Częste przeziębienia – przyczyny i sposoby na zapobieganie infekcjom

18. 11. 2022 · 6 minut czytania

Częste przeziębienia to zazwyczaj skutek nieodpowiedniej diety i przemęczenia organizmu. Infekcje mogą być również sygnałem rozwijających chorób, wymagających leczenia. Poznaj przyczyny nawracających infekcji.

Ewelina Zygmunt
Ewelina Zygmunt
Częste przeziębienia – przyczyny i sposoby na zapobieganie infekcjom

Częste przeziębienia to problem szczególnie odczuwany w okresie jesienno-zimowym. Narażeni są na nie zarówno dzieci, jak i dorośli. Jest wiele czynników, które mogą obniżać naszą odporność i upośledzać reakcję mechanizmów zwalczających patogeny. Dowiedz się, jakie są przyczyny nawracających infekcji oraz poznaj skuteczne metody zapobiegania przeziębieniom i wzmacniania odporności.

Nawracające przeziębienia – przyczyny

Częste infekcje gardła, nawracający katar lub osłabienie organizmu mogą wynikać z wielu przyczyn. Do czynników wpływających na występowanie ciągłych przeziębień zaliczamy:

  • Przewlekłe choroby – schorzenia autoimmunologiczne, cukrzyca,
  • Wiek – zwiększoną podatność na nawracające przeziębienia obserwuje się szczególnie u dzieci i osób starszych,
  • Używki - palenie papierosów, nadużywanie alkoholu,
  • Niedobory odporności – częste przeziębienia dotyczą osób z osłabionym układem immunologicznym, np. w wyniku zakażenia wirusem HIV, cierpiących na nowotwory lub przyjmujących leki immunosupresyjne,
  • Nadużywanie antybiotykoterapii – antybiotyki mogą doprowadzić do wyjałowienia organizmu, dlatego nie należy po nie sięgać, gdy nie jest to konieczne. Podczas każdej terapii należy stosować lek osłonowy w postaci probiotyku dla dorosłych,
  • Niedoleczone infekcje – każda infekcja obniża wydolność organizmu, upośledzając zdolności do zwalczania drobnoustrojów, jej niedoleczenie często powoduje stany nawrotowe.
Nawracające przeziębienie przyczyny

Częste przeziębienia a tarczyca

Okazuje się, że częste infekcje o podłożu wirusowym mogą zaburzać pracę tarczycy i w efekcie prowadzić dopoinfekcyjnego podostrego zapalenia tarczycy, nazywanego również chorobą de Quervaina. Podczas przeziębienia organizm broni się przed namnażaniem patogenów, produkując dużą ilość przeciwciał, które łącząc się z wirusami lub bakteriami powodują ich obumarcie. Po infekcji gardła, krtani lub oskrzeli przeciwciała te krążą we krwi i mogą przedostać się do tarczycy, gdzie łączą się z komórkami gruczołu. Wówczas może dojść do ich uszkodzenia i rozwoju stanu zapalnego. Poinfekcyjne zapalenie tarczycy wymaga leczenia. Najczęściej nie pozostawia po sobie powikłań, jednak ma tendencję do nawracania.

Częste przeziębienia a rak

Objawy, które na pierwszy rzut oka kojarzą się ze zwykłym przeziębieniem, jednak utrzymują się przez kilka tygodni lub w ogóle nie mijają, mogą być oznaką nowotworów układu odpornościowego. Zalicza do nich nowotwory układu krwiotwórczego (np. białaczki) oraz nowotwory układu chłonnego (m.in. chłoniaki). Powodem do wizyty u lekarza powinny być następujące symptomy:

  • Utrzymujący się przez dłuższy czas uporczywy kaszel,
  • Gorączka lub stały stan podgorączkowy,
  • Powiększone węzły chłonne pachowe, pachwinowe lub w okolicy szyi (niebolesne, narastające stopniowo),
  • Obfite poty (szczególnie pocenie się w nocy),
  • Nieuzasadniony spadek masy ciała,
  • Zmęczenie, szybka męczliwość,
  • Swędzenie skóry.

