacyjnych, skąpe krwawienia menstruacyjne), a inne przeoczyć (brak podwyższonej temperatury w trakcie jajeczkowania, czy brak bólu w podbrzuszu w trakcie owulacji). Możliwe, że nie odczujesz żadnych objawów w trakcie pękania pęcherzyka Graffa i uwalniania komórki jajowej do jajowodu, dlatego też nie będziesz w stanie rozpoznać, kiedy proces ten nie zachodzi. Inne objawy towarzyszące cyklom bezowulacyjnym to zmiana wyglądu śluzu, który pozostaje gęsty i biały, nie przechodzi w postać przejrzystą w trakcie trwania cyklu.

nadmiar hormonu prolaktyny

Warto wiedzieć: Bolesna owulacja - czy trzeba ją leczyć?.

Cykle bezowulacyjne – leczenie

Dla większości problemów z owulacją istnieje skuteczne leczenie. Bardzo istotne jest jednak dokładne poznanie przyczyny problemu. W zależności od powodu nie zachodzenia owulacji, każde leczenie wygląda inaczej. W wielu przypadkach poprawę przynosi zastosowanie odpowiednio dobranych tabletek regulujących poziom hormonów odpowiedzialnych za owulację. W skutecznej terapii konieczne mogą okazać się leki na problemy z miesiączką czy tabletki na menopauzę

W niektórych przypadkach potrzebne jest wykonanie zabiegów chirurgicznych, w celu usunięcia zmian w jajnikach, czy drogach rodnych. Jeśli owulację zaburza stosowanie leków, rozważ modyfikację terapii (po konsultacji z lekarzem). W przypadku chorób przysadki, które prowadzą do hiperprolaktynemii, stosuje się leki dopaminergiczne, takie jak np. bromokryptyna. Zmniejsza ona poziom prolaktyny i guzy przysadki. W każdym przypadku leczenie indywidualnie dobiera lekarz na podstawie diagnozy. 

objawy cyklu bezowulacyjnego

Do kontroli owulacji używa się odpowiednich testów. Testy owulacyjne mierzą poziom hormonu luteinizującego w moczu. Najwyższe wartości tego hormonu występują tuż przed pęknięciem pęcherzyka i uwolnieniem komórki jajowej. Dzięki takim testom nie tylko sprawdzisz, czy występuje u Ciebie owulacja, ale i efektywnie zaplanujesz zajście w ciążę. Przeczytaj, jak działa test owulacyjny? Czyli skąd wiedzieć, że to dzisiaj?.

Cykl bezowulacyjny – czy powinnaś się martwić?

Cykl bezowulacyjny daje dosyć niepozorne na pierwszy rzut oka objawy. W trakcie jego trwania z reguły miesiączki nie ustępują, pierwszym poważnym symptomem może być problem z zajściem w ciąże. Cykle bezowulacyjne to także oznaka zaburzeń hormonalnych lub poważnych chorób, takich jak np. depresja lub stany zapalne. Jeśli zastanawiasz się, czy Ciebie również dotyczy ten problem, zaopatrz się w testy owulacyjne lub umów się na konsultację ze specjalistą.

Źródła:

  1. Gajewski P., Szczeklik A., Interna Szczeklika, MP, Kraków 2013,

  2. Mutschler E., Farmakologia i toksykologia, red. Buczko W., Wyd. III polskie, MedPharm Polska, Wrocław 2013,

  3. Brunton L.L., Lazo J.S., Parker K.L., Farmakologia Goodmana i Gilmana, Czelej, 2007.

Więcej artykułów na ten temat

O autorze
Irmina Turek
Irmina Turek
Jestem absolwentką Wydziału Farmacji Uniwersytetu Jagiellońskiego. Bycie farmaceutą to ciągła nauka i śledzenie najnowszych badań. Pracując na co dzień w aptece, staram się pomagać pacjentom swoją wiedzą i doświadczeniem. Wolny czas przeznaczam na podróże, bo nic tak nie cieszy, jak poznawanie nowych miejsc, smaków i ludzi.
Przeczytaj więcej od tego autora
O autorze
Irmina Turek
Irmina Turek
Jestem absolwentką Wydziału Farmacji Uniwersytetu Jagiellońskiego. Bycie farmaceutą to ciągła nauka i śledzenie najnowszych badań. Pracując na co dzień w aptece, staram się pomagać pacjentom swoją wiedzą i doświadczeniem. Wolny...
Przeczytaj więcej od tego autora