Istotne jest, by objawy, które nie ustępują w przeciągu 2-3 tygodni, jak najszybciej skonsultować z lekarzem pierwszego kontaktu. Nowotwory wykryte we wczesnym stadium rokują pomyślnie i można je wyleczyć.

Częste przeziębienia a stres

Funkcjonowanie w przewlekłym stresie powoduje wydzielanie znacznej ilości kortyzolu, który ma wpływ na nasz metabolizm i cykl dobowy. Wówczas dochodzi do zmniejszenia reaktywności i produkcji komórek odpornościowych (limfocytów).  W efekcie tego jesteśmy znacznie bardziej podatni na infekcje zarówno bakteryjne, jak i wirusowe (np. przeziębienie). 
Częste przeziębienie a stres

Częste przeziębienia a alergia

Cieknący i zatkany nos to jeden z objawów przeziębienia. Wiele osób zmaga się z nawracającym katarem, który pomimo stosowania leków nie ustaje. Jeśli mijają kolejne dni, a my nadal zmagamy się z uporczywą wydzieliną, opuchniętym i swędzącym nosem, powinien być to dla nas sygnał ostrzegawczy, ponieważ taka postać kataru może zwiastować alergię. Jak odróżnić katar alergiczny od kataru przeziębieniowego? 

Objawy kataru alergicznego:

  • Przewlekły katar z wodnistą wydzieliną z nosa, 
  • Zatkany lub swędzący nos,
  • Napadowe kichanie salwami,
  • Kaszel spowodowany spływaniem wydzieliny po tylnej ścianie gardła,
  • Zapalenie spojówek przejawiające się zaczerwienieniem, łzawieniem i swędzeniem oczu,
  • Ból i świąd gardła.

Przeziębienie a grypa? Objawy przeziębienia i grypy mogą być do siebie bardzo podobne, dlatego tak łatwo pomylić je ze sobą. Właściwe rozpoznanie jest bardzo ważne, ponieważ szczególnie niebezpieczne w tym przypadku są powikłania po grypie.

Częste przeziębienia – badania

Częste przeziębienie zawsze wymaga konsultacji lekarskiej.  W rozpoznaniu przyczyny wciąż nawracających infekcji oprócz wywiadu lekarskiego istotne są badania laboratoryjne i diagnostyczne. Lekarz zwykle zleca:

  • Morfologię krwi obwodowej z rozmazem,
  • OB, CRP, badanie ogólne moczu,
  • Oznaczenie poziomu glukozy,
  • Stężenie sodu, potasu, wapnia, kreatyniny i albumin,
  • Poziom witaminy D,
  • RTG klatki piersiowej,
  • EKG serca.

Wymienione badania pozwalają wykryć niedobory konkretnych składników w organizmie oraz rozpoznać lub wykluczyć występowanie niektórych chorób przewlekłych, które upośledzają odporność.

Częste przeziębienia – jak zapobiegać?

Częste, nawracające przeziębienia powinny być leczone długofalowo. Należy zawsze stosować się do zaleceń lekarza. Nie wolno też na własną rękę skracać czasu terapii. Wiele osób zastanawia się, jak wzmocnić odporność organizmu. Oto kilka wskazówek.

  • Pomoże w tym przede wszystkim modyfikacja diety i wprowadzenie do codziennego jadłospisu owoców i warzyw oraz produktów o wysokiej zawartości białka. 
  • Równie ważny jest regularny odpoczynek przynajmniej 7-8 godzin snu każdego dnia to konieczność, by nie dać się łatwo wirusom i bakteriom. W przypadku problemów z zasypianiem i poprawy jakości snu można sięgnąć po leki nasenne bez recepty. Zanim położymy się do łóżka, warto wyłączyć wszelkie ekrany i zasłonić okna. Dzięki temu zadbamy o prawidłowe wydzielanie się hormonu snu – melatoniny.
  • Przyczyną częstych przeziębień są niedobory różnych pierwiastków i witamin, dlatego leki na zmęczenie mają na celu uzupełnienie ich braków. W ich składzie znajdziesz witaminy z grupy B, magnez, żelazo, selen czy potas. Warto, szczególnie w okresie jesienno-zimowym, zadbać o właściwą odporność – pomogą w tym leki na odporność oraz preparaty z witaminą C i witaminą D.  
Częste przeziębienie badania

Co jeszcze możesz zrobić, by przeziębienie Cię omijało?

  1. Dbaj o higienę i po powrocie do domu zawsze myj dokładnie ręce – szczególnie kiedy na co dzień korzystasz z komunikacji miejskiej lub przebywasz w zatłoczonych miejscach. Częste infekcje u dorosłych i dzieci są efektem przenoszenia się wirusa przez dłonie.
  2. W okresie wzmożonych zachorowań unikaj zatłoczonych miejsc, ponieważ ryzyko infekcji wówczas drastycznie wzrasta.
  3. Często wietrz pomieszczenia, nawet mimo niskiej temperatury na zewnątrz – suche powietrze otoczenia wysusza śluzówkę, która staje się mniej odporna na ataki drobnoustrojów, dlatego szczególnie w okresie jesienno-zimowym warto poświęcić kilkanaście minut na wywietrzenie mieszkania.
  4. Nie zapominaj o aktywności fizycznej – do budowania silnej odporności świetnie sprawdzi się każda forma aktywności: półgodzinny spacer każdego dnia, ulubione ćwiczenia lub bieganie.
  5. Naucz się radzić sobie ze stresem – życie w przewlekłym stresie to wróg odporności. Wysokie stężenie kortyzolu osłabia komórki odpornościowe organizmu. Dlatego warto szukać sposobów rozładowywania napięć. Może to być uprawianie sportu, masaż, joga czy medytacja. W łagodzeniu stresu doraźnie mogą pomóc tabletki na uspokojenie bez recepty.
  6. Unikaj używek – palenie tytoniu czy nadużywanie alkoholu pogarszają zdolności organizmu do czynnej i biernej ochrony przed patogenami. Walkę z nałogiem nikotynowym wesprą preparaty do rzucenia palenia

Podsumowanie

Częste przeziębienia, z którymi nie możemy się uporać, zawsze wymagają specjalistycznej konsultacji, nie warto więc odwlekać wizyty u lekarza. Dokładna diagnostyka pozwoli wykluczyć groźne przyczyny nawracających zakażeń.

Źródła:
 
  1. Dr n. med. F. Mejza, Przeziębienie, Medycyna praktyczna dla pacjentów [dostęp 10.11.2022] https://www.mp.pl/pacjent/grypa/przeziebienie/61668,przeziebienie
  2. Tylżanowska-Kisiel, Przeziębienie i grypa, Helion 2007.
  3. P. Gajewski, Interna Szczeklika, Medycyna Praktyczna, Kraków 2020.

    Więcej artykułów na ten temat

    O autorze
    Ewelina Zygmunt
    Ewelina Zygmunt
    Jestem lekarzem w trakcie stażu podyplomowego, który odbywam w Wojskowym Szpitalu Klinicznym nr 1 w Lublinie. Choć jeszcze nie podjęłam ostatecznej decyzji co do wyboru specjalizacji, to moje serduszko bije w stronę ginekologii i położnictwa, a także endokrynologii. W szczególności interesuje mnie wpływ zdrowej diety na gospodarkę hormonalną człowieka. W wolnych chwilach lubię gotować i testować nowości kosmetyczne. Uwielbiam podróże, dobre jedzonko oraz jogę.
    Przeczytaj więcej od tego autora
    O autorze
    Ewelina Zygmunt
    Ewelina Zygmunt
    Jestem lekarzem w trakcie stażu podyplomowego, który odbywam w Wojskowym Szpitalu Klinicznym nr 1 w Lublinie. Choć jeszcze nie podjęłam ostatecznej decyzji co do wyboru specjalizacji, to moje serduszko bije...
    Przeczytaj więcej od tego autora